Một bà nọ hỏi cô hàng xóm mới:
- Này cô, đêm qua tôi chiêm bao thấy cô, hãy cho tôi biết năm nay cô bao nhiêu tuổi để tôi đánh con đề.
- Dạ, em 26 tuổi ạ!
Buổi chiều xổ số ra con 36. Bà nọ tức mình cố ý nói to:
- Đúng là cái thứ gái già mà còn ăn gian tuổi.
1329
Về ngoại hình - dưới con mắt cực kỳ chủ quan - tôi tự nghĩ có lẽ mình trông không đến nỗi tệ. Đôi mắt hơi lớn. Miệng bị lệch nên lúc nào cũng hở, rãi rớt cứ chảy ra ròng ròng mà tôi chẳng hề biết, vì vậy mà ngực áo lúc nào cũng ướt. Mẹ phải đeo thêm cho tôi một cái yếm cho đỡ lạnh ngực. Mẹ biết tôi rất thích mầu sắc nên cái yếm nào cũng đầy mầu xanh, đỏ, tím, vàng v.v.. (Những cái yếm này nhiều khi cũng làm trò cười cho thiên hạ). Tôi thích nhất cái yếm có hình cầu vồng ngũ sắc, vì tôi luôn luôn nghĩ rằng mình từ đó mà ra. Thật tuyệt diệu khi được sinh ra từ một vùng đầy mầu sắc như thế! Gia đình tôi rất nghèo. Chỉ có hai mẹ con sống trong một căn phòng nhỏ. Mẹ không bao giờ nhắc đến cha tôi, tôi cũng chẳng bao giờ hỏi mẹ về %3 Tôi chẳng hiểu thằng nhỏ là ai. Sao mẹ lại khóc nhiều tới thế? Tôi ngây mặt nhìn mẹ, rồi nhìn lên vị sư già... Nghe nó nói như vậy tôi im lặng. Lại tiếp tục ngồi nhìn nó. Muốn nói với nó một điều gì tôi lại quên phứt đi ngay. Hình như tôi vẫn chưa biết được tên nó. Con bé thấy tôi câm như thóc bèn ngừng tô màu, nhìn qua trang giấy của tôi:
Thiên hạ thường gọi tôi là "thằng khờ". Nhất là đám con nít trong xóm, cứ hễ khi nào tôi ra đường một mình chúng cũng đều xúm vào trêu ghẹo, nhẫn đến có đứa quá khích động liệng cả đá vào tôi nữa:
"Ô kìa, ra mà coi thằng khờ tụi bay ơi!!"
Những lúc bị chúng bắt nạt, đánh như thế, tôi thường khóc rống lên, ôm đầu chạy tuốt về nhà:
"Mẹ ơiiiii..... Mẹ ơiiiiii..... Chúng đánh con đau quá....Hu...hu...hu..."
Lần nào cũng vậy, mẹ đều xót xa, ôm tôi thật lâu trong lòng cho đến khi tôi cảm thấy ấm áp, an lạc:
"Mẹ đã dặn con bao lần mà con vẫn không nhớ. Chớ nên ra đường chơi một mình mà không có mẹ. Chúng sẽ ném đá và làm con đau đớn. Con nhớ chưa?"
"Con nhớ! Híc..híc..híc..."
"Ngoan lắm. Nào cho mẹ xem con bị đau đâu."
Nói rồi. Bà tỷ mỷ nhìn từng phân vuông trên da thịt tôi, sờ đầu, nắn tay, chân v.v.. để chắc chắn tôi không bị bầm vập, trầy sướt chỗ nào.
"Mẹ ơi. Thằng khờ là gì hở mẹ?"
"Có nghĩa là một đứa trẻ vì một lý do nào đó mà đầu óc nó phát triển rất chậm - như con vậy - Con năm nay đã mười hai tuổi, nhưng não bộ của con chỉ bằng một đứa trẻ lên năm. Lại nữa, đôi khi một vài bộ phận trong cơ thể không nhận được tín hiệu từ não bộ, hoặc nhận một cách sai lạc, nên hành động trở thành vụng về, lệch lạc rất nhiều. Cơ thể thì phát triển một cách bất bình thường, dị dạng. Một vài cơ quan trên người bị teo lại hoặc lệch đi. Như miệng con hơi bị méo, lệch hẳn qua một phía. Đầu óc thì khi nhớ, khi quên. Bộ óc không đủ khả năng để nhớ được một chuyện mới xảy ra vài ngày trước đó. Những tư tưởng thì cứ nhảy lên liên tục, hết ý niệm này nối tiếp với ý niệm khác. Niềm vui, nỗi buồn luân chuyển luôn luôn, phát sinh ra những hành động hồ đồ khi khóc, khi cười không thể kiểm soát nổi..."
Mẹ nói dài quá, tôi chẳng hiểu gì. "Não bộ", "phát triển", "cơ thể bất bình thường" v.v.. và nhiều từ khác... Tất cả những ngôn từ ấy đều rất trừu tượng đối với tôi. Tóm lại, tôi chỉ hiểu đại khái "thằng khờ" chính là tôi, mười hai tuổi, nhưng chỉ bằng một đứa bé lên năm. A ha… Như vậy cũng tốt lắm chứ! Chả thế mà lúc nào tôi cũng được mẹ đặc biệt chăm sóc. Thỉnh thoảng còn thấy mẹ vừa ôm tôi vào lòng vừa khóc nữa...
Mẹ rất thương tôi. Tôi chỉ thấy bằng cảm giác. Rõ rệt nhất về tình yêu bà dành cho tôi là bà thường ôm tôi vào lòng, để tôi co gọn người trong lòng bà, nghe hơi ấm từ ngực bà truyền sang, cảm nhận được tình yêu bà dành cho tôi thật bao la. Đôi khi sung sướng quá, tôi cứ chỉ muốn mình mãi mãi là một đứa bé năm tuổi, mãi mãi là thằng khờ của mẹ.
Mặc dù tôi là con trai, nhưng mẹ tôi lại cắt tóc bum bê (chắc mẹ chỉ biết cắt một kiểu đó thôi!). Đằng trước là một mảng tóc che cái trán ngang xuống tới chân mày. Khuôn mặt hơi vuông, nên với kiểu tóc như vậy trông tôi lại càng ngờ nghệch. Đôi tai hơi to quá khổ, vểnh ra phía trước. Một đôi lần, nhìn ngắm mình trong gương, tôi thấy mình cũng đẹp trai lắm nên hay mỉm cười và...làm điệu với chính mình...
Tôi không đến trường. Mẹ bảo đang xin cho tôi vào một ngôi trường cho những trẻ em khuyết tật, nhưng vì trường quá xa nhà, đưa đón không tiện nên mẹ giữ tôi ở nhà luôn. Chỉ một tháng một lần, đưa tôi đi bác sĩ và lấy thêm thuốc mà thôi.
Những lúc rảnh, mẹ thường lôi những quyển sách tập cho tôi nhận diện qua hình ảnh.
"Xe đâu?" Mẹ hỏi.
Tôi nhìn một lúc rồi chỉ vào chiếc xe mẹ đă dạy rất nhiều lần.
"Giỏi lắm. Xe mầu gì?"
"Mầu... mầu..."
Tôi cố lục tung trong đầu những ngôn từ mà mẹ vừa dạy trước đó coi cái mầu của xe là mầu gì. Chà. Cả tỷ thứ nhảy lung tung trong đầu mà bất ngờ tôi chưa thể nhận diện ra cái nào là cái nào... Hưm... Mầu gì nhỉ?
"Mầu?" Giọng mẹ nhắc nhở..
"Mầu.... xanh..."
"Sai rồi! Mầu đỏ đấy chứ. Nè. Trái táo này cũng là mầu đỏ. Nhớ chưa?"
Tôi bá lấy cổ mẹ:
"Mẹ ơi. Cái xe cũng là trái táo hở mẹ?"
"Ưm... Không phải đâu. Cái xe này chỉ cùng màu với trái táo thôi. Nó không phải là trái táo. Nhớ nhé!"
Tôi ngồi dựa hẳn vào ngực mẹ, nghe hơi ấm từ ngực bà truyền qua. Âm thanh từ môi bà bay ra như mơ, như thực. Bà nói cái gì mà nhớ với quên? Tuyệt nhiên tôi không thể nhận ra bà đang nói gì.
"Nón đâu?"
Tôi mệt mỏi, không muốn suy nghĩ gì nữa hết, chỉ bừa vào một cái hình trong quyển sách đầy những hình ảnh và mầu sắc. Mẹ kêu khẽ:
"Không phải đâu! Đó là con ngựa. Con ngựa có bốn cái chân và một cái bờm ở trên đầu. Con nói đi. Con ngựa!"
"Con ngựa...". Tôi lặp lại một cách máy móc.
"Ngoan lắm..."
Mẹ biết tôi đă mệt và bắt đầu lười biếng suy nghĩ. Nên bà yên lặng. Nhìn mông lung qua khung cửa sổ sáng lòa những nắng. Tôi thương đôi mắt mẹ. Mắt mẹ to, có mầu nâu hạt dẻ, hun hút một chiều sâu khó hiểu. Lần nào nhìn sâu vào mắt mẹ,tôi chỉ muốn ngụp lặn thật sâu trong đôi mắt ấy. Tôi thấy được nỗi buồn mênh mang, mênh mang…
BCha, vì đối với tôi, tất cả đều rất mơ hồ, lãng đãng. Tôi chỉ biết có Mẹ và không gian riêng tư rất hạn hẹp trong căn phòng nhỏ này. Chỉ cần đi tung tăng vài bước là hết phòng. Góc bên kia là bếp. Mẹ ngăn một cái hàng rào gỗ cao để tôi không vào được. Mẹ bảo phòng khi hỏa hoạn. Tôi chẳng hiểu hỏa hoạn là gì. Nhưng mẹ cấm tiệt tôi không được bén mảng đến khu ấy.
Ngoài ra, tôi có thể ngồi lui cui chơi một mình cả ngày với mấy món đồ chơi lỉnh kỉnh. Tôi rất thích cây súng ngắn, làm bằng một loại gỗ khá nặng, trông y như thật, rất đẹp mắt. Những lúc tâm hồn bấn loạn, bất an, nhất là những lúc lên cơn, tôi như người nhập đồng, la hét, lăn lộn, và trở nên rất dữ tợn. Cơn giận dữ ùn ùn xô tới như cơn bão, tôi đập phá bất cứ gì ở trong tầm tay. Một lần, tôi dùng cây súng bổ xuống đầu mẹ phọt máu, nhìn thấy máu chảy dài trên mặt mẹ, tôi càng thêm điên tiết, dữ tợn hơn. Tôi nghe Mẹ kêu "ối" một tiếng lớn rồi nhào tới ôm chặt lấy tôi vào lòng, càng dãy dụa, mẹ càng ôm tôi chặt hơn. Như một người thợ săn thiện nghệ, bà lôi ở đâu ra một ống chích, đẩy nhẹ vào mông tôi. Một lúc, cơn điên dần dần hạ, tôi từ từ chìm vào giấc ngủ... Lúc đó, người đàn bà trẻ mới có thì giờ nhìn đến vết thương mình...
Cứ hễ ba giờ chiều là mẹ phải đi làm. Chẳng hiểu mẹ làm gì nhưng về trễ lắm. Không bao giờ tôi biết mẹ về lúc nào. Cứ trước khi đi làm, mẹ đều căn dặn chỉ một điệp khúc tới độ tôi đã thuộc lòng:
"Thức ăn mẹ để sẵn trên bàn, khi nào con đói thì ăn nhé. Buồn thì mở TV lên xem hay lấy sách hình ra học. Buồn ngủ thì cứ leo lên giường ngủ nhớ chưa? Mẹ sẽ về!!"
Tôi yên lặng gật đầu. Mẹ ôm tôi vào lòng hôn lên má rồi lặng lẽ ra cửa khóa lại. Để chắc ăn tôi không chạy ra ngoài chơi, bà còn cẩn thận khóa thêm một ổ khóa khác phía bên ngoài.
Đời sống của tôi dường như chỉ khép kín ở bốn khung vuông, ngăn cách hẳn với thế giới bên ngoài. Nhưng chẳng hề gì vì tôi đã có một thế giới rất riêng tư - ngay cả mẹ cũng không biết - không phải tôi muốn dấu mẹ, nhưng tôi thực không biết nói sao để diễn tả cái thế giới ấy, một thế giới của không gian thênh thang và kỳ diệu, biến đổi theo từng ý niệm tâm thức khởi lên, lẫn lộn, từng mảnh chắp vá và có rất nhiều mầu sắc...
*
Một buổi sáng. Sau khi tắm rửa, chải đầu, mẹ mặc cho tôi một chiếc áo mới:
"Hôm nay mẹ sẽ đưa con lên chùa làm lễ quy y..."
Tôi không biết quy y là gì. Nhưng vẫn im lặng, thõng tay để mặc mẹ mặc quần áo cho mình.
"Mẹ còn muốn thày ban phép lành cho con và nhất là xin được sám hối tất cả những lỗi lầm mẹ đã tạo..."
Tôi thực chẳng hiểu mẹ nói gì. Tựa như mẹ đang nói chuyện với một bóng ma nào đó. Nhưng bằng cảm xúc bén nhậy của mình, tôi biết lúc đó mẹ đang rất buồn, đôi mắt mẹ đong đầy những khổ đau. Tôi có thể nhìn thấy được long lanh, hạt nước mắt sẵn sàng tràn ra khoé mi. Tôi nhìn bà ngẩn ngơ:
"Sao mẹ lại khóc thế?"
Mẹ tôi quẹt vội giọt nước mắt vào cánh tay áo, ôm tôi vào lòng âu yếm hỏi:
"Hôm nay được mặc áo mới. Con có thích không?"
"Con thích!" Tôi máy móc trả lời rồi hỏi lại:
"Mình đi chơi đâu hả mẹ?"
"Thì hồi nãy mẹ nói con rồi. Hôm nay mình lên chùa..."
Mặc dù vẫn chẳng hiểu chùa là gì, nhưng tôi giữ im lặng, vì nếu có hỏi thêm thì câu trả lời của mẹ càng làm tôi mù mịt. Tuyệt nhiên, tôi chẳng có một quan niệm hay một ý tưởng nào trong đầu về cuộc đi chơi hôm nay. Dẫu vậy, lòng tôi cũng rộn lên một niềm vui vì được ra khỏi nhà. Được nhìn thấy một thế giới khác so với thế giới của riêng tôi. Chẳng phải sao? Mỗi thế giới đều có những điều kỳ diệu, biến ảo riêng của nó. Mà lạ lùng thay, hình như sự biến ảo, kỳ diệu này chỉ có mình tôi nhìn thấy, nó làm cho tâm tôi thật khích động, và đôi khi tôi có cảm tưởng trái tim mình như muốn bị vỡ tung, muốn lập tức, nhập vào với không gian thênh thang mang đầy những bí ẩn, kỳ diệu của một kiếp người... Những lúc khích động như thế, tôi lại bị lên cơn...
Trên suốt con đường dài từ nhà đến chùa, cả hai cùng im lặng. Khuôn mặt mẹ lộ rõ sự suy tư và khổ đau. Tôi không hiểu mẹ nghĩ gì, nhưng thỉnh thoảng tôi nghe tiếng mẹ thở dài. Giọng mẹ khẽ khàng như nói với một người trong mơ:
"Hối ơi. Cho mẹ ngàn lần xin lỗi... Mẹ thật có lỗi với con..."
Gió mát thổi qua cửa kính xe làm tôi thiu thiu muốn ngủ. Đôi mắt tôi xụp xuống. Tâm thức loé lên cơ man những giải nắng với những mầu sắc rực rỡ. Tôi rơi vào giấc ngủ với không gian đầy mầu sắc và mộng mị ấy...
Vị thày khoác chiếc áo choàng mầu đỏ rực như mầu rượu chát. Ông ngồi trên một cái bệ, dáng vững vàng, to lớn như một trái núi nhỏ. Ông có đôi mắt rất hiền từ và ấm áp. Cả hai mẹ con quỳ thụp xuống, cái kéo của mẹ mạnh quá tới độ tôi bị té ngồi xuống sàn trong lúc mẹ xụp xuống lạy. Tôi thấy người mẹ run lên bần bật, nước mắt tuôn như mưa, hình như mẹ đang rơi vào một sự khích động to lớn lắm. Sau khi lễ vị đạo sư ba lễ, mẹ úp mặt xuống sàn nói một mạch, làm như nếu bà nói chậm, thì bà sẽ không còn cơ hội nào để có thể nói nữa. Bằng một giọng cách quãng, gấp gáp và đầy nước mắt:
"Thưa thày. Chúng con lên chùa hôm nay để xin thày làm lễ quy y cho chúng con. Riêng con xin phát lồ sám hối. (Nói tới đây, giọng mẹ nghẹn lại, nức nở...) Cha thằng nhỏ bỏ đi ngay sau khi con có thai được bốn tháng. Cha mẹ con vì xấu hổ nên đuổi con ra khỏi nhà, lúc đó, đời sống bơ vơ, vật vã, lại thêm cái thai cưu mang trong bụng mà con không hề muốn giữ, nên con đã dại dột quyết định...quyết định...uống mấy thang thuốc để...trục nó ra ngoài. Ai ngờ....
Nói tới đây. Mẹ tôi nấc lên, tiếng nói trở thành tiếng khóc khò khè, nghẹt mũi...
Từ nãy giờ, ông vẫn yên lặng nghe mẹ tôi kể lể và để nguyên cho mẹ tôi khóc lóc. Dường như ông chẳng làm gì cả. Chỉ lắng nghe. Nhưng tôi có cảm tưởng cái không làm gì cả ấy ảnh hưởng đến tâm thức mẹ tôi rất nhiều. Tựa như ông là một cái thùng chứa lớn, nhận tất cả những khổ đau, oan trái mà mẹ tôi đang trút vào. Một lúc. Bà nín khóc, tâm có vẻ lắng dịu một phần nào...
Lúc đó vị thày mới thong thả bảo:
"Lành thay! Lành thay! Con đã thành tâm sám hối. Muốn giải trừ được những ác nghiệp mình đă phạm cần phải có bốn lực: Thứ nhất là phát lồ sám hối. Thứ hai là thành tâm ăn năn những tội lỗi mình đã phạm. Thứ ba là tạo công đức lành để giải trừ các ác nghiệp và thứ tư là quyết tâm chừa bỏ. Trong bốn lực kể trên, thầy thấy con đă hội đủ ba lực. Đó là sự phát lồ sám hối, thành tâm ăn năn và quyết tâm chừa bỏ. Ngày rằm này, thày sẽ cho các con một buổi lễ quy y. Phần còn lại, thì nên làm những việc lành, tích tụ công đức để thanh tịnh hóa những ác nghiệp mà mình đã phạm. Bây giờ, lại gần đây, thày ban phước lành cho con..."
Mẹ vội kéo tôi lại phía thày. Ông đặt hai bàn tay lên đầu chúng tôi. Tôi co rúm người lại, há hốc miệng khóc rống lên. Có một điều thật kỳ lạ, từ trên đỉnh đầu nơi giáp ranh với bàn tay ông chạm đến, một lực nhu hòa truyền qua đầu tôi, nó như một dòng nước suôi chảy, lan tràn khắp cơ thể, nó chảy đến đâu, tôi nghe một sự an lạc tới đó. Tôi ngưng khóc lúc nào không biết. Nhắm nghiền mắt, và lại nhìn thấy cái cầu vòng ngũ sắc ẩn hiện trong tâm thức.....
Ngày quy y đối với mẹ là một ngày trọng đại. Tôi hiểu được điều đó vì mẹ dậy rất sớm, tắm rửa cho hai mẹ con một cách tinh tươm, rồi mỉm cười. Ít khi tôi thấy được nụ cười trên khuôn mặt mẹ. Ồ, nụ cười mới đẹp làm sao. Nó làm cho khuôn mặt mẹ rạng rỡ, đẹp thêm lên. Hàm răng mẹ trắng đều, ánh mắt lung linh một cách kỳ ảo. Tôi bỗng yêu vô cùng nụ cười ấy, tôi muốn được nhìn thấy nụ cười luôn mãi mãi nở trên môi mẹ.
Sau khi quy y. Tâm mẹ có vẻ an hơn. Mẹ đặt một bàn thờ nhỏ ở góc phòng và thường thắp hương, niệm Phật trước khi đi làm. Mỗi cuối tuần, bà thường đưa tôi lên chùa, dự một thời kinh sáng, sau đó, tôi được đưa vào một lớp học Việt ngữ, còn mẹ thì xuống bếp làm việc. Thường thì mẹ làm những việc mà nhiều người không muốn làm, như chùi rửa cầu tiêu, phòng tắm. Hoặc trên chùa có những ngày lễ lớn, mẹ thường ngồi miết bên đống bát chén to như cái núi, rửa hết đợt chén này tới đợt chén khác. Mẹ làm việc rất chăm chỉ, chẳng bao giờ than phiền. Nhiều lần, tôi thấy mồ hôi mẹ ướt đầy lưng áo. Trên trán những giọt mồ hôi nhỏ xuống hòa với thùng nước dơ. Tôi ngẩn ngơ nhìn mẹ. Ở trong trường hợp nào tôi cũng thấy mẹ rất đẹp. Sự chịu đựng của mẹ càng cao, tôi lại thấy thấp thoáng nét đẹp càng tròn đầy. Những lúc như thế, tâm tôi dường như không thể chịu đựng được sự thương yêu chứa đầy trong trái tim, tôi chạy a đến ôm mẹ kêu lớn "Mẹ ơi... Con thương mẹ!!”
* *
Ở chùa, tôi không bị ai chọc phá, đánh đập và gọi tôi là thằng khờ như trong xóm. Họ rất tốt với tôi, thường nhường cho tôi những gì dễ dàng nhất. Họ còn cho tôi tham gia vào những sinh hoạt của một nhóm toàn con nít. Phần đông, chúng tôi chỉ ngồi tô mầu và học đánh vần. Trong mấy tháng đầu, học mãi tôi mới có thể đánh vần được chữ "Mẹ". Mờ - e - me - nặng - Mẹ. Lần nào đánh vần xong chữ Mẹ, lòng tôi lại rộn lên một niềm vui…
Trong lớp học Việt ngữ, tôi được ngồi gần với một con bé thắt tóc bím. Nó thấp hơn tôi một cái đầu. Nó ưa nói nhiều, tiếng nói của nó như chim, ríu ra, ríu rít. Phần đông, tôi chẳng hiểu nó nói gì, nhưng tôi rất ưa nghe nó nói, tôi thích nghe cái âm thanh phát ra từ đôi môi xinh xinh ấy. Lại nữa, mắt nó to, giống Mẹ, những gì có liên quan đến mẹ, tôi đều thích. Tôi tò mò nhìn nó. Thấy nó thật lạ lùng như thế giới chung quanh tôi. Nó biến hóa luôn luôn, không lúc nào ngừng lại. Tất cả đều lạ lùng, mầu nhiệm. Tôi thấy nó ngồi bặm môi tô màu lên một tấm hình dang dở. Tôi cũng có một tấm và đã tô xong rồi, còn nó thì chưa.
"Ê. Mày tên gì thế?"
Con bé trợn mắt nhìn tôi:
"Anh không được gọi bé bằng mày. Mẹ bé bảo, gọi như vậy không có nice."
"Anh tô lem hết cả ra ngoài rồi. (Toét miệng, cười) Hihihi... Mà sao anh tô con chó nhiều mầu quá vậy? Giống y như mầu chiếc cầu vòng vậy đó. Bé chưa thấy có con chó nào có cái mầu này đó nghe."
"Ờ.... Ai cũng từ cái cầu vòng này mà ra đấy!" Tôi giải thích.
Con bé cười nắc nẻ, chừng như nó không tin những gì tôi vừa nói. Mà lạ. Những điều tôi nói toàn là sự thật, nhưng chẳng mấy ai tin.
Nghe nó cười, tôi cũng toét miệng cười theo. Con bé bị mất hai cái răng cửa. Mẹ tôi có hàm răng đẹp hơn nó.
A. Tôi nhớ mẹ quá. Mẹ đâu rồi? Tôi phải đi kiếm mẹ. Tôi đứng lên, đi ra khỏi lớp. Nhưng tôi lại quên mất lối xuống bếp tìm mẹ, tôi đi thẳng ra cổng chùa. Trong tôi, chỉ có một lực rất mănh liệt đẩy tôi đi tìm mẹ. Mẹ ơi...mẹ ơi...
Tôi chạy băng băng qua con đường rộng. Tôi nghe tiếng xe thắng rất gấp. Tôi thấy cả thân mình bị tung lên. Tiếng nhiều người lao xao từ một phía mơ hồ nào đó:
"Cán chết thằng nhỏ rồi..."
* * *
Tôi như người vừa đi từ một thế giới này qua một thế giới khác. Tựa như một loài bướm thoát ra được cái kén hạn hẹp, xấu xí của mình để bước vào không gian thênh thang, lớn rộng. Tôi không còn phân biệt được đâu là mình, đâu là không gian thênh thang ấy nữa. Tâm thức tôi trở nên minh mẫn một cách lạ lùng. Hốt nhiên, tôi hiểu được tất cả mọi sự. Tôi hiểu được nỗi khổ đau của mẹ và niềm hối hận vô biên của bà từ bao nhiêu năm nay. Mọi dữ kiện như một cuốn phim quay nhanh - nhưng chẳng sót chút tiểu tiết nào - đang lần lượt chạy ngang đầu. Càng hiểu mẹ, tôi càng thương mẹ hơn. Nếu tôi có thể đi lại được từ đầu, tôi sẽ tha thứ cho bà tất cả, tôi sẽ nhìn bà bằng lòng bi mẫn vô biên. Cái nhìn của vị đạo sư đã làm lễ quy y cho hai mẹ con tôi ngày nào. Tâm tôi như một đóa hoa từ từ nở ra rất muộn màng, được tưới tẩm bằng giọt mật của lòng bi mẫn ấy. Tôi thấy mình chìm dần vào vùng ánh sáng bàng bạc như một mầu sữa, chỉ còn lại trong không gian thênh thang một mùi hương thoảng thoảng vương ở cuối mùa...
Bên trên thiên đường tối đen!
Thằng Lập đang làm công việc thường ngày của nó. Nó bắt đầu dùng hai tay để di chuyển ra phía cửa trước. Hai cái chân nó teo còn chút xíu, giống y như hai cái cánh gà lặt lẹo dính vô mông. Cái khó trong việc di chuyển của nó không phải vì hai cái chân đó. Nó lê người từng nhịp chậm chạp là vì cái đầu thôi. Cả xóm kêu nó là Lập đầu bư. Cái đầu quá bự, to bằng với cả thân hình của nó. Khi muốn di chuyển nó luôn phải cố giữ cái đầu thăng bằng trên cổ. Cái cổ ốm tong cộng với thân mình bé nhỏ làm cho việc giữ cái đầu cho thẳng thiệt là khổ. Nó chỉ cần di chuyển ra tới gần ngạch cửa, chỗ đó bà ngoại nó nhờ người ta làm sẳn một cái giá sắt dính vô tường. Cái giá đó dùng để đở cái đầu cho nó. Nó có thể tựa cái đầu quá khổ của mình vô đó thoải mái mà không sợ ngã bật ngữa ra sau hay té sấp mặt tới trước. Nắng buổi sáng chiếu sáng trưng cái bậc cửa. Nó ngồi đó và bắt đầu công việc của mình. Những món đồ cần đính cườm đã được căng sẳn trên khung thêu. Cườm được bỏ từng loại, từng màu trong những cái hộp riêng. Thằng Lập bắt tay vào việc ngay. Nó luôn làm chăm chú, hai bàn tay với những ngón tay biến dạng của nó bắt đầu múa cùng với cây kim. Bà ngoại nó cũng ngồi gần đó, và cũng công việc đó. Hai bà cháu nó chuyên môn thêu áo, đính cườm kim tuyến cho mọi thứ phục trang sân khấu. Nhiều loại lắm, từ những tấm màn che cánh gà, cho tới những cái áo dành cho vua, hoàng hậu... Bà ngoại nó cắt vải, bỏ rập lấy kiểu, căng vải lên khung. Nó thì chỉ thêu hay là đính cườm thôi. Nhưng nó làm nhanh lắm. Nhìn cây kim xóc lấy những hạt cườm, miếng kim tuyến trong tay nó mới thấy được cái tốc độ đáng khâm phục. Cái lỗ cườm nhỏ chút mà nó xỏ kim như bay, hình như không bao giờ trật. Còn hai tay nó múa cây kim trên vải nữa chớ. Coi kìa, cây kim bay lên, chúi xuống thiệt là y con én nhỏ, vậy mà hổng có khi nào hụt ra ngoài cái hình vẽ mờ mờ trên nền vải. Cây kim y như con én nhỏ, bay qua bay lại trên cái khung vải như bầu trời, dệt ra đầu rồng, đầu cọp, bông, huê lấp lánh muôn màu. Những hình dạng huyền hoặc này là cái sắc xuân cho những cô đào, cậu kép. Còn thằng Lập ngồi yên một chỗ gần như suốt ngày, là cái ông trời nhỏ, hai bàn tay điều động bốn mùa trên vải...
Cái ông trời nhỏ này chuyên môn bị mấy đứa con nít trong xóm chọc ghẹo. Có đứa mất dạy còn lụm đá chọi nó nữa chớ. Mỗi khi con Chít đẩy cái ghế có bánh xe cho thằng Lập ra sân đình chơi là tụi nhỏ xúm lại như đám ruồi. Thằng Lập bị chọc riết không muốn ra xóm chơi nữa. Nó ngồi lỳ trong đình, may may thêu thêu. Như vậy nó vui hơn, dù cái đình mà bà nó thủ từ chỉ là cái đình cũ sập xệ. Mái ngói rách rệu, ngày nào nắng cũng chiếu qua thành những vệt vàng chói. Lập thích nhìn những vệt nắng xiên qua những khe ngói hở đó. Nhiều vệt nắng thiệt là to. Khi nó ngừng tay nhìn vào đó, nó thấy những hạt nhỏ li ti bay lên bay xuống. Hạt nắng ư? Có lần nó dùng kim xóc vào những hạt nắng đó. Ngộ!!! đầu kim như sáng lên chói lọi, nhưng chớp mắt là tắt phụt. Chưa bao giờ Lập xóc được một hạt nắng để đính lên vải. Nắng mà, hổng phải là kim sa hay cườm đâu. Thằng Lập cứ nhìn nắng và mơ. Giá như có ai biết giấc mơ của nó chắc là người ta cười tới chết. Nó mơ nó sẽ thêu cho con Chít một bộ đồ bằng những hạt nắng vàng lấp lánh. Trời ơi bộ đồ sáng ghê! Trên cái sân khấu mênh mông, con Chít rực rỡ, từ từ bay lên thiệt là cao, thiệt là cao. Con bé không còn là những nàng hầu nhiều chuyện, xấu xí, nghèo nàn nữa mà nó sẽ là... là, là gì nhỉ? Tự dưng quên mất tiêu, là cái gì thiệt là hay, thiệt là đẹp, mà con Chít thường kể cho nó nghe trong những câu chuyện. Đầu nó dạo này cứ hay bị đau, mỗi khi nó đau thì nó lại to ra nhiều và nặng quá. Cái đầu nặng quá làm cho nó quên nhiều thứ lắm. Trừ có mỗi một thứ mà nó chẳng bao giờ quên được. NGỨA!!! Hai cổ tay nó bị cái gì mà da sùi lên như da rắn. Khô, thì tróc ra như vảy cá. Ướt lầy thì tét, nứt ra với những kẻ hở đỏ lòm máu. Trên tất cả là ngứa. Chỗ da đó ngứa ghê lắm. Thằng Lập dùng cả cây kim để cào lên, tứa máu mà cũng hổng đã. Chỉ có sáp đèn cầy là có thể làm dịu bớt cái thứ ngứa tận trong xương tủy này thôi. Bà ngoại nó đốt đèn cầy, nó cầm nghiêng cho từng giọt sáp nóng chảy xuống chỗ tay bị sùi. Mỗi giọt là mỗi tiếng suýt xoa kèm với tiếng rít khoái trá. Những giọt sáp chảy xuống tay nó, hay kèm với những giọt nước mắt của con Chít. Thiệt là con gái mà!!! Dỡ ẹt!
Con Chít dỡ ẹt này có cái hay riêng. Nó biết đọc và biết viết, nhiêu đó là quá hay so với bà cháu thằng Lập. Bà ngoại thằng Lập hay nhờ nó mướn chuyện tàu, rồi đọc cho bà nghe. Trời ơi mấy cái chuyện thiệt là lộn xộn so với cái đầu thằng Lập. Nó chả hiểu cái khỉ khô gì hết. Ông nào là ông nào??? Nhiều ông tướng quá!!! Nó chỉ thích nghe con Chít nói chuyện trong nhà thờ. Con Chít Công giáo mà. Thằng Lập mê cái thiên đường, theo lời con Chít chỗ đó toàn là đồ đẹp không à. Đẹp gấp nhiều lần những thứ mà bà cháu thằng Lập làm ra. Nó nhắm mắt cũng thấy những chiếc áo mỏng như mây, dệt bằng nắng, bằng cầu vồng. Sáng lấp lánh, và bay thật cao. Ừ bay đi, bay qua những chiếc cầu, bay trên đôi cánh nhẹ nhàng. Không nặng như mình, không phải lê thân mệt mỏi. Cùng bay với thằng Lập trên thiên đường luôn là những hạt màu lấp lánh. Từng hạt vỡ vụn thành tiếng kèn, tiếng trống, tiếng đàn. Rồi lại có những hạt màu lớn, thiệt là nhiều hạt, bay vòng vòng, tiếng con Chít ca cất cao lên, ngọt nhừ. Nó muốn mơ hoài, cái giấc mơ kỳ diệu bay nhè nhẹ... Còn cơn ngứa quỷ và cái đầu úng nước lôi nó tuột về trần gian. Ngứa quá là ngứa vầy nè! Đèn cầy, đèn cầy... Ngoại nó làm cái gì cà, nó biết chỗ có đèn cầy mà. Từ từ, không thể mau, từ từ thôi, trước sau gì cũng tới chỗ thôi mà. Ngay cái bàn thờ thần hoàng chớ đâu. Nhiều đèn lắm, ngoại nó tối nào cũng thắp sáng trưng bàn thờ mà. Ráng, ráng...
Lửa cháy đùng đùng... Cái đình cũ với ba mớ cột, kèo, rui mục nát cháy thiệt là lẹ. Ngọn lửa bốc cao thấy sợ. Cao hơn cả cây đa già vẫn hay bỏ rễ xuống cái mái ngói rệu. Ngoài sân đình người ta đông vầy. Nước tạt ào ào không xuể. Mùa khô mà! Có bà già ngồi chết lặng, mắt khô không giọt nước nào. Có con bé ốm nhom, đen thui như mọi, nước mắt chảy ròng ròng, đứng kế bên. Hai bà cháu không thấy bên trong lửa, thằng Lập đầu bư đang bay, nóng khét mà nó nghe nhẹ quá thể. Nó bay cao lắm. Đám người loi nhoi tôi nghiệp trước sân đình kia nhỏ chút như lũ kiến. Bay lên nữa, lên nữa.... Cả đám hạt màu nổ lốp bốp như than.
Thằng Lập bay cao quá rồi!!!!
Cao vượt cái thiên đường loè loẹt tội nghiệp trong cái đầu đầy nước c207
Mùa nào thơ rất mông mênh
2725 Thơ tôi bay suốt mùa thu
Bay vòng trời đất, bay mù biển khơi
Và bay qua khắp núi đồi
Thơ về đồng nội, thơ mời nhạc lên
Đường mây trắng quá thơ quên lối về
Mưa sa thơ rớt tư bề
Thơ tan như bụi bên lề trần gian
Có người nước mắt mang mang
Lòng ta đọng lại trăm hàng thơ rung
Mùa nào tóc Mẹ trổ bông
Trời thiên cổ dậy một dòng thơ hương
Có khi ở cuối con đường
Thơ như chiếc lá nắng sương phai tàn.
Người đàn ông đến thăm nhà thiếu phụ. Hàn huyên một hồi, thiếu phụ nói:
- Nãy giờ tôi rất cảm ơn anh, vì cứ mỗi lần tôi đưa bánh mứt ra dụ thằng bé thì anh đều dỗ dành nó bằng câu "Cháu ăn đi, không thì chú ăn hết nè!", nhờ vậy mà nó nín thinh. Nhưng nay nó lại khóc, vậy mong anh đừng dỗ dành kiểu đó nữa giùm tôi.
- Thế nghĩa là thế nào?
- À, vì tôi sắp sửa cho nó... bú.1987
Giấc mơ đến từ quá khứ Reng reng... Hạnh đặt bó hoa xuống ghế, kéo Hải ngồi xuống chiếc ghế đối diện: Kim đồng hồ chỉ con số 12. Đêm sâu dần. Hạnh nằm sấp trên nệm nhìn sang giường đối diện. Đào nằm thẳng. Cả người Đào gần như phô ra hết qua làn váy mỏng và ngắn. Chẳng còn bóng dáng của cái Đào xanh bủng, gáy quắt của hơn chục năm trước. Đào bây giờ phốp pháp, gợi cảm, khiêu khích mắt thiên hạ bằng sự mây mẩy, tròn đầy của thân thể và cả những chiếc lắc, chiếc vòng vàng đến nhức mắt. "Cậu thật sướng". "Sướng cái gì?" - Đào nhỏm dậy. "Xinh đẹp. Giàu có". "Nhưng tâm hồn rỗng tuếch". "Mình không nói thể". "Nhưng đúng là thế. Suốt ngày chỉ có đếm và... đếm. Nhiều lúc thấy đời vô vị hết sức. Hồi còn bé, tao nói với mày muốn giàu phải đi buôn. Bây giờ tao đã là một cơn buôn nổi tiếng ở cái xứ bên đó. Đến Thủ đô, hỏi dân mình, đứa nào cũng biết tao. Khi mới sang, ngoài giờ làm việc trong nhà máy, tao lăn lộn kiếm liền bằng mọi cách. Lúc rửa bát thuê trong một quán phở của một chủ người Việt. Khi làm bốc vác cho một cửa hàng đại lý bán quần áo. Kể cả những lúc làm con sen, con ở cho người ta, tao vẫn không quên được giấc mơ làm bà chủ. Thế rồi tao gặp Nam. Trước Nam ở Matxcơva đã hết hạn từ nửa năm trước nên Nam chẳng bao giờ dám bén mảng ra ngoài: Thế rồi chẳng biết bọn nào ghen ăn tức ở tố cáo với cảnh sát. Căn hộ mà Nam đang sống cùng vợ chồng người bạn bị cảnh sát ập đến kiểm tra Nam tống số vàng vừa phân tích và một số hóa chất dùng cho việc phân tích vào toa lét. Không tìm được chứng cứ, nhưng Nam vẫn bị trục xuất về nước vì hộ chiếu hết thời hạn. Một năm sau Nam chạy được sang Slovakia làm cùng nhà máy với tao. Bọn tao kết thành một đôi và bắt đầu những phi vụ làm ăn. Mày còn nhớ thằng Đài không? Cái thằng học khoa văn, chuyên trèo lên cây bằng lăng cụt đọc thơ như dằn vặt mình ấy? Bây giờ nó là ông chủ lớn rồi. Anh nó làm bên ngoại giao móc cho nó đường dây chuyển hàng may mặc từ trong nước sang. Lúc đầu bọn tao làm đại lý cho nó. Sau thấy mặt hàng này ăn quá, tao và Nam trộm mánh lới của nó, điện về nước lập một đường dây khác. Lô hàng đầu tiên vận chuyển trót lọt. Cầm mười ngàn đô trong tay tao khóc nức nở. Lúc đó trong đầu tao chợt hiện lên mẹt lòng lợn của bố mẹ tao ở nhà. Tao nhớ vị tiết lợn. Nhớ những cơn đói cồn cào đến rách ruột thời sinh viên và nhớ những ngón tay sưng đỏ vì cước những ngày rửa bát thuê Vừa bước ra khỏi thang máy, Hạnh khựng lại khi thấy Hải đứng sát lối vào thang máy. Bộ đồ màu sáng- làm Hải nổi bật trong buổi sáng nơi khách sạn vừa được đánh thức. Nhưng da mặt sạm lại, mắt đo đỏ. "Anh không ngủ được phải không?". "Nhìn em kìa. Chắc cả hai thức trắng đ
- Ai gọi vào lúc này nhỉ?
- Kệ họ - Hải ôm ghì lấy Hạnh. Hơi nóng tỏa ra từ mái tóc mới gội còn ẩm khiến Hạnh có cảm giác ngạt ngạt. Cô lùa tay vào mái tóc Hải, cảm được từ chân mỗi sợi tóc sức nóng của thân thể tăng dần. Rồi ngợp đi bởi đôi môi chín nuỗng, bị hơi nóng làm cho mỏng tang.
Reng, reng...
Reng, reng...
Hải gạt ống nghe ra khỏi máy điện thoại. Hạnh nhoài người: "Để xem ai". "Alô" - Hạnh cố nén hơi thở dồn dập trong ngực. "Giời ơi, sao không nghe máy?". "Đào hả. Có chuyện gì vậy?" . "Chuyện con khỉ. Tao về Việt Nam giải quyết công chuyện. Đang ở sân bay đây. Hai tiếng nữa sẽ bay. Đón tao nhé".
- Chuyện gì thế? Hải nằm sấp trên nệm, nghếch đầu vẻ sốt ruột.
- Cái Đào về. Nó muốn em đón. Không biết bây giờ nó thế nào? Mười năm rồi bọn em không gặp nhau.
Hải vòng tay qua người Hạnh, kéo cô vào lòng. Người Hạnh ngây đuỗn, lạnh dần. "Em sao vậy?". Tự nhiên em chẳng thấy hứng thú gì nữa. Cho em nợ được không?". Hạnh dụi dụi đầu vào ngực Hải, nũng nịu. Cô vẫn làm như thế với Hải mỗi khi trong người không được khỏe và lần nào Hải cũng nhường cô. Lần này cũng vậy. Anh "Ừ" khẽ trong cổ họng, vỗ nhẹ tay vào lưng Hạnh như ru trẻ con ngủ: "Em ngủ đi".
Hạnh nằm nép vào người chồng. Hải thở đều đều. Giấc ngủ đến với anh nhanh chóng. Căn phòng như rộng ra, tĩnh lặng. Có mùi hoa dạ hương lãng đãng đến từ rất xạ Trời đang chuyển mùa. Sâu thẳm trong tiềm thức chợt trỗi dậy trong Hạnh những cảm giác rón rén của thời khắc giao mùa từ thu sang đông. Một cảm giác mong manh, yên bình và vời vợi nỗi nhớ.
Những đ
êm như thế, thời còn sinh viên chẳng bao giờ Hạnh ngủ yên giấc. Nhớ nhà kinh khủng. Ký túc xá sáng đèn suốt đêm. Nhộn nhạo mất ngủ. Bụng réo ùng ục. Quán xá đóng cửa. Những giọng hát bớt đi vẻ sôi nổi, bay từ khuôn cửa sổ của khu nhà dành cho nam sinh viên sang khu nữ, rơi rớt, mắc trên những ngọn nhãn um tùm, đen thẫm. Đào kéo Hạnh và đám bạn cùng phòng xuống sân ký túc. Giữa sân có một cây bằng lăng cụt ngọn, lùn tịt, chỉ ngang cửa sổ tầng hai khu nhà, cành ưỡn ra các phía trông như một chiếc ghế bành. Những đêm ký túc mất ngủ, cây bằng lăng trở nên đắt khách. Ai cũng muốn giành được một chỗ ngồi trên chiếc ghế bành khổng lồ ấy. Nhưng kết cục cây chỉ có thể cõng được bốn, năm người. Hạnh và đám bạn ra muộn. Trên cây đã có một tốp khác. Một giọng nam đang độ cao hứng, dằn vặt ném xuống mặt đất những vần thơ yêu đương. Đào chỉ lên cây, rỉ tai Hạnh: "Kiểu đọc thơ như làm tội thơ thế này chỉ bọn khoa văn mới có. Bọn nó dám giành chỗ của mình. Mai tao cho ít mắm tôm lên đấy xem còn đứa nào thích mang thơ lên đó "dằn vặt" nữa không?". Hạnh bịt mồm Đào: "Bé thôi, kẻo có đứa mang mắm tôm trát vào cửa phòng mình trước đấy".
- Mày sợ hả? Sợ thì về nhà mà ngủ. Đứa nào không sợ ra vườn hoa trồng chuối.
Đào chạy phăm phăm về phía vườn hoa trước cửa thư viện ký túc. Thoắt một cái nó đã trèo lên đỉnh cột cờ bằng sắt. Đám sinh viên gọi đó là cột mỡ vì nó đen trũi, trơn nhẫy, không có điểm bám để leo lên. Huỵch. Đào nhảy xuống đất từ độ cao 2 mét, rồi chỉ một phút sau nó đã chổng ngược chân lên trời, trồng chuối, đi bằng hai tay: Đám bạn lắc đầu quầy quậy. Hạnh nài nỉ: "Thôi. Bọn con trai đang nhìn kia kìa".
- Nhìn cái gì. Một lũ thộn. Giá có rượu uống lúc này thì tốt.
Đào đưa chân đá qua đá lại đám cỏ, rồi ngồi phệt xuống. Hạnh thở dài: "Giá mà có bát phở thì hơn". Cái Thu cùng phòng Hạnh chép miệng: "Bây giờ có cốm mà ăn nhỉ?". Cái Phương ngáp đến rách cả miệng, ngái ngủ: "Mùa này chuối ngon lắm. Sáng nào đi chợ, bà tao cũng mua cả thúng chuối về bán. Quả nào quả nấy nần nẫn, vàng rượi, lốm đốm những chấm tiêu đen. Chuối đấy mới thơm, mới ngon. Ở thành phố người ta toàn dấm chuối bằng đất đèn, đẹp mã, không có chấm tiêu nhưng ăn chua, không thơm". Đào dẩu môi: "Lý sự vớ vẩn. Chuối nào chẳng là chuối. Giá có cút rượu thì vui. Tao sẽ cho chúng mày biết thế nào là phê". Cả đám lặng đi. Đào ngồi lặng phắc như bức tượng. Rồi nó òa khóc. Cả đám dấm dứt khóc theo. Bụng rỗng tuếch. Réo ùng cục. Nhớ nhà quá. Không biết giờ này mẹ đã ngủ chưa. Hạnh đặt tay vào vai Đào. Vai nó rung từng chặp. Bặm trợn như nó cũng chẳng cưỡng được cơn nhớ nhà.
- Máy bay xuống chậm một tiếng. Anh ra ngoài cho thoáng hay vào căng tin uống cà phê cho tỉnh?
- Đêm qua em mất ngủ phải không? Mắt quầng đen cả. Anh đọc ở đâu đó, thấy nói lấy bã chè nóng chườm mắt sẽ bớt thâm. Em thử xem.
- Em già lắm phải không?
- Anh không có ý đấy.
Hạnh cù vào sườn chồng. Khúc khích cười. Những người xung quanh nhìn Hạnh, xét nét. Hải nắm tay vợ, bóp nhẹ:
- Nhìn qua ảnh, Đào cũng thuộc loại xinh. Nhưng anh không thích phụ nữ táo tợn. Cũng không thích em chơi với những người có cá tính như vậy.
- Tính nó bỗ bã nhưng trung thực. Chúng em thân nhau từ bé. Nhà em ở trên phố chính của thị trấn còn nhà nó ở trong ngõ chợ. Bố mẹ nó làm nghề bán lòng lợn. Từ bé nó đã tiếp xúc với những người buôn bán trong chợ, chứng kiến nhiều cuộc cãi vã, đánh lộn giành giật chỗ bán hàng của những người kinh doanh có gốc gác trong thị trấn với những người ở các xã lân cận đến chợ bán hàng. Bố mẹ nó cũng tham gia những cuộc cãi vã, giành giật ấy. Những lúc như vậy, nó thường đến nhà em, lặng lẽ khóc, rồi móc từ trong túi quần miếng tiết luộc gói trong mảnh nilon. Em và nó chia nhau miếng tiết lợn. Lặng lẽ nhấm nháp vị bùi bùi, ươn ướt, lành lạnh của thứ tiết lợn luộc từ sáng sớm.
Cũng có lần nó chẳng mang tiết đến. Em và nó ra vườn sau nhà cậy nắp hầm dấm chuối, vần sang một bên. Cái nắp hầm làm bằng đất trộn rơm, to bằng cái mâm, ì ạch mãi mới vần được sang bên cạnh. Từ dưới hầm, hơi nóng bốc lên nồng nồng mùi đất, mùi hương và mùi chuối bắt đầu chín. Em nhấc nải chuối phía trên mặt, bẻ những quả chín, nhét đầy vòng tay ôm trước ngực của nó, rồi vứt những quả xanh còn lại xuống hầm. Một lần, đang vần nắp hầm thì bà em bắt gặp. Bà đánh em bằng sống quạt. Cái Đào nhào vào đỡ sống quạt thay em. Nó bị bà vụt hai cái. Mắt nó ráo hoảnh, luôn miệng nói: "Bà đừng đánh Hạnh, cháu xui nó đấy!". Bà xoa vào mông nó, dân dấn nước mắt: "Bà không tiếc mấy quả chuối. Bà chỉ muốn các cháu thật thà. Không phải ai sinh ra đã thành người xấu nhưng nếu liên tục làm điều xấu thì sẽ không trở thành người tốt được. Quả chuối là chuyện nhỏ nhưng giấu người lớn lấy trộm chuối lại là chuyện lớn... "
Lúc đó, em chẳng hiểu hết những điều bà nói. Chỉ thấy buồn và xấu hổ. Đào rủ em ra suối nhặt đá kỳ. Con suối chảy qua thị trấn, cách nhà em độ trăm mét. Ngày ấy, nhìn suối cứ ngỡ đó là sông vì nó rất rộng, hai bên bờ đầy cỏ maỵ Em và Đào lội xuống suối, cứ lội ngược dòng ra khỏi thị trấn. Đào cầm tay em. Nó bảo: "Tao muốn thoát khỏi cái thị trấn nghèo nàn này. Mẹ tao bảo, muốn giàu chỉ có đi buôn. Tao cũng nghĩ như vậy nhưng buôn cũng có trăm kiểu buôn. Buôn kiểu của bố mẹ tao, chỉ đủ tiết lợn để ăn thôi". Em nhìn nó. Mặt nó sọm lại, cái cằm nhô ra nhọn hoắt. Trông nó giống một bà già hơn là một đứa trẻ 14 tuổi. Đêm đó, em kể chuyện với mẹ. Mẹ bảo: "Muốn khỏi khổ, chỉ có cách học. Càng học lên cao tầm mắt càng mở rộng và con sẽ biết cách làm thế nào để được hạnh phúc". Em tin mẹ nói đúng. Trong thị trấn, nhà em thuộc dạng nghèo. Ngoài giờ lên lớp, mẹ vẫn phải xay bột, nặn bánh rán giúp bà. Bố dạy học ở tỉnh khác, tháng đảo qua nhà một lần. Nhà chỉ có bà, mẹ, anh Thắng và em. Bữa cơm, mâm chỏng chơ chỉ có đĩa rau luộc và đĩa mắm tôm. Cơm xới lên, hai phần ba là sắn lát. Nhưng vẫn vui. Vẫn đầy ắp tiếng cười. Mẹ bảo: "Đó là hạnh phúc". Em cũng tin là vậy.
Cái Đào không đồng ý với em điều đó. Nó vẫn nghĩ muốn giàu phải đi buôn nhưng cũng từ đấy nó chịu khó học. Nó nói: "Có học buôn dễ hơn". Thế rồi cả em và Đào đều đỗ đại học. Ngày nhập trường, chỉ có mình nó làm thủ tục vào ký túc xá. Me muốn em ở nhà anh Thắng. Lúc đó anh Thắng đã tốt nghiệp Đại học Bách Khoa, làm việc ở Bộ Công nghiệp, lấy vợ và có một căn hộ tập thể ở khu Giáp Bát. Anh Thắng thương em nhưng sợ vợ. Nhà chỉ có hai phòng, một phòng khách và một phòng của vợ chồng anh Thắng. Khi mẹ đưa em đến, chị dâu em không vui. Mẹ dân dấn nước mắt khi anh Thắng bảo em sẽ ở trong chiếc lồng sắt ngoài ban công. Chiếc lồng sắt rộng hơn một mét, mái lợp tôn, quây ba mặt bằng cót ép quét sơn chống rỉ, trông như một chiếc chạn khống lồ bám hờ hững vào thân toà nhà năm tầng. Ngồi trên đó, nhìn xuống phía dưới là hai chiếc chuồng gà. Có tới năm con gà công nghiệp, con nào con nấy to vật vã. Chúng nhìn em qua khẽ hở của chiếc giát giường, gà ỉa xoèn xoẹt. Mùi phân bốc lên. Em thấy cổ họng lờm lợm. Cả đêm ấy em không ngủ được. Gần sáng trời mưa. Sấm chớp ầm ầm ngay bên tai. Em thấy mình lơ lửng giữa trời. Gió thông thốc thối qua những kẽ hở của cót, nước bắn tung tóe vào chỗ em nằm. Em mở túi lấy tấm vải mưa khoác lên người, ngồi chờ sáng. Muốn vào nhà phải gọi cửa đi qua phòng ngủ của vợ chồng anh Thắng. Em không dám. Em sợ sự khó chịu trong đôi mắt của chị dâu. Em đã sống ở trong cái chạn ấy được ba tháng thì cái Đào đến thăm. Nó hét vào mặt em, giọng lạc đi: "Vào ký túc ở. Sống thế này mà cũng gọi là sống. Người sống với vật. Kinh khủng". Chị dâu hậm hực: "Cô bé cái mồm thôi. Đây là đâu hứ. Nhà tôi chứ không phải ký túc xá của cô nhé". Rồi chị hạ giọng: "Thành phố nhà ai chẳng thế. Chị cũng đang đợi vài năm nữa anh Thắng lên chức, cơ quan phân cho chỗ rộng hơn sẽ chuyển đổi chỗ ở cho cô Hạnh. Anh Thắng rít thuốc lá, phả khói mù mịt. Anh không nói, mắt nhìn xuống nền nhà, cứ như thể mọi tội lỗi đều từ cái nền nhà mà ra. Cái Đào nguýt chị dâu một cái rõ dài rồi rút quần áo của em trên dây ấn vào túi, lôi tuột em ra khỏi nhà. Ra đến cửa. Nó quay lại: "Em đưa Hạnh vào ký túc xá. Chắc chắn sẽ sướng gấp 100 lần ở đây. Anh khỏi lo. Em sẽ viết thư cho bác."
Ngày em gặp anh, em đã nói với anh về chuyện của chị dâu. Về những ngày em sống trên cái chạn đầy mùi phân gà. Anh bảo: "Tha thứ cho chị ấy. Đừng thù hận làm gì. Khi người ta nghèo thì tính nết cũng trở nên nhỏ nhặt vì tính toán". Em đã nghe lời anh. Nhưng còn Đào thì nó chẳng bao giờ tha thứ cho chị ấy.
Hạnh nói như mê ngủ. Mặt đỏ bừng như lên cơn sốt. Cô đang xúc động mạnh, Hải vỗ nhẹ vào lưng Hạnh. Anh vẫn có động tác này khi cần an ủi, vỗ về cô. Có lẽ vậy mà Hạnh luôn thấy mình bé nhỏ, mặc dù cô đã bước qua tuổi 35.
Tiếng động cơ ầm ì ngày càng rõ. Xung quanh Hạnh mọi người đi lại náo nhiệt. Hạnh vén lại mớ tóc để hờ kiểu tóc thề thời sinh viên, cầm bó hoa đứng lên: "Anh tự tìm Đào trong đám đông nhé". "Ừ" - Hải trả lời hiền lành. Chẳng bao giờ anh làm mếch lòng Hạnh. Ngay cả lúc cầm phải tranh cãi và trái nhau về quan điểm, Hải vẫn tìm được cách thuyết phục Hạnh, khiến cô phải ngoan ngoãn nghe theo sau khi đã dốc kiệt sự hiểu biết của mình để giành chiến thắng với chồng. Chẳng biết từ khi nào trong Hạnh nảy sinh sự hiếu thắng. Có lẽ, bắt đầu từ khi ra trường, đi làm, hàng ngày phải đối mặt với vị trưởng phòng có cái đầu hói. Người ta bảo, chỉ những người học rộng, hiểu nhiều, cỡ như giáo sư mới hói đầu nhưng trưởng phòng của Hạnh thì ngược lại. Mọi ý nghĩ của ông luôn trì trệ, ù lì như một vật cản trước sức vươn lên của xã hội. Trong những lần hội họp, ông là người phát biểu tích cực ủng hộ quan điểm bê tông hóa di tích, đá hóa những cây cầu gỗ có niên đại hàng ngàn năm. Theo ông, chỉ cần giữ lại vóc dáng của di tích, còn chất liệu có thể đập đi làm mới, càng kiên cố càng tết, giống như kiểu "mái bằng hóa nông thôn" vậy. Đám nhân viên trong phòng không phục ông. Sểnh ra một chút là họ quây vào chỉ trích ông. Hạnh cũng tham gia những cuộc chỉ trích ấy. Nhưng Hạnh khác họ. Hạnh không chỉ trích lãnh đạo sau lưng, mà đấu tranh trực diện. Nhiều lần to tiếng. Nhiều lần Hạnh đỏ mặt tía tái để bảo vệ quan điểm của mình. Làm bảo tàng mà không hiểu về cổ vật thì giá trì văn hóa ngàn đời của dân tộc chỉ còn là những mảnh bát vỡ. Năm năm học ở trường đại học, Hạnh đã học đến vẹt những cuốn sách về khảo cổ. Đã nắm vững những nguyên lý về bảo tàng. Thế mà trưởng phòng của Hạnh chẳng quan tâm đến những điều Hạnh nói. Ông ta gọi đó là mớ lý thuyết phi thực tế. Hạnh buồn nhưng không nản. Mười lần đấu tranh, Hạnh cũng thắng được hai, ba lần. Những lần thất bại, Hạnh trút tức giận vào đầu Hải, buộc anh phải nghe cô tường thuật lại cuộc cãi vã. Cũng có lần Hải không đồng ý với Hạnh, anh cho rằng ở trường hợp đó trưởng phòng của Hạnh đúng. Nhưng đa số lần, anh ủng hộ Hạnh.
- Đào kia phải không ? - Hải giật mạnh tay vợ.
- Đâu?
- Mặc váy đầm màu đen, đẩy chiếc valy màu tím.
Hạnh nhìn xăm xoi vào đám đông.
Người phụ nữ mà Hải chỉ có vóc dáng khá đẹp, mái lóc tỉa ngắn hiện đại, làm nổi gương mặt trắng hồng, có chiếc mũi khá cao. Hạnh chớp chớp. "Không phải Đào. Đào không hiền như thế".
- Ối giời! Con nỡm. Có phải mày không hở Hạnh?" - Một bàn tay nắm lấy vai Hạnh xoay mạnh, lắc lắc. Hạnh và Hải cùng quay lại. Ngay lập tức Hải lùi lại phía sau. Hạnh trân trối nhìn người đàn bà đứng trước mặt, miệng mấp máy: "Đào". Đúng là Đào thật. Đôi dép cao ngất ngưởng khiến Đào cao hơn Hạnh một nửa cái đầu. Cả người Đào toát ra một thứ ánh sáng nhễ nhại. Hạnh không dám nhìn vào một nửa bầu vú để lộ của Đào. Chiếc áo của Đào mặc giống như một mảnh vải hình ống quấn lấy một phần thân thể của Đào để lộ nửa ngực trên, vai, lưng và tay. Đào cười bả lả, đôi môi đỏ chót, mái tóc nửa vàng nửa hung. Tay, tai, cổ, chân... tất thảy đều đeo vàng. Lại là thứ vàng ta, rực lên như chuối chín. Càng nhìn càng chói gắt, khiến Đào chăng khác gì một manơcanh trong các tiệm vàng.
Hạnh kéo Đào về phía chiếc taxi chờ sẵn. Hải lúi húi nhấc chiếc valy của Đào đặt vào cốp xe. Đào nháy mắt: "Hải đấy hả. Điển trai ra phết".
Ngồi trong xe, vượt qua cầu Thăng Long, Hạnh không nhìn Đào, mặt chếch ra ngoài, lơ đãng nhìn cảnh vật trôi lướt theo tốc độ của xe. Hải ngồi ở ghế phía trên, cạnh lái xe, lặng thinh. Đào có vẻ ngượng. Không khí trong xe chùng xuống. Xe vào thành phố, Đào khịt mũi. Nhiệt độ trong xe có vẻ hơi lạnh. Hải đưa tay giảm nấc nhiệt độ, cho gió hất ngược lên trần xe. Đào lay vai Hạnh: "Sao không nói gì?". "Đang tính để cậu ở đâu cho tiện". "Hà Nội bây giờ khách sạn nào xịn nhất?". "Có lẽ về nhà mình... ". "Xin. Cứ cho tao ra khách sạn. Đáng bao nhiêu mà phải tiết kiệm. Ở đó có người phục vụ. Ở nhà mày, hai vợ chồng đi làm hết, tao chơi với bốn bức tường à? Với lại còn hẹn vài mối làm ăn. Xong việc là tao về quê. Đận này làm thủ tục cho hai cụ sang đó chơi vài tháng giối già".. Đào nghển cổ qua thành ghế: "Chiều nay em mời cơm. Anh Hải xem ở Hà Nội có quán nào xịn nhất thì dẫn đường nhé". Hải quay lại: "Anh bận rồi. Em và Hạnh đi ăn với nhau". "Cho Hạnh ở với em một đêm được không?". "Ừ". Xe dừng lại trước cửa khách sạn Deawoo. Hai thanh niên mặc đồng phục lễ tân khách sạn ào ra, mở cốp nhấc valy xuống. Đào nắc nỏm: "Cũng giống Tây ra phết".
Hải mở cửa cho Đào, rồi bước về phía Hạnh dặn nhỏ: "Em ở lại với Đào. Đừng nói chuyện khuya quá, mất ngủ, sẽ đau đầu đấy". "Anh đâu có bận gì chiều nay?". "Bọn em cần có thời gian để hàn huyên. Chuyện ăn uống, không ăn lúc này thì lúc khác". "Anh không thích Đào phải không?". "Em đừng để Đào nghĩ ngợi về vợ chồng mình".
Đào xốc lại chiếc áo ngực: "Hai vợ chồng nói xấu tôi đấy phỏng? Đọc thư Hạnh, em hình dung anh Hải khác cơ, cỡ như "Anh là cây đại thụ, bên cạnh một ngọn cỏ mềm ấy". "Thất vọng hả?". "Mê thì có". Hạnh ẩy Đào "Con nỡm. Để anh ấy đi kẻo muộn... ". Xe rồ máy, vọt đi. Đào kéo tay Hạnh bước vào quầy lễ tân: "Mày thật sướng". đận mới sang. Sau này, quen dần, chai đi, tao chẳng còn cảm giác khi đếm tiền nữa. Năm ngoái tao bị mất hai lô hàng, thiệt hại vài trăm triệu, chỉ thấy tiếng tiếc chút đỉnh. Hình như bây giờ tao mất cảm giác rồi Hạnh ạ. Mà chẳng phải tao, nhiều đứa làm ăn xa đất nước đều có cảm giác ấy. Tiền giống như viên gạch lát đường, khiến người ta cứ mê mải bước hết viên nọ đến viên kia. Ngoảnh đầu lại thấy đồng hào lẻ, nhìn về phía trước thấy đồng bạc lớn. Lùi lại thì tiếc, đi lên thì thấy mọi cái đều vô định, hút hắt. Nhiều lúc mệt mỏi quá, lại nghĩ: Kiếm tiền làm chó gì. Tiền có giúp mình lấy lại được tuổi thơ ngày xưa, có giúp mình tìm lại những khoảng thời gian đẹp đẽ thời sinh viên đâu. Lúc nghèo thì mơ có tiền. Có tiền rồi muốn được gần bạn bè, gần bố mẹ cũng khó, cũng phải tính toán đến nát óc mới có thể về được. Ngay đến quan hệ vợ chồng cũng có những hố ngăn bằng tiền. Nhiều lúc nhớ nhà, nhớ bè bạn cũ, rủ nhau vào nhà hàng ném vài trăm đô vào bàn tiệc chỉ để mua một trận cười để rồi vài ngày sau đó vẫn ngậm ngùi, tiếc nuối những kỷ niệm trong quá khứ. Tao không thể tìm lại mình ở cái chốn ấy mày ạ. Tất cả quay cuồng trong cơn kiếm tiền. Tao muốn dừng lại cũng khó. Dừng lại là lạc lõng. Là chấp nhận văng ra khỏi guồng quay. Là đói. Mà có phải ai cũng làm ăn được như bọn tao đâu. Ở bên ấy bây giờ ối đứa còn đi làm thuê, làm bốc vác, rải hàng thuê cho các đại lý. Những đứa khá hơn có một quầy bán quần áo trong chợ. Nghĩ mà kinh, chẳng khác cái thời bố mẹ tao bán lòng lợn là mấy. Nhiều lúc tao cũng muốn về nước sống nhưng Nam sợ. Hắn bảo, ở bên đó quen rồi, kiếm tiền cũng dễ. Về nước bây giờ thua chị, kém em. Mấy đứa bạn thời đại học của Nam giờ đã thành ông nọ, bà kia. Ở bên đó đi buôn chẳng ai biết, nhục nhã một chút, luồn cúi một chút cũng chẳng ai hay, chứ về nước mà đi buôn thì xấu hổ với bạn bè. Tao không ngại điều ấy nhưng thấy Nam nói cũng có lý. Cỡ như tao bây giờ về nước cơ quan nào nhận. Kiến thức quên mẹ nó hết rồi. Có cơ quan nào nhận cũng chẳng "bơi" được, coi như học lại từ đầu. Đi đây đi đó bao nhiêu năm, cứ tưởng mình vượt xa bạn bè cỡ nào, té ra vẫn ở vạch xuất phát".
Đào nhỏm dậy, ra khỏi giường đi vào toalet, súc miệng sùng sục, nhổ toèn toẹt, xối nước, ầm ào như muốn thoát khỏi giấc mơ phù phiếm của chính mình. Hạnh đã ngồi dậy từ lúc nào. Cô ngụp lặn trong câu chuyện của Đào với cảm giác lạ lẫm, mới mẻ. Lâu lắm rồi Hạnh mới thấy mình đi trong một thế giới khác, một thế giới không tù túng, chật hẹp như căn phòng nơi cô làm việc ở bảo tàng; cũng không dịu êm, lãng mạn như căn phòng có chiếc giường ngủ của gia đình cộ Đây là một thế giới khác, thế giới của sự đan xen giữa thực và ảo, giữa sự phù phiếm của bề mặt cuộc sống và những quẫy đạp mãnh liệt của một thực tại đa vẻ. Rất lãng mạn, viên mãn. Nhưng cũng vô cùng dữ dội, chát chúa. Thế giới ấy đồng tiền lên ngôi nhưng cũng thế giới ấy đang chứng kiến sự suy sụp về tinh thần của một bộ phận người trước một thực tại dư thừa. Đào là một mảnh hiện thân của thế giới ấy.
- Tao thuê hai con Tây giúp việc nhà. Một đứa trông hai đứa trẻ. Đứa kia cơm nước, chợ búa. Có bao giờ mày nghĩ người giúp việc của mày là Tây không? Lương trả cho chúng nó mỗi tháng gần một ngàn đô Hai đứa con tao bây giờ nó thạo tiếng Slovakia hơn tiếng Việt. Tao không muốn như vậy nhưng chẳng có thời gian mà dậy dỗ chúng. Đào mở valy, ném chiếc váy mềm sượt sang giường Hạnh: "Thay đồ này mà ngủ cho dễ chịu. Tẩm bỏ mẹ lên được, mặc quần áo của mày mà ngủ thế chó nào được". Hạnh thẹn thùng: "Lúc đi đón cậu, nếu biết ngủ lại đêm tại khách sạn mình sẽ mang quần áo theo". "Vẽ. Thay đi". Hạnh trút bỏ lớp quần áo dài, khoác chiếc váy màu hồng nhạt vào người. Chiếc váy hơi rộng, làm người Hạnh như dài ra, thon cao.
- Ôi giời ơi, đẹp kinh khủng. Tao cho mày luôn cái váy này đấy. Lão Hải lấy được mày chẳng khác gì mèo mù vớ cá rán. Chuyện con cái của bọn mày thế nào rồi? Tại mày hay tại lão Hải? Vào mẹ nó "Từ Dũ" làm cái thụ thai trong ống nghiệm. Thiếu tiền tao cho.
- Cũng chẳng biết là tại ai. Một lần mình và Hải đi khám bác sĩ. Bà bác sĩ là bạn của chị dâu mình. Chẳng hiểu sao không ai nói cho mình biết kết quả. Sau đó mình rủ Hải đi khám vài lần nhưng anh ấy không chịu. Hải bảo, sống thế này cũng vui. Con cái là lộc trời chọ Trời cho được thì được. Trời bắt không đành không. Những lúc ấy, thái độ của Hải lạ lắm, hình như Hải giấu mình điều gì thì phải.
- Sao mày không làm cho ra nhẽ.
- Mình cũng định làm như cậu nói, nhưng mấy đứa cùng cơ quan khuyên: "Khi người ta mời mày ăn món thịt lợn rừng thì mày cứ tin rằng mày đang ăn món thịt lợn rừng. Đừng tìm hiểu làm gì. Nếu xuống bếp, xem đầu bếp nấu nướng, biết món thịt lợn rừng mày đang ăn chỉ là món lợn xề được sơ chế, mày sẽ đau khổ". Hải rất yêu trẻ con, mình biết điều đó khi nhiều lần bắt gặp Hải nhìn theo những đứa trẻ trong khu tập thể. Nhưng rất ít khi Hải nói với mình về những đứa trẻ. Hải sợ chạm phải nỗi đau nào đó đang hiện hữu giữa chúng mình. Mình linh cảm chính mình là người không thể sinh đẻ. Chỉ có vậy Hải mới cương quyết không cho mình đi khám bác sĩ.
- Hải khác với Nam của tao. Nam thích sự sòng phẳng và sòng phẳng ngay cả với vợ. Chúng tao chia nhau các khoản chi trong tháng. Tiền nhà, tiền trả lương người giúp việc là của Nam, còn tao chi ăn uống hàng tháng. Khách của ai, người ấy bỏ tiền ra mà đãi. Hàng và tiền gửi về nước cũng được chia sòng phẳng như thế: Một contecnơ bên ngoài, một contecnơ bên nội. Nam bảo: "Lỡ có chuyện gì. Sau ly dị chẳng ai có thể trách ai được. Tao ghét kiểu sòng phẳng của Nam nhưng đã trót buộc vào nhau thì cứ phải đâm lao cho đến khi nào lao gãy mới thôi. Mày hơn tao mọi điểm: Xinh đẹp, tài năng, công việc... Ngay đến cái chuyện cỏn con là "lấy chồng" mày cũng hơn tao.
- Cậu nói quá. Nói cho đúng, Hải là cái phao trong cuộc chạy trốn của mình. Chạy trốn những lo lắng của mẹ. Chạy trốn tháng cái ngấm nguýt của chị dâu. Và chạy trốn những tiếng thở dài của anh Thắng. Mẹ muốn anh Thắng xin việc cho mình nhưng chị dâu khó chịu ra mặt. Căn hộ vẫn chỉ có hai phòng, giờ đã có thêm hai cháu bé. Mình mà về đấy, chỗ nằm trên chuồng gà cũng chẳng còn. Thế là mình quyết định chạy trốn vào Hải. Nhưng Hải không phải chỗ để mình dìm chết cuộc đời cho hả giận. Hải đã giúp mình ngoi lên, vào bờ và sống đúng với những gì mình có.
- Nghề tòa án của Hải chắc kiếm được?
- Lương cơ bản vài trăm, tiền ăn trưa năm chục, thêm vài chục bồi dưỡng nếu có phiên tòa...
- Mày học nói phét từ bao giờ thế? ở bên ấy, đọc báo, thấy liên tục có những vụ án lớn. Bị cáo toàn là vua ma túy nọ, trùm ma túy kia. Họ hàng nhà chúng nó không biết cách chạy à. Cứ hạ cho chúng nó một nấc án, là mình sống cả đời đấy.
- Hải không thuộc loại người như vậy. Anh ấy có thể chết nếu biết mình đã tiêu một đồng tiền của ai đó liên quan đến vụ án, bị cáo cũng vậy, bị hại cũng vậy...
- Hâm.
- Hạnh đỏ mặt, hai thái dương nóng bừng. Cô thấy mình bị tổn thương. Không nhải vì thái độ bổ bã của Đào mà bởi sự trong sạch của Hải đã trở thành lạc lõng đến khó tin trong mắt người khác. Nhiều người không tin. Họ không tin cũng chẳng sao. Cuộc đời là một bàn cờ với những thế trận ma quỷ, làm sao có thể thanh minh cho mình khi mà cái tốt và cái xấu cách nhau chỉ gang tấc, thậm chí ẩn bóng trong nhau. Nhưng Đào là bạn của cô, Đào hiểu hơn ai hết những gì cô yêu quý và căm ghét. Hai chiếc sống quạt bà cô quất vào mông Đào năm nào giờ vẫn còn táy đỏ trong ký ức của cộ Bao nhiêu năm trôi qua, nhưng cứ nghĩ đến cảnh Đào nhào vào đỡ đòn thay cô, cô lại thương Đào quay quắt. Thương rồi phục. Đào bướng bỉnh, nghịch ngợm nhưng suy nghĩ già dặn, rành rẽ đâu ra đấy. Lẽ nào bây giờ Đào không phân biệt được đâu là lời nói thật? Phải chăng giữa cô và Đào đã có một hố ngăn cách bằng chữ Tiền viết hoa như Đào nói về quan hệ vợ chồng giữa Đào và Nam.
Đào trườn khỏi giường, sang giường Hạnh. Cô áp bờ vai trần vào người Hạnh, khẽ thọt: "Giận đấy à. Tính tao nghĩ gì nói nấy. Nhiều lúc chẳng đúng. Mày biết rồi còn gì. Người như Hải hiếm thật. Người như mày cũng hiếm. Nếu mày không chê, tao biếu vợ chồng mày năm ngàn đô làm vốn. Không kinh doanh thì gởi tiết kiệm phòng khi cần đến".
Hạnh lắc đầu: "Đừng. Hải chẳng bao giờ đồng ý. Mình cũng vậy. Ngày trước, mình và cậu tranh cãi với nhau mãi về lời khuyên của mẹ, rằng phải học lên cao, càng cao thì tầm mắt càng mở rộng và con người ta sẽ biết làm thế nào để có hạnh phúc. Cậu bảo, muốn giàu, muốn hạnh phúc phải có tiền, phải đi buôn. Lúc đó mình không nghĩ được rõ ràng như cậu, mọi ý nghĩ trong mình mơ hồ lắm. Bây giờ thì mình hiểu. Hạnh phúc đối với mình cũng giản dị như chính mình vậy. Mình được sống đúng với mình. Hải cũng vậy. Cuộc sống không đơn giản. Bài toán cơm áo gạo tiền luôn gây áp lực với tất cả mọi người nhưng không phải ai cũng dễ dàng bị nó khuất phục".
Đào đứng dậy đi về phía cửa sổ. Vòm trời sáng dần, nhìn rõ những đám mây trắng nhòa nhòa sau cửa kính. Phía dưới đường, vài chiếc xe thồ kĩu kịt chở rau từ ngoại ô ngược vào thành phố. "Đói kinh khủng. Hệt như những cơn đói rách ruột thời sinh viên" - Đào vươn vai, ngáp trèo trẹo: "Lâu lắm rồi mới có một đêm thức trắng. Xuống đường dạo lấy tí không khí, đi ăn, uống cà phê, rồi tao phôn cho mấy đứa bạn làm ăn đến bàn chút công chuyện". "Ừ". "Trưa chờ tao ở cơ quan. Xong việc với mấy đứa bạn, tao đón taxi đến chỗ mày. Chúng mình đi ăn cơm". "Sao khẩu khí như bánh mì gặp nước thế. Ăn cơm xong, tao với mày đi vào hiệu sắm ít quần áo. Mày thích cái gì tao tân trang đến tận răng". "Đừng. Mình chỉ cần tình bạn của cậu. Cần những kỷ niệm trong quá khứ. Cần cậu nhớ đến những điều đó khi xa quê". "Chuyện tiền chưa nói, chuyến này đừng có chối. Mày cho tao được làm một cái gì đó cho mày, Hạnh nhé". Giọng Đào nhỏ hẳn, ướt nhoẻn: "Khi đặt chân lên máy bay về nước tao tự hào lắm. Cứ nghĩ, tiền bạc sẽ làm tao cao hơn người khác, oai vệ hơn, phi thường hơn. Nhưng bây giờ mới biết không phải như vậy. Trong hai đứa mình, mày thực sự tìm thấy hạnh phúc, tìm thấy giấc mơ ngày bé của mình. Tao đã tưởng tìm thấy, đã tưởng nắm giữ được nó, làm chủ được nó hóa ra nó vẫn ở tận đẩu đâu".
Reng. Reng...
- Alô Anh Hải hả. Bọn em xuống ngay đây. - Đào đưa tay quệt nước mắt. Đó là kiểu quệt tay của cái Đào con nhà bán lòng lợn ở thị trấn trung đu ngày xưa chứ không phải kiểu làm duyên của một người đàn bà giàu có. "Hải đang đợi ở lễ tân. Mặc quần áo nhanh lên. Sáng nay Hải khao. Hải nói thế - Đào liến láu, dốc ngược chiếc túi da đựng đồ trang điểm ra giường. Rồi ôm cả sấp váy trong valy ra chọn, ướm, mặc vào cởi ra. Hạnh vừa thay quần áo vừa lo lắng, "Không biết hôm nay Đào mặc đồ hở như thế nào?"... êm... ". "Bọn em vui chuyện. Còn anh" - Đào ngúng nguẩy, bật "quả bóng" sang Hải. - "Thì nhớ các cô chứ sao" - Hải cười, nụ cười gần gặn, độ lượng: "Hôm nay anh quyết định nghỉ việc đưa các cô đi Suối Tiên chơi. Đào chưa biết Suối Tiên phải không?". "Thật đấy nhé" - Đào cười tưng bừng. Hạnh quay sang Đào: "Sao bảo hẹn mấy người bạn làm ăn". "Kệ họ. Không gặp hôm nay thì gặp ngày mai... ".
- Hạnh cầm tay Hải, dò xét: "Anh không bận sao?". "Anh muốn em vui. Đào là bạn em, cũng là bạn anh. Anh cần phải làm quen và thừa nhận một tình bạn giữa em và Đào". Hạnh khoác tay Hải, nắm tay Đào bước ra cửa. Trời lạnh lạnh, mờ mờ hơi nước. Đường phố tấp nập, người vào thành phố, kẻ ngược ra ngoại ộ Những cặp môi đỏ. Những đôi mắt có quầng thâm. Những nụ cười tươi. Những gương mặt căng thẳng như đang thực thi một cuộc chạy trốn... lướt qua, lướt lại bên ngoài cửa kính xe. Hải ngồi phía sau Hạnh và Đào. Câu chuyện của anh bắt đầu từ cái hầm chuối bị Hạnh và Đào khui nắp gần hai chục năm về trước. Hạnh nghiêng đầu vào vai Đào. Chiếc áo Đào mặc hôm nay thật đẹp. Cổ cao, tay lỡ. Màu áo vàng dịu. Những chiếc vòng vàng cũng được cất đi. Đào giản dị như một chùm nắng, có chói gắt nhưng dễ nhìn. Dường như có một sự thay đổi đang diễn ra ở Đào. Có vẻ Đào đang cố lội ngược dòng để tìm lại mình trong quá khứ.
Tác Giả: Chu Thu Hằng
Anh chàng nọ lấy một cô gái tóc vàng hoe xinh đẹp có em gái song sinh đến ở cùng. Một người bạn hỏi:
- Này, làm sao cậu phân biệt được vợ cậu với cô em vợ?
- À, khi một cô ở bên tớ mà tớ không phân vân xác định được ai, tớ đặt một bàn tay lên mông cô ta. Nếu cô ta tát tớ một cái, thì đó là vợ tớ. o O o
Một người đàn ông đau răng suốt đêm, nên sáng dậy, chuẩn bị đến chỗ bác sĩ. Anh ta bảo vợ:
- Anh phải nhờ ông bác sĩ nhổ hết răng đi mới được, chứ đau thế này, anh không chịu nổi.
Đến phòng răng, anh ta ngồi vào ghế. Bỗng cửa phòng mở ra và vợ anh ta ló đầu vào:
- Thưa bác sĩ, ông đừng nhổ hết răng cho anh ấy, xin ông hãy để lại dù chỉ một chiếc thôi cũng được.
- Tại sao vậy?
- Thế chả nhẽ lỡ ít nữa tôi đau răng mà anh ấy lại không đau à? Ít nhất ông cứ để lại một chiếc răng của anh ấy cho tôi. o O o
- Em biết không, con lạc đà ấy mà, có thể làm việc tám ngày mà không uống gì nhé.
- Tưởng gì, em biết một sinh vật uống 8 ngày mà không làm gì nữa.2035
Trên xe buýt đông người, cô sinh viên phải giữ khư khư quả chuối ở túi quần sau, sợ mọi người chen lấn sẽ làm bẹp mất bữa sáng của mình. Sắp tới bến thứ ba, anh chàng đứng sau hỏi cô:
- Xin lỗi, em xuống bến nào? Cô gái không muốn làm quen, đáp sẵng giọng:
- Còn lâu!
- Xin lỗi, nếu vậy em cho tôi xin... Anh ta khẽ chạm vào tay cô, bên cầm quả chuối.
- Ô hay, quả chuối này là bữa sáng của tôi đó, cho anh làm sao được.
- Vâng, bữa sáng của cô vẫn còn trong túi, nhưng cô đang cầm "bữa tối" của tôi.
1689
Ba mẹ chia tay nhau, anh ở với ba, em theo mẹ. Mẹ đưa em đi xa tít sang bên kia bờ đại dương, nơi mẹ đang sinh sống, làm việc. Hồi đó, hai anh em còn nhỏ quá nên không biết vì sao ba mẹ chia tay, chỉ nhớ buổi sáng đưa em ra sân bay là vào một ngày đầu tháng tám, giữa mùa hè nhưng không dưng có mưa lất phất. Trong mớ ký ức mù mờ còn sót lại của anh, em là con bé chín tuổi gầy gò, rụt rè, líu ríu níu áo mẹ đi vào phòng cách ly sân bay, đôi mắt ngoái lại nhìn anh, mọng nước. Anh thương em đến thắt ruột, không nghĩ đó là một chuyến đi biền biệt của mẹ và em mà mốc thời gian gặp lại chỉ tính được bằng cả hàng chục năm. Anh cố không khóc, cố làm một ông anh trai vững chải, nhưng sao nước mắt cứ chạy xuống môi, mặn chát... Năm đó, anh tròn mười hai tuổi.
Mười năm sau, khi mà mối liên lạc duy nhất của hai anh em chỉ là những bức thư đi về thảng hoặc, thì một ngày, mẹ gọi điện thoại về báo tin em sẽ về thăm. Mẹ nói em đã học xong trung học, bây giờ lớn lắm rồi, dặn anh phải lo cho em thế này, dẫn em đi chơi thế kia trong thời gian em về Việt Nam. Mẹ còn dặn là anh không được nói tiếng Anh với em, mẹ sợ em quên hết tiếng Việt rồi vì suốt mười năm nay em học trong trường chung với Tây, mẹ sợ em Tây hóa. Mẹ dặn anh nhiều, nhiều lắm, đến nỗi anh không biết mình sắp đón người nào về - một cô em gái ở xa về nhà hay một người khách ngoại quốc lạ lẫm. Anh không kể những lời mẹ dặn về em với ba, nhưng hình như ba biết. Suốt đêm trước ngày em về, ba đốt thuốc ngồi một mình trong phòng, cứ lặng thầm như thế, không ngủ, suốt đêm.
Anh với ba ra sân bay đón em, đứng lẫn trong đám người nhộn nhạo đón thân nhân, reo cười, chỉ trỏ, vẫy tay. Loa phóng thanh thông báo chuyến bay của em hạ cánh, rồi một đoàn khách lần lượt xuất hiện trong quầy làm thủ tục xa tít trong kia, cách nhau chỉ bằng một lớp kính trong suốt và khoảng cách chỉ chừng vài chục mét mà ba với anh không tài nào nhìn thấy em, nhận ra em. Mười năm xa nhau, thỉnh thoảng em vẫn gởi ảnh về, anh vẫn được nhìn thấy em lớn từng ngày nhưng sao lúc này, anh chẳng thể nhận ra em trong đám người xa lạ kia. Anh không dám nhìn vào mắt ba, cũng như ba, không dám thú nhận là không nhìn thấy em.
Câu đầu tiên anh nói được khi gặp em là : Ba ơi, Bé My đây, ba ơi, rồi cổ họng như nghẹn lại. Ba ôm choàng lấy em rưng rưng : Con của ba ! Chỉ có em là cười, rạng rỡ, hai tay vỗ vỗ lưng ba : Con đây mà, Bé My đây mà, ba đừng khóc nữa ! Rồi em quay sang nhìn anh, cười tươi rói : Anh Hai dạo này lớn ghê héng ! Còn em thì sao ? Anh không thể nào hình dung Bé My bây giờ cao một mét sáu lăm, thêm đôi guốc là cao hơn anh với ba, tóc dài nhuộm hoe hoe, đã là một cô gái xinh xắn, quá xinh nữa là khác. Em nói em về đây cả tháng, tha hồ cho ba với anh Hai dẫn em đi chơi. Rồi em cười tùm tỉm hỏi anh là anh có thấy em quên tiếng Việt không, mẹ cứ lo xa sợ em quên tiếng Việt. Bây giờ gặp lại em, anh mới chắc chắn là mình thật sự gặp lại cô em gái của mình, chứ không phải là một người ngoại quốc xa lạ nào.
Mấy ngày đầu tiên, ba với anh đưa em đi loanh quanh thắp hương mộ ông bà và thăm hỏi bà con nội ngoại. Em nói với ba và anh : Con ở bên đó quen, về đây có nhiều cái chưa biết. Có gì cần thưa gởi hay thấy con cư xử với người lớn có chỗ nào không phải, ba với anh cứ nói cho con biết, để con sửa. Đến nhà bác Ba, cậu Tư, dì Bảy, chỗ nào em cũng được khen là dễ thương, lễ phép, còn lấy em ra làm gương cho con cái trong nhà : Bé My bên Tây về mà như vậy đó, còn tụi bây ở đây thì lại.... lai căng không giống ai. Em làm anh tha hồ phổng mũi vì tự hào. Đi học, gặp bạn bè, anh cứ ba hoa : Em tao thế này, em tao thế kia... Em đi chơi đâu anh cũng muốn đưa em đi. Buổi tối về nhà, hai anh em cứ rủ rỉ nói chuyện với nhau suốt đêm. Căn phòng em ở ngày xưa vẫn giữ y nguyên, hơi nóng một chút. Ba với anh tỏ ý băn khoăn, em nói là không sao đâu, em thich nằm ngủ trong căn phòng cũ của nhà mình. Dù có đêm, nghe tiếng em trở mình liên tục, anh biết em không ngủ dược.
Anh đưa em đi nếm đủ các món ngon vật lạ mà anh biết được. Bún mắm thịt heo quay, bún riêu, bánh tráng đập dập, em "mần" liên tì tì... Ăn mực nướng quệt tương ớt, hút ốc, ổi dầm chấm mắm ruốt, em xuýt xoa vì cay, nhưng vẫn "làm" tới tới, vì... ngon quá ! Rồi anh dẫn em đi ăn bánh bột lọc, bánh nậm, bánh xèo... những món hồi nhỏ em khoái khẩu. Hình như em không quên chuyện gì hết. Ngày xưa, nhà mình còn nghèo, mẹ chưa đi xa, những bữa cơm chỉ toàn những món ăn đơn giản, rẻ tiền nhưng thật đậm đà khó quên qua bàn tay chế biến của mẹ làm hai anh em có lúc phải tranh nhau, để anh bị mẹ la là không biết nhường nhịn em gì cả. Và tiếng cười. Nhà mình hồi đó không lúc nào thiếu tiếng cười... Anh đi chơi, đi ăn hàng với em, cả một ký ức tuổi thơ tuyệt vời của hai anh em bừng bừng sống dậy. Như không hề có khoảng cách mười năm và nửa vòng trái đất. Em nói mai mốt học xong em sẽ về Việt Nam làm việc. Mẹ cũng muốn như vậy. Ở bên kia mẹ thành đạt, nhưng cô đơn lắm. Anh thấy khó hiểu : Sao mẹ không về với ba ? Em chậm rãi : Mẹ nói ngày xưa, mẹ không thể dung hòa được giữa sự nghiệp với gia đình nên ba mẹ chia tay nhau. Mẹ nói lỗi do mẹ. Anh ngậm ngùi : Ở đây anh cũng nghe ba nói lỗi do ba mà ba mẹ chia tay. Em như muốn khóc : Sao bây giờ ba mẹ lại không thể quay trở lại với nhau ? Anh lắc đầu : Chuyện người lớn, làm sao mà biết mình biết được. Em im lặng một lúc lâu, rồi khẽ khàng : Có những điều ở bên đó em không hề tâm sự được với ai. Em ước gì cả nhà mình được ở gần nhau ! Nghe em nói, anh thấy thương em vô cùng, lại thấy em bây giờ trưởng thành nhiều lắm.
Em gặp lại đám bạn bè cũ hồi còn nhỏ, lúc em còn học ở đây. Em đi chơi suốt ngày với bạn, về nhà kể với anh là tụi nó vui quá trời. mắt ngời sáng long lanh. Trong đám bạn cũ, em thân nhất với Hòa, thằng bé mà hồi còn học mẫu giáo, có lần em rủ nó đi bộ từ trường mẫu giáo về nhà nội cách đó chừng hai cây số. Trong suy nghĩ của con bé sớm có đầu óc độc lập như em, mới chỉ năm tuổi mà tự đi về từ trường mẫu giáo về nhà nội không cần người lớn dắt tay là một thành tích. Đâu biết em làm như vậy là báo hại cả ba, cả mẹ đi tìm em muốn chết, anh thì nhòe nhoẹt nước mắt nước mũi vì sợ người ta bắt mất em. Anh còn nhớ hôm đó, khi bắt gặp em đang ung dung ngồi gặm bắp nước trước hiên nhà nội, mẹ đã phát cho em một trận nhớ đời. Nhớ ánh mắt em khi bị mẹ phát vào mông vẫn còn ngơ ngác lắm, chừng như không hiểu tại sao mình không được khen mà lại bị đòn... Hòa bây giờ lớn bộn (cũng như em), cao to, đẹp trai, với ánh mắt lơi lả của một thằng con trai ít nhiều ý thức được sự hấp dẫn ở vẻ bề ngoài của mình. Em đi chơi với Hòa suốt, về nhà cười nói luôn miệng, hỏi anh là anh có thấy Hòa lớn lên đẹp trai không, còn xa xôi nói là chắc sau này, em sẽ về Việt Nam lấy chồng. Tự nhiên anh thấy không thích Hòa, mơ hồ cảm thấy như là cô em gái bé bỏng "cành vàng lá ngọc" của mình sẽ khổ nếu dính phải với Hòa, bởi cái vẻ lơi lả của Hòa, quên rằng em đã mười chín tuổi, cái tuổi có thể tự quyết định cuộc đời mình, quên rằng anh lo như vậy là xa xôi quá, năm nay em mới bước vào Đại học, còn phải một thời gian rất lâu, qua rất nhiều thay đổi, mới tới lúc em lấy chồng (!). Anh bóng gió nói với em về Hòa, em cười cười hỏi là có phải anh không thích Hòa. Anh lúng búng một hồi, em lại cười : Như vậy là anh thương em chứ không phải là anh không thích Hòa. Em với Hòa chỉ là bạn thôi, em đâu có yêu linh tinh, dễ dàng vậy. Em còn nói thêm một câu làm anh nhẹ lòng kinh khủng : Em là con gái Việt Nam mà, đâu phải Tây !
Một tháng em ở nhà, anh dành thời gian đưa em đi chơi chỗ này chỗ nọ, dành thời gian ở nhà nhiều hơn với em, vẫn chưa thấy mình làm dược gì cho em, chưa kịp nói gì với em thì đã đến ngày em đi lại. Em về một tháng, anh thấy ba vui nhiều, ánh mắt ba dường như trẻ lại. Anh giúp em đi mua sắm loanh quanh, hai anh em cùng đi chọn quà mua sắm cho mẹ là một bộ áo dài và nón lá Việt Nam, làm một ít đồ ăn khô em mang qua bên đó để dành ăn dần. Em còn rủ anh đi chọn mấy CD nhạc Việt mang qua nghe. Mới ngày đầu tiên em về, anh dẫn em đi nghe ca nhạc, thấy người ta vỗ tay ào ào hoan hô một cô ca sĩ, em còn hỏi anh là hát như vậy là hay phải không, mà chỉ một tháng ở Việt Nam, em đã thuộc tên Lam Trường, Mỹ Linh, Thu Phương..., những Tình thôi xót xa, Tóc ngắn, Mắt buồn... vanh vách. Em nói chỗ mẹ và em ở, không có người Việt, em mà mang mấy thứ này qua, chắc mẹ mừng lắm. Thời gian ở bên em càng lúc càng ngắn lại, buổi chiều giúp em sắp đặt đồ đạc vào va-li, anh nghe mắt mình rưng rưng một nỗi chia xa, lòng buồn thấm thía hơn so với lần tiễn em ra đi cách đây mười năm, dù em hẹn chắc chắn với ba và anh là nhất định qua bên đó, em sẽ để dành tiền để hè sang năm về Việt Nam lại.
Buổi tối trước ngày lên máy bay, em xin phép ba với anh cho em đi chơi loanh quanh thành phố với Hòa, còn một đêm cuối cùng em ở Việt Nam. Em nói là đi uống cà phê và đi lòng vòng quanh phố mà mãi đến gần hai giờ sáng em mới về, tóc ướt đẫm sương. Ba với anh ở nhà lo đến thắt ruột, không ai dám nhìn ai, không ai dám nói với ai một lời. Khi nghe tiếng xe Hòa chở em về đến ngõ, lồng ngực anh thở phào nhẹ nhõm, anh lại thấy giận em kinh khủng, định bụng sẽ la cho em một trận đáng đời, nhưng nhìn thấy em, nụ cười hồn nhiên hối lỗi, em giải thích là em ở lại coi cầu Sông Hàn quay, khuya quá, không biết cách nào gọi điện thoại về nhà, mọi nghi ngại trong anh tan biến hết. Anh nhớ sực ra đúng là khoảng gần 2 giờ sáng, cầu Sông Hàn mới quay cho tàu qua, sực nhớ luôn cả lần nói chuyện phiếm tình cờ giữa hai anh em, em kể là bên đó, vào những ngày nghỉ cuối tuần, em đi chơi với tụi bạn đến hai ba giờ sáng mới về. Vì ban đêm chỗ em ở, mặt trời hơn chín giờ đêm mới lặn và ngày làm việc thì bắt đầu lúc mười giờ sáng...
Anh thảng thốt nhận ra rằng mình cũng chỉ còn một đêm được ở cùng với em dưới một mái nhà, chỉ còn có đêm nay ngồi thức khuya chờ em ham chơi về khuya và lo lắng cho em, đứa em gái bé bỏng của anh... Chỉ còn có đêm nay thôi. Ngày mai, em đi rồi....
ĐINH LÊ VŨ1653