Hoài nép mình sau cánh cửa nhìn ra ngoài. Bến tàu hôm nay rộn rịp lạ thường. Các tàu Nam-vang đã về. Tàu Long-xuyên, Cần-thơ cất hàng đi. Mấy hôm trước mặt nước im lặng và bình thản bao nhiêu thì hôm nay rộn rịp bấy nhiêu.

Hoài vẫn có thói quen rảnh việc là nhìn ra bờ sông. Đối với Hoài bờ sông có một sức quyến rũ say sưa lạ lùng. Nhìn giòng nước chảy vô tư, Hoài cũng có thể nảy ra trăm nghìn suy tư. Những hôm có tàu đi về, Hoài lại trông ra bờ sông rất lâu, để ý nhìn và cố đọc những cảm xúc trên nét mặt của kẻ biệt ly, người tái hợp.

Có những người về không ai đón, và cũng có những kẻ đi chẳng ai đưa. Hoài là người đưa và đón họ trong yên lặng.

Mỗi một chuyến tàu đi, Hoài nhìn theo cho đến khi khuất bóng. Mỗi một chuyến tàu về, Hoài nhìn cho đến khi tất cả hành khách, và người thủy thủ cuối cùng lên bờ. Con tàu nằm yên như nghỉ mệt sau một thời gian sóng gió.

11 giờ đêm. Khu vực chiếm đóng trở nên yên tĩnh. Thỉnh thoảng chỉ một ít tiếng giày của toán quân viễn chinh đi tuần, Hoài mở cửa ra hiên nhìn xuống đường: Trăng sáng xanh xanh, dãy núi xa ở bên kia bến mờ mờ trong sương đêm, trông như một bức tranh thủy mạc. Mấy chiếc thuyền đánh cá ban đêm cũng đã vào bến. Đêm yên tĩnh và lạnh lẽo. Bóng những lá cây vẽ lên tường lấp lánh như một bức mành hoa. Đêm nào Hoài cũng nhìn bức tranh bất di bất dịch ấy không hề chán mắt.

Hoài bỗng chợt nhớ đến ban chiều nàng đến thăm chị Mỹ, một cô bạn gái nàng quen từ 5, 6 năm trước ở một tỉnh miền Trung Bắc. Sau một thời gian xa cách hai chị em bỗng gặp lại ở một nơi xa lạ, Hoài mừng rỡ hỏi thăm tin tức bạn bè thân sơ ngày xưa ai còn ai mất.

Chuyện trò một lúc bỗng ở ngoài đi vào một thanh niên, Mỹ giới thiệu là em trai chị. Hoài ngạc nhiên hỏi:

- Sao hồi trước em không biết anh này. Em chỉ còn nhớ anh Hùng thôi vì anh ấy có bộ râu quai hàm ghê quá.

Thạch, chàng thanh niên cười:

- Tôi cũng có râu quai hàm, nhưng cô không biết có lẽ hồi ấy tôi còn bé. Còn bây giờ cô không thấy vì tôi vừa mới cạo xong.

Hoài nhìn Thạch bỗng đâm ra lo sợ vớ vẩn. Thạch có cái vẻ gì làm cho nàng phải lo ngại. Hoài nghĩ thầm:

- Muốn cho yên tĩnh mà học, ta cần phải tránh anh chàng nầy mới được.

Hoài tự dặn mình và nàng đã giữ được gần đúng như thế. Hoài cố gặp chị Mỹ rất ít, và mỗi lần gặp, Thạch mới hỏi vớ vẩn mấy câu, Hoài đã kiếm cớ lẩn đi nơi khác.

Chị Mỹ và Thạch sắp xuống tàu đi Pháp học. Thế là xong Hoài sẽ khỏi phải lo nghĩ không đâu nữa. Thế nhưng chuyện giấy tờ của Mỹ gặp trở ngại, phải nhờ cậu của Hoài giúp và vì thế, sự giao thiệp càng ngày càng gần.

*
Hoài đang đứng ở hiên sau vẫy nước tưới cho một cây con, bỗng giật mình. Thạch bước lên cầu thang tươi cười bảo:

- Cô Hoài, hôm nay tôi đến chào cô và bác đây.

- Có chuyện gì thế anh?

Hoài cười, nhưng thấy như có chút gì ngao ngán và mến tiếc.

Thạch đến cạnh Hoài hỏi:

- Cây gì thế cô? Cây gì mà tôi thấy cô ngày đêm săn sóc mãi. Cái cây nầy làm cho có người phải ao ước.

- Cây Sầu riêng đấy anh ạ.

Thạch tinh quái:

- Cô mà cũng “ sầu riêng” à? Tôi cứ tưởng tim cô bị ướp nước đá từ hàng trăm năm kia đấy. Lúc nào cũng lạnh như băng.

Hoài mỉm cười:

- Anh tưởng thế đấy!

- Cô trồng làm gì thế?

- Nhân có người bạn biếu mấy quả sầu riêng, tôi lựa quả ngon nhứt lấy hột ươm chơi.

Thạch tinh quái:

- Sao họ biếu sớm thế? Tôi thì tôi đợi đến đúng ngày cưới kia.

- Anh cũng biết câu chuyện ấy à?

- Không, câu vừa rồi tôi bịa ra. Chuyện thật thế nào có ly kỳ lắm không?.

- Tôi kể anh nghe nhé. Ngày xưa, à, mà cũng không xưa lắm đâu. Có...

- Vâng, có thể là ngày nay, có thể là hiện tại, giờ nầy, phút nầy và chốn này.

Hoài nhăn mặt:

- Anh lại đùa. Thôi không kể nữa.

- Tôi xin nghiêm, xin lắng tai nghe câu chuyện tình lâm ly bi đát.

- Ngày xưa có hai người yêu nhau lắm.

- Yêu nhau lắm lắm chứ!

- Đấy, anh lại đùa rồi!

Thạch đứng thẳng người, vòng tay lại:

- Thưa bà chúa, tôi xin nghiêm.

- Thế thì được. Ngày xưa có hai người yêu nhau lắm, nhưng không lấy được nhau.

- Vì sao thế cô?

- Vì người con gái bị cha mẹ gả chồng khác. Đến ngày cưới anh chàng đem biếu người yêu mấy quả sầu riêng, để nhắc cho cô nhớ rằng tuy cô vui với tình duyên mới, chàng vẫn nhớ cô, và vẫn ôm mối “ sầu riêng” một mình. Cô dâu đến giờ phút ấy đau khổ quá. Muốn tỏ cho người yêu biết cô chỉ yêu một mình chàng nên cô tự tử. Anh chàng kia không ngờ mình làm cho người yêu chết nên cũng tự tử theo.

- Thế còn chú rể có tự tử không?

Hoài bật cười:

- Không, vì nếu chú rể cũng chết nốt thì rắc rối lắm. Họ sẽ lại tranh nhau ở thế giới bên kia nữa.

- Theo ý cô thì sao? Nếu cô là cô dâu cô có tự tử không?

Hoài ngẫm nghĩ:

- Không, nếu một khi tôi đã yêu và được yêu thì làm gì có cái đám cưới chết người ấy.
- Còn ý anh thế nào?

Thạch cười:

- Tôi ấy à, ý tôi thì anh chàng ấy dốt lắm. Ở địa vị xí hụt ấy tôi sẽ không biếu mấy quả sầu riêng đâu.

- Để chả ai chết cả phải không?

- Không tôi biếu luôn mấy xe vận tải sầu riêng. Tôi mua cả mấy vườn sầu riêng chở đến biếu nàng. Nhà nàng sẽ chất đầy sầu riêng và mùi sầu riêng bay ra sẽ làm cho hai họ phải chạy mất. Đến lúc chú rể cũng chạy nốt thì tôi sẽ thế vào cái chỗ trống ấy. Và nếu cần phải có người chết câu chuyện mới ly kỳ, tôi sẽ cho chú rể tức uất lên mà chết. Chứ người chết nhứt định không phải là cô dâu của tôi.

Hoài cười, Thạch cũng cười. Ngẫm nghĩ một lúc Thạch bảo:

- À quên, tôi sắp xuống tàu, cô chúc gì cho tôi nào?

Hoài lạnh nhạt:

- Chúc anh à, chúc anh bao giờ cây sầu riêng này có trái thì anh thành tài trở về.

Thạch tái mặt:

- Sao cô ác thế! Cô trồng cây trong lon sữa bò thì còn ra trái thế nào được. Nhưng thôi, tôi cũng cám ơn cô, và chào cô, lần này là lần cuối cùng.

Thạch cầm mũ quay lưng đi. Hoài biết mình lỡ lời hốt hoảng gọi:

- Thạch, anh Thạch!

Thạch quay lại đến bên cạnh Hoài, nhìn thẳng vào mắt nàng. Một chốc Thạch sẽ cúi xuống hôn trên đôi mắt rưng rưng lệ.

- Hoài xin lỗi Thạch!

Thạch nắm chặt tay Hoài:

- Em chờ anh 6 năm nhé?

*

Trời chiều vàng một mầu ly biệt, một ít mưa bụi làm mờ mặt nước trong veo. Thạch đã đi rồi ! Bức tường sừng sững trước mặt mờ lẫn trong mưa. Thấy mắt mình ươn ướt và hơi lạnh thấm vào đến ngực. Hoài vội khép chặt cửa sổ.

Tiếng còi tàu Nam Vang thét lên một hồi rùng rợn. Hoài giật mình bịt tai. Bao nhiêu dè dặt của nàng đều hóa ra vô ích cả. Hoài nhớ đến những hôm nàng đã cố làm ra vẻ lạnh lùng với Thạch, tưởng mình chỉ gắng kiên nhẫn một lúc, để tránh những ưu phiền tình cảm vướng bận lâu dài về sau, Hoài thở dài:

- Chạy trời không khỏi nắng. Anh chàng ấy thế mà nguy hiểm thực. Giờ phút cuối cùng cũng còn giăng bẫy được.

Hoài nhớ đến những hôm chủ nhật cùng chị Mỹ đi lễ nhà thờ lớn, Hoài không theo Chúa nhưng chỉ theo Mỹ cho vui. Quì dưới chân Đức Mẹ, chị Mỹ lẩm nhẩm cầu nguyện. Hoài cũng cầu nguyện. Nhưng không phải như những cô nàng mơ mộng “ Em khấn cùng trời Phật. Sao cho em lấy chàng.” Hoài cầu nguyện ngược lại.

Phòng trọ tạm thời cho sinh viên chờ tàu của Mỹ bé nhỏ, chỉ có 2 cái giường xếp vải cho hai chị em. Những lúc Hoài đến thăm buổi trưa vắng Thạch, Hoài thấy sung sướng được nằm trên giường Thạch, gối lên gối Thạch, được ôm lấy mền Thạch đắp, được nhìn ảnh Thạch trên tường mà Thạch không bao giờ biết được.

Và khi Hoài ra về, Thạch nằm lại chỗ của mình, thấy mùi nước hoa của Hoài còn thoang thoảng, vấn vương trên chiếc gối trắng tinh. Thạch lại nhớ đến Hoài. Vì cũng như Hoài, Thạch như đang cố gắng vượt qua một ma lực huyền bí đầy quyến rũ. Những lúc chỉ có hai người Thạch lại càng nghiêm trang hơn, và tránh nhìn thẳng vào mắt nhau. Cả hai cùng có cái cảm tưởng như đang đi trên một con đường dốc trơn, nếu lỡ trượt chân một cái là không còn gượng được nữa. Hoài trang trọng và lạnh lùng, Thạch cũng thản nhiên nghiêm nghị. Thế nhưng cả hai trong thâm tâm cùng cảm thấy một trời giả dối bao trùm..

Thạch sắp xuống tàu đi Pháp. Họ sẽ buồn vì phải xa nhau không biết đến bao giờ, nhưng cả hai cùng mong cho ngày đi chóng đến gần, hình như mong như thế sẽ thấy ngày giờ dài ra một chút. Còn được gần nhau thêm một lúc, mà trong lúc ấy, trái lại họ cũng mong cho chóng xa nhau ngay.

Những ý tưởng trái ngược ấy cứ thi nhau dằn vặt tâm hồn hai người bạn trẻ. Kẻ nọ mong người kia chóng đi cho khuất hẳn, để mình yên thân. Thế nhưng tấn kịch dù có kéo dài đến đâu cũng có lúc phải hạ màn. Hoài nhớ đến hôm tiễn Thạch đi, bàn tay bé nhỏ của nàng nắm chặt tay Thạch, nghe nhắc lại lời hứa hẹn : “6 năm, em nhé!”ù

Tàu từ từ rời bến, bao nhiêu là khăn tay vẫy, nhưng trong tất cả rộn rịp của một chuyến tàu biệt ly, Hoài chỉ nhìn thấy riêng một đôi mắt đăm đăm.

Chiếc Ville d’Amienne đã mang Thạch đi Pháp. Mấy tháng sau, chiếc Trung Quốc cũng mang Hoài đi Hương cảng. Thế là kẻ Đông người Tây. Cậu của Hoài từ lâu đã chuẩn bị cho Hoài học trường Tàu ở Chợ Lớn, chủ ý gởi sang Hongkong học tiếp để tương lai chỉ huy tiệm nhánh của ông ở đó. Đứa cháu và cũng là đứa con nuôi duy nhất mà ông tin cậy thương yêu.

Hương cảng đẹp biết bao nhiêu! Lúc hoàng hôn xuống tàu sang bến Cửu long, nhìn ngược trở lại Hương cảng, những ánh đèn trên các đỉnh núi xa trông lấp lánh rực rỡ như muôn ngàn vì sao từ trên trời rơi xuống. Nhìn thiên hạ dập dìu Hoài cảm thấy bơ vơ một cách lạ! Chưa đến ngày tựu trường Hoài theo mấy nguời bạn vào Quảng châu chơi. Gần một tháng trời ở Quảng châu chiều nào nàng cũng ra vườn hoa sau nhà đi bách bộ, hay ngồi trên tấm ghế đá đọc sách, ngắm cây cảnh.

Cái vườn hoa nầy lúc xưa chắc hẳn đẹp lắm. Những đình, tạ, thư viện, bể cá đều chạm trổ công phu. Những cây đại thọ như từng sống cả trăm năm, hồ sen rộng lớn chèo được thuyền, Ngày xưa phải là nhà của một người giàu có, nhưng nay vật đổi sao dời, tất cả các tác phẩm chạm trỗ đều nức rạn, thân cây chết cứng giữa lòng đất khô nẻ. Cả một nếp phong nhã thời xưa, bây giờ chỉ còn lại dấu vết một ít sườn và gạch đá đổ vụn tiêu điều.

Hoa nhãn rụng xuống đầy cả đầu Hoài, Minh một em bé Tàu độ 6, 7 tuổi chạy đến bên Hoài làm quen. Nó dạy cho Hoài “ Long nhãn” tiếng Tầu gọi là “ Lùng ngạn” Hoài xoa đầu nó bảo:

- Tôi không ăn được nhãn nầy đâu.

Minh nhặt những cánh hoa vương trên vai nàng ngạc nhiên hỏi:

- Cô không có răng sao?

Câu hỏi ngây thơ làm Hoài bật cười. Nó không hiểu ý Hoài nói không ăn được vì sắp về lại Hương cảng.

Hoài chợt nhớ đến cây sầu riêng của nàng. Không biết có ai săn sóc không? Hay vẫn còn ở trong lon, hay đã khô, đã chết?

Còn Thạch, giờ nầy Thạch ở đâu? Thạch đang làm gì? Thạch vào trường nào? Thạch còn nhớ đến Hoài không, hay “ đi là hết”. Hoài không hề nhận được tin tức gì của chị Mỹ. Hoài chỉ biết Mỹ ởï trong một trường Xơ viø từ lâu chị đã có ý muốn thành một nữ tu sĩ.

Nhớ đến Thạch, Hoài lại thấy một cảm giác âm ấm ở ngực, nồng nồng ở cổ và cay cay ở mắt.

Bé Minh nhìn nàng ngạc nhiên:

- Ô kìa, cô không ăn được nhãn nên khóc đấy ư?

Trải qua một thời gian tâm trí xáo trộn, Hoài như đã dịu được những ấm ức không tên, Hoài đã tìm thấy được liều thuốc an thần. Những lời hứa hẹn dù rất chân thành nhưng khi ý chuyển thành lời, lời s ẽ hòa lẫn với không gian rồi tan biến vào hư vô. Vậy thì đừng dùng hứa hẹn làm vật liệu để xây tù ngục cho cuộc đời.
Nhớ ngày cậu Hoài tiễn Hoài xuống tàu căn dặn:
Hoài thương cậu thì hãy nhớ lời cậu, coi như cẩm nang để xử lý việc đời. Đó là

“Đừng để cho bất cứ cái gì làm phiền mình.
Đừng để cho bất cứ ai làm mình phiền.”

Bây giờ Hoài coi thường nhưng một ngày nào đó con sẽ dùng nó làm cái phao …

Nắm được “ cái phao” Hoài cười đùa hồn nhiên vui vẻ như xưa. Nhưng thực ra, mùi “sầu riêng” của mối tình đầu như mớ bùn đã chìm xuống tận đáy. Mặt nước trong veo có vẻ tinh sạch quá chừng. Nhưng hãy để yên, dù có “phao” hay không, nếu động đến là nước lại vẩn đục, lòng lại xao xuyến

Tâm nhìn qua cánh màn mỏng, thấy chiếc xe màu sữa đã dừng lại trước sân. Lành chậm rãi bước xuống. Ông mở cửa cho con chó Đức to lớn nhảy ra rồi khóa xe bỏ chià khóa vào túi áo, ông còn cẩn thận vỗ vỗ túi xem có thực chìa khóa đã nằm trong túi chưa. Đó là một thói quen an toàn, dù xe đậu trong sân hay ngoài ngõ, dù trong xe không có gì ngoài cái mền rách của con chó. Ông không vào nhà vội. Cũng như tất cả những lần khác, trước khi vào nhà quen, ông quần con chó trong sân một lúc cho nó đỡ cuồng chân, như thế lúc vào nhà nó sẽ chịu nằm yên hàng giờ không kêu ca than van làm mọi người sốt ruột.

Tên con chó là Gretchen, nhưng Tâm gọi nó là Sến cho tiện. Lúc mới quen Lành, Tâm không cho con Sến đến nhà. Về sau, nhận thấy Sến đối với Lành là một nửa sinh mệnh, suốt ngày đêm như hình với bóng, không rời nhau một bước, Tâm đành phải chịu thuạ Lại cũng là một chuyện “ đầu ngoài sân, sau lần vô bếp”. Lúc thấy Lành cứ băn khoăn thắc mắc vì con chó phải ở nhà một mình cô đơn, Tâm bằng lòng cho đem nó theo, nhưng giao hẹn phải để nằm ngoài cửa. Thế rồi khi đã đến được cửa, nó cứ cào, rít, kêu gào làm ai cũng khó chịu nên phải cho nó vào. Sến được vào nhà nằm dưới chân ông Lành, chủ và chó cùng cảm thấy sung sướng thoải mái. Tâm không mấy thích, nhất là từ đó, mỗi khi quét nhà lại phải hốt thêm một mớ lông chó vung vãi khắp nơi, mùi chó nồng nặc phải mở quạt mở cửa hàng giờ mới bớt hôi, và lúc đi chợ, bao giờ Tâm cũng nhớ mua thêm món bánh xương đặc biệt cho “bạn tốt nhất của loài người” gặm.

Lành bước lên thềm, con Sến chạy nhanh vào trước. Lành nắm tay Tâm đang đứng chờ trước cửa và hai người cùng bước vào nhà ngồi xuống chiếc ghế dài. Con Sến hình như chạy chưa đủ, còn cuồng chân, nên rít lên và gầm gừ mãi. Ông Lành phải vuốt ve dỗ dành bằng giọng rất ngọt ngào như nói với trẻ thơ:

- Con ngoan. Con cưng của ba ngoan nhé. Nằm yên chứ. Con của ba xưa nay vẫn ngoan lắm cơ mà!

Tâm có vẻ hơi ngượng:

- Em bận quá, chưa đi chợ nên không có bánh xương cho nó.

- Không sao. Nó ghen với em đấy mà!

Tâm không thích nghe tiếng “ ghen “, cũng như không thích nghe Lành diễn tả hay giải thích tâm trạng và cảm tình của con Sến, nào là nó buồn, nó giận, nó tủi thân, nó nhớ v.v. . . Tuy khó chịu nhưng Tâm vẫn không nói gì.

Con chó được vuốt ve một lúc, cơn cuồng dịu xuống. Nó tìm được chỗ gác mõm ở giữa hai bàn chân ông Lành, nằm dài yên lặng kiên nhẫn đợi. Bây giờ ông Lành mới quay sang nhìn Tâm hỏi:

- À, tối hôm qua em đi học thế nào? Bỏ lớp 3 hôm em có mất gì không? Có theo kịp không?

- Mất mấy bài thực tập. Nhưng tối qua cả lớp không phải làm gì cả. Thầy phát tạp chí cho sinh viên tập liếc.

Ông Lành ngạc nhiên:

- Sao lại tập liếc?

- “ Liếc” là chữ của em. Chữ của thầy là “ đọc”.

- Em tập liếc như thế nào?

- Thầy bảo mở trang sách ra, xếp một tờ giấy chận bên dưới lại, chỉ chừa đúng một giòng, tập trung nhìn chữ chính giữa, còn hai mắt liếc hai chữ đầu và cuối. Thầy bắt liếc một cái phải nhìn thấy hết cả giòng. Mắt chỉ được nhìn từ trên xuống, tờ giấy chận kéo xuống từ từ. Nếu tập được giỏi thì một phút có thể đọc 2400 chữ. Lý do là khi ta nhìn một người, ta trông thấy toàn thể, mà không phải chỉ nhìn một bộ phận nào thì “ nhìn” một trang sách cũng thế.

- Em có tập được không?

- Xưa nay em xem truyện vẫn thích đọc thong thả,nghiền ngẫm từng chữ, đọc rất chậm, nên thua xa các bạn. Em nói với thầy là em có thể “ nhìn” hay “ liếc” cả trang sách nhưng không hiểu, không nhớ gì hết.

- Thầy bảo sao?

- Thầy kéo ghế ngồi ngay trước mặt em để kèm riêng em.

- Thầy như thế nào?

Tâm làm bộ suy nghĩ để kéo dài thời giờ:

- Ờ, ờ . . . cao lớn . . . đẹp trai . . . thông mình . . . đứng đắn . . . nói chuyện có duyên . ..

- Thôi chết rồi!

- Đừng nghĩ bậy anh. Nghi oan cho thiên hạ, mang tội.

- Thôi, không nghi nữa, nhưng vẫn không tin thiện chí của thầy.

Ông Lành kéo nhẹ đầu Tâm dựa vào vai ông. Những phút giây như thế vẫn là đẹp nhất. Hai tâm hồn cảm thấy rất gần nhau, cùng chia sẻ tình cảm thực thuần túy. Nếu những cái hôn nồng nàn nảy lửa rất cần cho tình yêu – cũng như cơm cho đời sống – thì những phút vai kề vai, tâm linh giao cảm cũng cần như nước uống, không thể có thứ nọ mà thiếu thứ kia.

Tâm gục đầu lên vai Lành, không nói gì. Cái im lặng không làm cho người ta chán nản. Cái im lặng đặc biệt. Im lặng là một, nếu lên tiếng nói, sẽ thành hai người khác biệt. Tâm muốn tận hưởng cảm giác êm dịu nhẹ nhàng, lòng không vướng bận một chút tạp niệm nào của cuộc đời, muốn kéo dài phút giây “ im lặng là một” ấy càng lâu càng tốt.

Lành bỗng rút trong túi áo ra một cái phong bì, mân mê hồi lâu, rồi bảo:

- Em ạ, anh và mẹ muốn nhờ em một việc . ..

Tâm vẫn còn lâng lâng như ở trên mây hỏi:

- Việc gì hở anh ?

Trong trí Tâm chợt nghĩ đến cái áo Kimono gấm vàng thêu rồng kim tuyến, Tâm biếu mẹ Lành trong dịp sinh nhật, tuần trước. Bà còn muốn có một cái Obi để mặc đi dự buổi tiệc hóa trang của phụ nữ quốc tế. Tâm đã mua xa tanh vàng, may một cái Obi có thể tự mình đeo không cần người giúp. Tâm đoán hay là bà cần một đôi dép Nhật nữa cho đủ bộ chăng?

Lành vẫn im lặng. Tâm hỏi tiếp:

- Mẹ muốn gì hở anh?

Lành ngần ngừ một lúc, nói giọng quả quyết:

- Mẹ muốn vay em mấy nghìn để mua chiếc xe hơi khác. Tuần này mẹ và các bà trong nhóm cần xe đi truyền giáo vài tháng ở nhiều Tiểu bang . Phải đi đường trường xuyên bang , mà xe mẹ cũ quá rồi.

Tâm chợt tỉnh người . Cảm giác lâng lâng biến mất.. Nàng không biết trả lời thế nào.

Ông Lành mở phong bì, đưa cho Tâm một tờ giấy đánh máy đã có chữ ký . Tờ giấy viết rằng :

“ Bà Hào vay của cô Tâm 5 nghìn, để mua một chiếc xe hơi, nếu sau 2 năm mà bà không trả tiền, thì chiếc xe sẽ thuộc về cô Tâm. Trong trường hợp nếu có thưa kiện, bà Hào sẽ chịu tất cả tiền án phí”.

Tâm im lặng, ông Lành cũng im lặng. Phút im lặng nặng nề ngượng nghịu, khác hẳn với phút im lặng ”hai là một“ cách đây không lâu. Chỉ có một phút thời gian mà tình cảm thay đổi tưởng chừng như từ thế kỷ xa xưa nào. ..

- Tại sao anh lại hỏi vay em? Mẹ vẫn hay khoe với em là bà có nhiều tiền lắm cơ mà! Còn tiền anh đâu, sao không đưa cho mẹ mượn?

- Mẹ có nhiều tiền, nhưng kẹt cả vào các cổ phần, cổ phiếu. Anh cũng thế!

- Tại sao anh không vay nhà băng?

- Vay cũng được, nhưng mất công làm giấy tờ, chờ đợi lôi thôi lắm. Với lại nhà băng cho vay mua xe, phải trả tiền lãi gấp bốn lần vay em. Mẹ sẽ trả em tiền lãi như em để vào quỹ tiết kiệm vậy. Em khô
ng mất gì cả.

- Vấn đề không phải ở đó. Nếu mẹ cần xe gấp, sao anh không đưa xe anh cho mẹ dùng đỡ? Mẹ chỉ đi có vài tháng thôi mà!

- Nhưng bà già lái đường trường suốt mấy tháng biết chuyện gì sẽ xảy rả Lúc các bà ấy về, anh chỉ còn cái xe nát.

- Thế anh muốn em lãnh cái xe nát?

Hai người im lặng. Phút im lặng rõ ràng không phải là “phút giao cảm thần tiên của hai linh hồn”, không phải “im lặng là một” mà “im lặng là muôn nghìn”, rạn nứt đổ vỡ nghe như đang ào ào diễn tiến.

Tâm lên tiếng trước:

- Tại sao anh lại đưa em vào chỗ khó xử như thế này?

- Anh không thấy có gì khó khăn đối với em cả. Em có tiền bỏ quỹ tiết kiệm để . . . tương lai dưỡng già. Cho anh mượn cũng thế.

- Em sẽ mất lòng mẹ và anh . ..

- Nhưng nếu em cho mượn . ..

- Thì cũng sẽ mất lòng như thường. Kinh nghiệm của người xưa là bạn bè , bà con, thân cận không nên dính dáng đến tiền bạc, nếu không, sẽ mất cả tiền lẫn bạn. Hay là may mắn lắm cũng mất một. Nếu họ không trả thì mình giận họ, nếu họ trả thì họ giận mình. Anh thấy, có ai thương Ngân Hàng đâu? Người đời rất cần Ngân Hàng ï nhưng lú c nào cũng chửi nát nước!

-Em không tin anh à?

- Phải tùy theo hoàn cảnh. Nếu em giàu thì không thành vấn đề. Nhưng, thử tưởng tượng, em phải suốt ngày đứng lớp trên giày cao gót, nói khản cả cổ mà lương đâu có bao nhiêu, mấy chục năm kéo cày mới dành dụm được ít nhiều để phòng khi bất trắc. Không có chút vốn sẵn trong tay phòng thân, rồi nếu mai đây . . . . Anh có nhiều khả năng giúp mẹ hơn em.

- Em không hiểu anh.

- Đúng thế. Bây giờ em bắt đầu không hiểu. Anh là người sinh trưởng ở đây, có nghề nghiệp, có địa vị, có cơ sở, sản nghiệp, có bà con bạn bè, có thừa tín nhiệm để vay mượn Ngân Hàng dễ dàng. Còn em, tứ cố vô thân, nếu có chuyện gì xảy ra cho em . ..

- Thế anh đây làm gì?

- Em không có thói quen ỷ lại . . .để rồi phải chiều lụy hoàn cảnh . Không nên và cũng không thể nhờ cậy trông chờ vào người khác.

Tâm ngừng lại một lúc, đưa đề nghị đầy thiện chí:

- Xe em cũng cũ quá rồi, chạy muốn hết nổi. Mấy tuần nay, máy xe rên rỉ đủ các thứ tiếng, em sợ nó nổ tung ra lúc nào không biết. Hay là em mua xe mới cho mẹ mượn đi chuyến nầy thôi, xong rồi về trả lại cho em

-Thì trong giấy này mẹ có nói, sau hai năm, nếu không trả lại được tiền thì xe sẽ thuộc về em.

Tâm thấy mình như bị ép buộc. Có một cái gì bất công mà Tâm không giải thích được. Tâm có thể hy sinh nhưng phải có lý do chính đáng, và tự mình quyết định chứ không thích bị dồn ép. Tâm chỉ lờ mờ thấy rằng một bà già 65 tuổi vay tiền mua xe hơi, hứa sẽ trả trong hai năm, nếu không bà Hào không trả nợ thì mất xe.

Trong hai năm ấy, nếu Tâm đau ốm hay có việc khẩn cấp cần tiền, nàng sẽ bị túng rối. Hơn nữa, hai năm sau, một nhóm Lão bà cao hứng đi chu du khắp nước Mỹ để tuyên truyền cho đạo BAHAI, một thứ tôn giáo ít người biết đến, không có nhà thờ, mỗi tuần họ hội họp ở nhà một tín hữu, và chủ nhân sẽ tập giảng về đạo giáo ấy. Với một chương trình ra đi không bảo trợ, lang thang tùy hứng, tùy cơ ứng biến như thế, lúc các cụ trở về, Tâm may ra thấy được chiếc xe nát không biết để làm gì . . .Và cũng có thể các cụ sẽ trở về bằng xe đò. ..

Tâm se sẽ lắc đầu.

Lành thản nhiên lấy lại tờ giấy trong tay Tâm cho vào phong bì bỏ túi. Hai người nhìn nhau, nhưng chắc chắn là không thấy đẹp như trước nữa.

“ Tình nhân nhãn lý xuất Tây Thi”. Trong mắt người yêu, em là nàng Tây Thị Nhưng cô Tây Thi giờ đây không chịu đưa tiền cho chàng xài, nên trong mắt chàng em đã biến thành nàng Đông Thi xấu xí nhất đời.

Lành nhìn đồng hồ:

- 7 giờ anh phải đưa thằng nhỏ đến nhà bạn nó. Khi nào rảnh, anh sẽ gọi điện thoại cho em biết. Độ rày anh bận lắm, chắc sẽ ít gặp em.

Lành đứng lên cầm tay Tâm. Tâm để một tay khác đè lên như mọi lần, nhưng lần này hai tâm hồn cùng cảm thấy xa vời. Mới có mấy phút trôi qua mà đôi bạn như đứng ở đầu sông và cuối sông, nhìn nhau ngượng ngùng tưởng trong đời chưa bao giờ tương tư nhau cả.

- Em không tin anh yêu em sao?

- Tiếng ấy em nghe đã nhiều lần, nhưng chỉ như gió thoảng qua rồi thôi. Chưa ai làm gì cho cuộc đời em đổi khác hay khá hơn cả. Chưa ai làm gì cho em, mà em thì cứ mãi mãi bị ép vào cái thế phải chịu thua non canh bạc đời thôi.

Ông Lành đứng lên, con Sến cũng đứng dậy vẫy đuôi đi theo.

Ông Lành thẫn thờ:

- Đời anh nhiều lúc cũng bi quan lắm . ..

- Tâm cười gượng:

- Nhưng không bi quan đến thảm hại như em, phải không? Em hay tin người, nên thường bị những người thân nhất, đáng tin cậy nhất cho đi tàu bay giấy rơi đến thất điên bát đảo hoài, không hiểu tại sao còn sống đến bây giờ!

Ông Lành lẳng lặng bước xuống thềm, cẩn thận mở cửa xe cho con chó lên trước, xong ngồi vào tay lái, nhìn Tâm hơi mỉm cười.

Tâm thầm oán Lành đã không mở cho nàng một lối thoát. Tại sao ông không nói:”Nếu có thể được, thì em cho mượn, không được cũng chẳng sao, em đừng ngại gì cả”. Ông đã dồn Tâm vào thế bí với câu trả lời bắt buộc Được hay Không. Tờ giấy vay viết ký tên sẵn, vạch một con đường bắt Tâm chỉ việc móc túi đưa tiền ra. Mà Tâm thì chúa ghét bị gài bẫy, bị đẩy vào một con đường hẹp, rồi bị lùa vào chuồng như một con bò trong đàn bò.

Đưa Lành ra xe, Tâm ngượng ngùng đến nỗi không còn mở miệng nói được câu” Em rất tiếc đã không giúp được anh”. Tâm không nói, thực ra vì nàng biết Lành không cần nghe câu ấy. Bây giờ chỉ có Vàng Ngọc thứ thiệt nguyên chất 24 ca- ra, ngoài ra không còn một “ lời vàng ngọc” nào có thể cứu vãn được tình thế. Vậy thì còn “rất tiếc” làm quái gì!

Theo thói quen, Tâm không bao giờ tìm bắt, hay theo đuổi. Tâm chỉ giữ gìn cái gì mình có, và khi bị mất, nàng cũng không cố vớt vát, chỉ ngẩn ngơ nhìn nó tan biến, hòa lẫn vào hư vộ Mọi việc đến tự nhiên và đi không vướng víu. Tâm không mời mọc khẩn cầu, chỉ lặng nghe tâm hồn hơi xót xạ Tâm nhớ đến câu Lành nói:

- Em có thể mất tiền, nhưng mà em cũng có thể được một người chồng.

Tâm thấy phản cảm ngay với câu nói ấy. Nếu phải bỏ tiền ra để mua tình yêu hay tình bạn, thì còn quí gì nữa!. Cảm giác khó chịu càng tăng khi thấy câu nói có ẩn ý đe dọa: “ Đưa tiền cho tôi tiêu thì tôi cưới cô, không đưa thì thôi!”

Tâm cười thầm mấy Cụ đàn ông thường tự cho mình là ngon lành ghê gớm . Cứ tưởng mình “ chấm” cô nào là được cô ấy. Sự thực cũng còn tùy cô ấy có “ chấm” mình không đã. Trong thời gian tìm hiểu, cô gái có thể chấp nhận chàng là bồ, chưa chắc đã gật đầu khi chàng xin cưới. Làm như “tôi muốn là được, còn cô chỉ có việc sung sướng nhận lời đi thôi”. Các cụ trai già lúc nào cũng đánh giá mình cao tít mù, mà thực ra các cụ có bao giờ hỏi xem bồ nghĩ gì về mình, cho mình mấy điểm đâu! Mà nếu có hỏi thì cô bạn vì lịch sự , sợ mất lòng cũng sẽ trả lời nước đôi. Mãi cho đến lúc tan rã rồi, các cụ cũng vẫn còn u mê không hề biết cái hào hoa phong nhã của mình ở dưới mức trung bình xa lắc xa lơ!.

Chiếc xe màu sữa đã lặng lẽ đến và lặng lẽ đi, không có gì khác thường. Bảy giờ chiều, nhưng trời mùa đông, nắng tắt rất sớm. Tất cả mọi nhà hàng xóm đều đã lên đèn, nhưng Tâm chỉ muốn nhà mình chìm lặng vào bóng tối. Nàng nằm lên giường, mắt mở to nhìn trần nhà, ngạc nhiên: sự đổ vỡ có thể đến nhanh như vậy sao? Nó đã đến trong một lúc bất ngờ nhất và vô duyên nhất.

Lành đã từng nói với Tâm rằng đời ông chưa gặp được người nào hợp ý như Tâm. Cả cái thế giới cỏ rác này, ông đã đi quá nửa đời người mới gặp được một đóa hoa dại còn hương thơm, ông quyết sẽ không để mất. Nhưng không biết cái được gọi là “ hương thơm” ấy, có phải là khả năng làm ra tiền không? Và khi không thu hoạch được “ hương thơm”, thì hương không thơm nữa?

Tâm với tay lên đầu giường lấy cuốn lịch Lành mang đến cho Tâm hôm nào. Trong ấy, ông ghi ngày hai người gặp nhau lần đầu và những ngày cùng đi dự những buổi hội họp. Còn ba lần hẹn nữa sắp đến là ngày Ma Quỷ, một buổi pic nic vào dịp Lễ Tạ Ơn và đêm Giáng Sinh. Lúc đưa cuốn lịch, Lành dặn đùa Tâm:

- Đây là ngày hẹn quan trọng em phải nhớ. Chúng mình có muốn đứt cũng phải đợi cho qua những ngày ấy đã nhé!

Bao nhiêu cuộc vui chờ đợi còn những hai tháng nữa mới đến. Quyết định tưởng như sắt đá lắm, lại hóa ra mong manh vô cùng.

Đối với Tâm, Lành không phải là thần tượng. Nhưng Tâm cũng không quá khắt khẹ Kinh nghiệm cho biết rằng thần tượng chỉ để đứng xa mà ngắm, chứ đến gần thì sẽ thấy cái nguyên chất đất sét ngaỵ Lành lớn hơn nàng 14 tuổi, tính điềm đạm vững vàng, không đẹp trai nhưng cân đối, chỉ có cái trán hơisói. Để bào chữa, Tâm liệt nó vào hạng trán thông minh. Cả hai cùng đã qua tuổi trẻ huy hoàng nhưng vẫn còn mơ mộng, còn cảm thấy vui lâng lâng khi nắm tay nhau đi thơ thẩn trên đồi cát mênh mang. Cả hai cùng muốn tìm hiểu, hy vọng có ngày trên đuòng đời sẽ không còn là kẻ độc hành.

Tình thân của “đôi trẻ” được tất cả tán thành. Bà mẹ Lành vui vì thấy con vui. Thằng con trai Lành, mới 12 tuổi đã sớm mất mẹ nên rất khôn ngoan, có hôm nó khuyên cha:

- Ba thường nói người đàn ông nào trên đời cũng phải có ít nhất một con chó trung thành và một người đàn bà lý tưởng. Ba đã có con chó trung thành rồi, bây giờ ba phải cố giữ cô Tâm đừng làm mất để ba có bạn và con có me...

Con chó tán thành, vì thỉnh thoảng nó được hưởng những chiếc bánh xương ngon lành. Con mèo cũng tán thành vì có thêm một người để nhảy vào lòng ngồi rù rù ngủ gà ngủ gật.

Còn ông Lành là vai chính, cố nhiên phải bằng lòng lắm.

Tương lai có vẻ êm đềm, tình cảm như thang thuốc thần, hàn gắn những vết thương trong quá khứ của cả hai.

Thỉnh thoảng Tâm theo gia đình ông Lành đi nghe giảng đạo Ba Hai . Lành nhè nhẹ kéo Tâm vào đời sống của mình. Hai người cùng muốn chia sẻ ngày tháng với nhau nhiều hơn. Cuộc đời đã đi quá nửa, trọn mái tóc đã xuống màu, những ngày còn lại có nhiều đâu!

Thấy đau nhói ở bụng, Tâm vội dậy lấy hai viên thuốc uống. Bệnh dạ dày của nàng chỉ phát đau khi nàng bị buồn lo , có gì kích thích mạnh, hay bị cảm xúc nội tâm. Đứng trước tủ thuốc, nhìn vào gương, Tâm bỗng dưng thấy mình hơi lạ. Mới có mấy giờ mà thời gian như đã vụt qua gấp bội, đủ để lại những vết hằn suy tư.

Tâm còn nhớ thuở bé, lúc lên mười, nàng không tưởng tượng được là có lúc mình sẽ mười sáu. Và tuổâi hai mươi cho là tuổi ba mươi sẽ không đến bao giờ. Để rồi một hôm nào đó nhìn vào gương, thấy mình xứng đáng được ngồi chiếu trên lúc nào không hay.

Thấy tất cả cơ thể mệt mỏi rã rời và dạ dày đau nhói lên, ý tưởng lười biếng đến trước nhất, Tâm định bụng ngày mai sẽ khai bệnh cáo ốm. Có lần nàng đã xuýt bị ngất đi trong sở, các bạn phải vực vào phòng nghỉ. Tâm không đi làm mọi người sẽ tin nàng bệnh thật. Tâm nhớ lời ông Lành thường nói:

- Nếu em là vợ anh, thì em sẽ thôi việc ở nhà tỉnh dưỡng, dạy con, và anh muốn em đi học những món không cần thiết mà em hằng ao ước.

Tâm có thể tĩnh dưỡng khi có “Ai đó” dù làm hậu thuẫn tinh thần, nhưng bây giờ linh cảm cho biết là hậu thuẫn không còn nữa, Tâm phải sẵn sàng trở lại cách sống ta với ta như từ thuở nào.

Mỗi sáng, 6 giờ thức dậy lúc trời còn tối mù mịt, bao giờ Tâm cũng tự chống lại ý tưởng giá được nằm thêm vài phút nữa thì thú vị biết bao. Nhưng sáng nào cũng thế, cái ý nghĩ ấy bị chìm đắm trong bóng tối và giá rét. Cuối cùng, Tâm lấy hết can đảm, mắt nhắm mắt mở vùng dậy để tiếp nhận một ngày mới, một ngày có thể dễ chịu, mà cũng có thể đầy những chuyện trái ý không đâu.

Tâm nhìn vào gương, lẩm bẩm:

- Nếu nghỉ việc ngày mai, có lẽ mình sẽ nằm lì,sẽ lười biếng không muốn làm gì cả, như thế, sự tĩnh dưỡng chỉ có hại thêm. Phải gắng đi làm để lướt qua bệnh tật , hóa giải mệt mỏi.

Tâm thấy đoạn đường trước mặt đầy sương mù, còn Tâm là một chiếc xe hơi cũ kỹ không đèn, phải cố gắng bảo toàn cho khỏi sa xuống vực thẳm mà cũng không được lạng quạng đâm vào xe kẻ khác. Mới sáng hôm nay, hình ảnh “ ai đó” như ánh lửa thấp thoáng. Tia sáng tuy mơ hồ yếu ớt, nhưng cũng vui vui . Aùnh lửa ấy bây giờ tự nó tàn lụi và tắt ngấm rồi. Tâm thấy cần phải đánh thức dậy cái tinh thần hài hước vẫn được dùng làm áo giáp rất hữu hiệu xưa naỵ.

Tâm uống hai viên thuốc xong trở lại giường nằm, liên tưởng đến nhân vật AQ trong một truyện của Lỗ Tấn. Để bảo vệ lòng tự ái khi bị tổn thương, AQ lúc nào cũng tìm ra được lý do để giải thích hoàn cảnh và lấy phần thắng tâm linh về mình. Khi AQ bị người làng đánh đập tàn nhẫn, hắn nói: Tao coi chúng mày như con cháu đánh đùa cha mẹ Ông bà. Khi người ta mắng chưi? AQ: Mày là thằng ngu dốt nhất, bần tiện nhất, khốn nạn nhất . AQ vui vẻ nhận tất cả những cái “nhất” ấy . Dù sao hắn cũng “Nhất” kia mà! Hơn tất cả mọi người rồi, còn phiền gì nữa!. Khi AQ bị trói tay, giải đi quanh phố để ra pháp trường chịu tử hình . Hắn ta kiêu hãnh nghĩ đời đã mấy ai được quân lính đeo súng tiền hô hậu ủng, còn hắn đứng trên xe mui trần diễu qua thành phố cho thiên hạ chiêm ngưỡng…. Hoàng Đế cũng oai vệ đến thế là cùng !.

Hơn lúc nào hết, trong giờ phút này, Tâm cảm thấy rất cần cái áo giáp ấy, phải tìm ngay một ý tưởng rất là AQ để giữ vững nụ cười trên môi. Nghĩ mãi không ra, chợt nhìn quanh phòng, thấy trên tấm thảm nhung mầu lá mạ rất đẹp từng đám lông chó vàng trắng lẫn lộn, vương vãi khắp nơi, Tâm vui mừng mỉm “ nụ cười AQ” tự bảo:

- Thôi, thế từ nay càng đỡ phải quét lông chó!

Rồi như để đánh thêm một tuyệt chiêu cuối cùng, Tâm lẩm bẩm một mình:

- Thằng cha thế mà ngu thật! Nếu biết cách làm cho mình tự nguyện thì bây giờ có lẽ mình đã trắng tay không còn một đồng xu ten. Và rồi hắn sẽ lờ mình.. . . Và rồi nếu mai mốt mình có mất việc, có đau ốm, có phải đứng đường ăn xin . . . thì gắng chịu. May quá! May quá!!!

Linh Bảo – 1965 (Trích trong Tuyển tập Mây Tần)