Một khách hàng người Nam bước vào một tiệm tạm phẩm, nói:

- Ông chủ ơi, bán cho tôi một lít "gụ".

Ông chủ tiệm người Hoa chữa lại:

- Anh phải nói là một lít "lựu" mới đúng.

Một ông khách người Bắc lắc đầu nguầy nguậy, bảo:

- Hai ông đều nói sai hết rồi, đúng ra là phải nói một lít "diệu".

Bạn gái

     Nó xòe bàn tay, hai quả mận đỏ thẫm đến phát thèm. Tôi chộp lấy. Khoan! Đánh đổi cơ. Đổi gì? Cho tao cái thằng đi "Hát đê năm không" hôm qua ấy.

      Mày đã có thằng ba bét nhè. Này đừng đùa. Ảnh của tao nó phóng to treo ở phòng riêng của nó. Tao định lẻn đến xé mấy lần không được. Tao mách ba bét nhè nhé. Anh ấy biết thừa. Mà sao mày tham thế, bao nhiêu cũng không vừa. Thôi đùa đấy, những thằng đến với mày thì tao tha. ít ra tao cũng có một người để không cần mày tha hay không. Gớm nào, chưa chi đã hoảng, ăn đi bồ. Tôi nhìn nó. Một giọt mận đọng trên cánh môi mọng chót. Nó đẹp nhất khoa sư phạm chúng tôi, đẹp nhất cái thị xã sầm uất mà lâu lâu nó đưa tôi về để " bồi dưỡng đậu phụ" (theo cách nói của nó). Chả là nhà nó có nghề làm đậu. Mỗi lần nó đưa tôi về, nó chạy ra lò vít cổ bà mẹ lem luốc than xuống hôn chụt một cái. Sau đó nó thò tay vào thùng sữa đậu khoắng rồi phán:

      - Loãng phẹt!

      Chúng tôi ngồi xuống múc nước đậu uống no nê. Những lúc đó nom nó thật dịu dàng, như cái tên Diêu mộc mạc mà mẹ nó thì thào với tôi không biết bao nhiêu lần:

      - Ông ấy trốn đi còn dặn: đẻ con gái thì đặt là Diêu, con trai là Thịnh. Diêu Thịnh là xóm đạo quê ông ấy...

      Tôi và Diêu chơi thân với nhau vì tự dưng thấy thích nhau lạ. Tôi học giỏi nhất ban Lý, tóc cũng dài nhất ban. Nó học dốt nhất ban Sử nhưng lại đẹp đến sợ. Ban đầu tôi còn không dám nhìn thẳng vào khuôn mặt ấy vì sợ chói. Nhưng chính nó tự tìm đến phòng tôi:

      - Tại sao ấy cứ quay mặt đi lúc tớ mượn chậu thế?

      - À, sợ " chạm" .

      Nó cười khúc khích.

      - Tớ thích tính cậu.

      Thế là nó bắt đầu huyên thuyên đủ mọi chuyện về nó. Bí mật đấy nhé. Tôi gật. Tớ là Diêu, nhưng ở thị xã tớ họ gọi là Diêu " đậu" , đậu phụ ấy mà. Trời ơi, thần tiên gì đâu. Tôi phì cười. Thế là tôi chơi với nó.

      Tối tối chúng tôi ngồi " tụng kinh" những bài " sư" thì nó tót ra cửa với tiếng rồ máy khoái trá của một tên thiêu thân nào đó. Tôi học xong, tắt đèn chui vào màn, thì nó loẹt quẹt dép qua sân tới bể nước. Nghe tiếng nước dội, tôi biết hôm đó nó mãn nguyện hay không. Bọn đàn ông đánh nhau như ngóe ở cổng trường. Mười vụ thì chín vụ liên quan tới Diêu " đậu". Ai cũng réo tên nó mà chửi. Đàn ông réo kiểu đàn ông. Đàn bà réo kiểu đàn bà. Có lần hẳn hoi một mụ hàng phở béo ị, xách con dao phay phăng phăng vào trường tìm chém bằng được " con đĩ cướp chồng" . Nó thản nhiên ngồi cười nói ở phòng thầy chủ nhiệm. Ông thầy hói trán tít mắt vuốt vuốt bàn tay đeo đầy nhẫn:

      - Yên trí, kỳ thi này tôi sẽ lo bài vở cho em. Chỉ cần... chỉ cần... - Ông ta thở hổn hển dí sát mũi vào cái dái tai nhỏ nhắn của cô giáo sinh xinh đẹp, con yêu quái, con hồ ly tinh ai cũng biết nhưng không ai muốn thoát. Nhiều phen tôi uất và ngượng thay cho nó, nhưng lâu dần cũng quen, việc ai người nấy chịu. Nó bảo tôi: mày ngu như thánh. Vừa xinh vừa giỏi cũng nhiều thằng mê mà thắt bụng nằm ôm mộng với một người. Tôi im lặng, tránh nhìn vào mắt nó bởi ánh mắt ấy quyến rũ lạ lùng. Tôi sợ bị vẻ đẹp ấy thuyết phục. Tôi sợ những luân lý, những điển kinh bị cái sắc đẹp tự nhiên hoàn mỹ ấy phì một cái. Tôi bo bo giữ gìn tôi. Trong mơ tôi cho phép mình hôn thoải mái, nhưng là với một người, nhất quyết không có người thứ hai. Tôi khoác cho người yêu của tôi đủ vòng hào quang của một lãnh chúa, một ông vua, một trang hiệp sĩ... Và tôi mơ ước một hạnh phúc bình yên như bao cô gái thông minh duyên dáng khác.

      Trong khi đó, Diêu vẫn tiếp tục dội nước ào ào vào nửa đêm. Đàn ông vẫn tiếp tục đánh nhau như ngóe. Cánh đàn bà con gái dè bỉu mãi rồi cũng chán, họ chuyển sang đề tài mốt quần áo, cách trang điểm, xe máy nào là đời mới,v.v.

      Bỗng các vụ đánh nhau giảm hẳn. Cánh đàn ông nhìn nhau gườm gườm. Ban đêm không còn nghe tiếng dội nước của Diêu. Buổi tối hàng loạt xe máy rồ ga ngoài cổng quay đi. Họ đang ở thế thủ, sẵn sàng nhảy vào bóp chết thủ phạm. Chỉ có tôi là biết nguyên nhân và thủ phạm. Tôi mừng cho Diêu. Đó là một người đàn ông hốc hác, đen và mắc bệnh thống phong. Tôi nhìn thấy anh ta vào một buổi chiều mùa đông nhập nhoạng khi cánh giáo sinh nam thì ngồi co ro gặm bánh mỳ và đánh bài, cánh giáo sinh nữ thì túm tụm đan len, khâu vá và cười rúc rích. Tôi và Diêu đang nửa nằm nửa ngồi trên giường. Bỗng nhiên Diêu tái mặt nhìn chăm chăm vào người đàn ông như không tin sự xuất hiện của người ấy là có thực.

      - Thấy chưa, tôi đã về.

      - Anh cười, hàm răng khấp khểnh kéo cái miệng méo xệch.

      Diêu túm chặt tay tôi không cho đi. Nó thì thào: " Tao lạy mày, đừng để tao một mình" .

      - Diêu bây giờ thế này đây. Sao không mời tôi ngồi. Các bạn vui vẻ quá.

      - Anh lại cười, một nụ cười thân thiện.

      Diêu luống cuống:

      - Vâng. Thảnh... à anh... anh ngồi xuống đây.

      Tôi khoái trá. Có thế chứ. Bà chúa đã đầu hàng. Dừng lại là phải thôi Diêu. Nhưng cũng thật kỳ quái. Vừa đen vừa xấu, lại đi xe " căng hải" . Thế mới biết lòng người bí ẩn như đêm. Tôi kín đáo rút lui để họ lững thững sóng đôi ra bờ cỏ sau trường. Tôi nguyền rủa cái tay hiệp sĩ của tôi, lâu quá không thấy mặt, không hiểu chết dẫm ở đâu. Tôi ngồi một mình ở đầu hè chờ trăng lên.

      Mãi sau Diêu mới về, khuôn mặt lấp lánh ánh trăng. Cứ
như nó vừa từ trên trời bay xuống, tinh khiết huyền bí. Nó cười và ôm chặt lấy tôi. Rồi bỗng dưng nó bật khóc thút thít. Tôi im lặng để nó khóc. Chán chê thì nó kể:

      - Thảnh hơn tao một tuổi. Nhà nghèo lắm. Hàng ngày Thảnh đến nhà tao lấy đậu đi giao. Tao học xong là phải đến phụ cho mẹ. Tay, cổ, mặt lúc nào cũng lem luốc. Những lúc không có việc hai đứa tao ngồi chơi ô ăn quan. Bao giờ Thảnh cũng nhường tao đi trước. Có lần Thảnh bảo: Diêu đẹp lắm. Tao không tin, về nhà rửa mặt rồi lấy gương soi. Tao nhìn tao trong gương: thế này là đẹp ư? Thế rồi tao tin Thảnh nói đúng. Chúng tao chơi trốn tìm. Một lần Thảnh núp trong góc xồ ra ôm chặt người tao. Tao thấy đau ở ngực, bảo Thảnh buông ra, Thảnh càng ôm chặt hơn rồi anh ấy úp mặt vào ngực tao thì thầm: " Lớn lên chúng mình làm vợ chồng nhé. Chắc làm vợ chồng thích lắm" . Tao gật. Thảnh bảo: " Thề đi" . Tao thề. Rồi anh ấy phải theo bố đi làm ăn xa. Trước khi đi anh ấy hẹn: khi nào có nhiều tiền, sẽ về cưới Diêu.

      Tao chờ, chờ mãi. Rồi tao lớn. Bọn đàn ông trầm trồ: " Đẹp quá" . Thảnh vẫn không tin tức.

      Hết cấp ba, tao thèm vào đại học quá, chả lẽ cứ làm đậu suốt đời. Không ai cho con của một tên phản quốc chạy vào Nam đi học đại học cả. Tao không có gì ngoài sắc đẹp trời phú. Thế là tao đem đánh đổi để lấy một bản lý lịch trong sạch. Tao bán trinh tiết đời con gái để cứu cuộc đời đen bạc của mình. Thằng cha tổ chức dê già ấy đã có bốn con... Trời ơi, tao căm ghét bọn đàn ông. Tao trả thù tất cả bọn chúng... Không ai trong chúng biết rằng tao cũng có một trái tim.

      Tôi bịt tai lại.

      - Thôi mày im đi Diêu. Nhưng nó vẫn lạnh lùng kể:

      - Tao nhận những đồng tiền, những gói quà, những vật trang sức đắt tiền của họ để tao tự tôn tao làm bà chúa. Nhưng chẳng có ai trong tất cả bọn họ làm tao quên được Thảnh. Thế đấy, giờ thì Thảnh đã về. Tao không biết nên vui hay nên buồn nữa...

      Diêu úp mặt vào vai tôi. Những giọt nước mắt nóng ấm của nó ngấm vào da thịt tôi. Diêu ơi, cũng tại mày quá ghê sợ cảnh nghèo hèn nên mới ra nông nỗi này. Nhưng tôi có quyền gì mà kết án nó như vậy. Nếu như tôi cũng vào hoàn cảnh ấy...

      Sau đó ít lâu thì chúng tôi ra trường. Diêu được về dạy ở thị xã của nó (Không biết có ông tổ chức nào lo cho vụ này không).

      Tôi lấy anh chàng hiệp sĩ của tôi và chuyển về quê chồng dạy học. Tôi như được ru trong hạnh phúc, thứ hạnh phúc cần mẫn của những câu ca dao trong quyển sách tập đọc.

      Bỗng dưng tôi nhận được thư nó. " Tao đã lấy chồng. Hè này mày lên chơi nhé. Mẹ tao cứ nhắc suốt... "

      Tôi thu xếp lên thăm Diêu.

      Diêu ở riêng. Ngôi nhà khang trang nằm trong một vườn cây xanh mát. Tôi điên tiết:

      - Thảnh đâu? Tại sao không phải là Thảnh hở? Bây giờ thì không có gì biện hộ cho mày nữa, hiểu chưa Diêu.

      Diêu ngồi ỉu xìu trong xó ghế. Trông nó lại càng lộng lẫy hơn xưa.

      - Thì từ từ đã nào.

      - Nó đấu dịu.

      - Tao không chịu được mày nữa rồi. Thế mà gọi tao đến làm gì. Khoe hả? Sướng rồi, nhà giàu thế này

      - Tôi lia xéo khắp căn phòng, liếc mấy tấm ảnh cưới

      - Chồng trông cũng tốt mã, đẹp đôi đấy.

      - Thôi mà, tao xin mày Tâm ơi. Tao không thể lấy anh Thảnh được. Suốt thời gian anh ấy không tin là tao không còn trinh trắng... Nhưng khi anh ấy tha thứ cho tao thì chính tao lại không thể tha thứ cho mình. Tao không thể lấy anh Thảnh được vì đã có bao nhiêu thằng đàn ông dầy xéo lên tấm thân này.

      Thảnh là hình ảnh tao tôn thờ. Tao không thể làm ô uế hình ảnh ấy, không thể, mày hiểu không.

      - Bây giờ anh ấy ở đâu?

      - Sắp lấy vợ rồi, một cô bé mới lớn, xấu, nhưng biết điều. Anh ấy cần phải có con.

      - Chồng mày làm gì?

      - Lái xe.

      - Yêu mày chứ?

      - Làm gì có cái thứ xa xỉ ấy. Hắn thỏa thuận với tao: tôi mất tiền cưới cái thân thể ô uế của cô về vì cô đẹp quá, tôi trưng cho thiên hạ ghen tỵ. Bù lại cho tôi có quyền ăn nằm với bất cứ đứa con gái còn trinh nào mà tôi thích. Mẹ kiếp, hắn chửi - có phá nát hàng nghìn cái cũng không bù được một cái đã mất. Nhưng mà thôi. Có điều, cô phải đẻ cho tôi một đứa con. Đứa con của tôi với cô. Hiểu chưa? Tao đồng ý. Hắn không cho tao đi dạy nữa. Hắn bảo cái mặt tao mà dạy học gì, dạy đánh đĩ thì có. Lâu lâu hắn về hù dọa tao đủ thứ.

      Nó trật vú cho tôi xem. Tôi rú khẽ. Một đầu vú nát bấy.

      - Hắn mới đi hôm qua. Đêm hắn cắn xé tao thế đấy. Tao hứa không ngủ với thằng nào ngoài hắn. Tao phải đẻ một đứa con với chồng. Sau đó ra sao thì ra.

      Nó nhe nhởn cười, thiên thần của tôi! Con yêu tinh đáng thương của tôi!

      Một thời gian dài, tôi dốc lòng cho chồng con. Lâu lắm tôi không đi đâu được. Không phim ảnh. Không thăm bạn bè. Quanh quẩn với đám học trò nhếch nhác. Suýt nữa tôi phải lòng một tay lái lợn chỉ vì anh ta thì thầm vào tai tôi sau khi nhúng đôi tay dính đầy phân lợn vào cái chậu men trắng:

      - Cô bé xinh thế này, nuôi lợn lam lũ phí đi.

      " Cô bé" . " Xinh" . Lâu lắm không có ai thì thầm với tôi như vậy. Lâu lắm tôi không nghĩ đến mình. Lâu lắm tôi không được là tôi mà là vợ của chồng tôi. Không còn hình ảnh chàng hiệp sĩ hào hoa ngày nào. Tất cả là sự mưu cầu nhọc nhằn đến méo mó.

      Thỉnh thoảng được tin Diêu tôi càng buồn. Nó vẫn chưa có con, bị chồng đánh liên tục. Tôi nhớ lời Diêu phán xử tôi trước đây: mày sẽ là nạn nhân của chính sự tuyệt đối của mày. Tôi thu xếp định đi thăm Diêu, để tôi được là Tôi trong ít hôm thì nghe tin dữ. Diêu bị chồng đánh đến đọa thai đã chết. Nghe đâu cái thai không phải của chồng. Cũng không phải của những kẻ đỗ ô tô con san sát trước cửa nhà nó. Họ bảo đó là của một anh chàng nghèo kiết nào đó.

      Diêu ơi... ! Tôi vừa chạy vừa gào. Khu nghĩa địa đen thẳm, lạnh lẽo. Một mảnh khói hương vật vờ lịm trong gió. Tôi vuốt nước mắt. Bên mộ Diêu, người đàn ông gầy gò, hốc hác đang quỳ gục. Tôi tới gần, đứng lặng im rất lâu mà anh vẫn không ngẩng lên.

      Mãi sau, tôi lên tiếng:

      - Dẫu sao thì anh vẫn còn nguyên vẹn trong nó.

      Anh ngẩng lên nhìn tôi như không hiểu. Tôi nhắc lại:

      - Dẫu sao thì anh vẫn là một vị thánh đối với nó.

      Anh đờ đẫn xua tay. Bỗng dưng tôi yêu người đàn ông ấy kinh khủng.

Tác Giả:Võ Thị Xuân Hà

Vì người ta thường coi tôi là một người đứng đắn đàng hoàng nên khi có ai đó hỏi tôi rằng tôi làm nghề ngỗng gì thì tôi thật là lúng túng: tôi đỏ mặt lên và nói năng lắp bắp ngay. Tôi thấy như ghen với những người mà họ có thể trả lời thoải mái: tôi là thợ hồ. Tôi ghen tức với những người thợ hớt tóc, những anh chàng thư ký kế toán và những anh chàng viết văn vì câu trả lời của họ thật là đơn giản, chính cái nghề của họ đã tự nói lên là họ làm công việc gì rồi mà chẳng cần "dài dòng văn tự" để giải thích gì thêm, trong khi tôi thì bó buộc phải trả lời những câu hỏi trên rằng: "Tôi là một người chuyên môn cười." Khi thú nhận như thế rồi thì lập tức bao giờ tôi cũng phải trả lời thêm một câu hỏi thứ hai: "Thế bạn kiếm sống bằng cách đó à?". Tôi thành thật trả lời: "Đúng vậy!". Tôi hiện tại đúng là đang kiếm sống bằng tiếng cười của tôi đấy, mà kiếm chác ngon lành là đằng khác nữa, vì tiếng cười của tôi - nói theo giọng lưỡi kinh doanh - đang ăn khách trên thị trường.

Tôi là một chuyên viên cười, cười xuất sắc, lại kinh nghiệm đầy mình, chẳng có kẻ nào khác có thể cười giỏi như tôi được, chẳng có ai cười mà có thể đạt tới tột đỉnh nghệ thuật như tôi.

Có một thời gian dài, để tránh khỏi phải giải thích lòng thòng chán ngấy, tôi đã tự gọi tôi là một diễn viên, nhưng tài nghệ của tôi trong lãnh vực kịch câm và kịch nói thì lại xoàng xĩnh lắm khiến tôi cảm thấy gọi như thế không ổn, xa vời sự thật quá. Tôi yêu sự thật và sự thật là: tôi là một người chuyên môn cười.

Tôi chẳng phải là một chú hề, cũng chẳng phải là một diễn viên hài kịch. Tôi không làm cho bà con cô bác khoái chí, vui vẻ, tôi chỉ diễn tả sự vui nhộn thôi: tôi cười như hệt một vị hoàng đế La Mã, hay cười kiểu giống y như một chú học trò nhạy cảm, tôi cười thoải mái giống kiểu cười thế kỷ thứ 17 cũng như thế kỷ thứ 19, và đôi khi vì nhu cầu tôi có thể cười theo bất cứ kiểu cười của thế kỷ nào, bất cứ từng lớp xã hội nào, bất cứ loại tuổi tác nào: đó chỉ thuần là một sự khéo léo mà tôi đã thu thập được, tương tự như sự khéo tay sửa dày, dép vậy. Trong lồng ngực của tôi chất chứa tiếng cười của Mỹ Châu, của Phi Châu, tiếng cười của dân da trắng, da đỏ, da vàng và nếu được trả một khoản tiền tương xứng thì tôi sẽ cười vang vang lên theo đúng với lời yêu cầu đặt hàng của ông giám đốc.

Tôi đã trở nên quan trọng rồi. Tôi cười để thâu vào đĩa hát, tôi cười để thâu vào băng, và các ông giám đốc truyền hình đối xử với tôi một cách kính nể. Tôi cười một cách sâu thẳm, ôn hòa hay điên dại. Tôi cười như một ông tài xế lái xe điện hay như một gã phụ việc trong tiệm thực phẩm. Có tiếng cười kiểu bình minh, kiểu hoàng hôn và kiểu đêm tối. Nói tóm tắt lại: người ta cần cười ở bất cứ nơi nào, cười bất cứ kiểu nào, tôi sẽ làm chuyện đó.

Thật khó mà vạch ra cho mọi người thấy rằng một cái nghề như thế này thì chán mớ đời, nhất là đối với tôi đó lại là một nghề chuyên môn, tôi đã lên đến tột đỉnh của nghệ thuật gây tiếng cười. Điều này cũng khiến cho tôi trở thành cần thiết để giúp cho các diễn viên hài kịch hạng ba hay hạng tư khi các anh chàng này có lý do chánh đáng sợ rằng khán giả của họ không phá ra cười với những câu pha trò vào lúc chót của câu chuyện. Bởi thế tôi hầu như mỗi đêm phải đến các hộp đêm, các phòng trà ngồi làm cò mồi kín đáo, công việc của tôi là cười vang lên trong những đoạn yếu nhất của chương trình để mọi người nghe thấy mà cười theo. Cần phải "canh me" mà tính toán giờ giấc cẩn thận: tôi phải cười cho thật lớn, thật mạnh, không sớm quá nhưng cũng đừng trễ quá, phải cười đúng lúc, đúng thời điểm đã sắp xếp trước. Tôi phá ra cười, toàn thể các khán giả sẽ rú lên cùng cười theo tôi và như thế cái vụ pha trò, giễu dở của anh chàng diễn viên sẽ được cứu vãn. Nhưng riêng phần tôi, tôi mệt mỏi lê chân ra phòng để áo, mặc áo khoác vào và lòng cảm thấy vui sướng vì cuối cùng dầu gì thì mình cũng vừa hoàn thành xong nhiệm vụ.

Ở nhà, tôi thường nhận được những bức điện tín gửi cho tôi: "Khẩn cấp. Cần tiếng cười của anh. Ghi âm thứ ba" và một vài giờ sau là tôi đã chui vào ngồi trong một chuyến xe lửa tốc hành quá nóng nực để mà than vãn cho cái số phận của mình.

Tôi cũng cần phải nói thêm rằng những lúc ngoài giờ làm việc hay khi đang đi nghỉ hè thì tôi lại có khuynh hướng cười rất ít: những kẻ chăn bò chỉ vui khi họ quên bò của họ, người thợ nề chỉ vui khi quên đi vôi vữa, và các anh chàng thợ mộc thì thường thường lại có cái cửa ra vào hay những ô kéo bị kẹt, khó mở, những tay làm bánh mứt lại khoái đồ chua, những anh chàng hàng thịt lại ưa bánh hạnh nhân, và người làm bánh thì thích thịt nhồi hơn là bánh, những tay đấu bò thích nuôi chim bồ câu làm thú giải trí, những võ sĩ quyền Anh mặt tái đi khi thấy con cái mình bị chảy máu mũi. Tôi thấy tất cả đều là chuyện bình thường, vì chính tôi chẳng bao giờ cười lúc ngoài giờ làm việc. Tôi là một người nghiêm túc và mọi người coi tôi - có lẽ đúng vậy - là một gã bi quan.

Trong những năm đầu của cuộc sống hôn nhân bà vợ tôi thường nói với tôi: "Cười lên chứ!" nhưng rồi kể từ đó bà vợ tôi hiểu ra rằng tôi chẳng thể chiều ý bà ấy được. Tôi cảm thấy sung sướng khi tôi được thoải mái khỏi phải lên gân mặt, được thoải mái tinh thần. Thật vậy, ngay cả lúc người khác cười thì cái cười ấy cũng tác động đến đầu óc của tôi, vì nó gợi cho tôi nhớ đến nghề nghiệp của mình. Chính vì thế mà cuộc hôn nhân của chúng tôi hoàn toàn trầm lặng và an bình, bởi vì bà vợ tôi cũng quên mất cả cười rồi. Thỉnh thoảng tôi chợt bắt gặp vợ tôi mỉm cười và tôi cũng cười mỉm theo. Chúng tôi trò chuyện với nhau bằng một giọng nhỏ nhẹ, bởi vì tôi ghét cay ghét đắng cái tiếng động ồn ào của các hộp đêm, các phòng trà, ghét cái âm thanh đôi khi ầm ĩ vang rền lên khắp cả phòng thu thanh. Những người nào không biết rõ tôi lại nghĩ rằng tôi là kẻ suy tư, ít nói. Có lẽ tôi như vậy đó, bởi vì tôi đã phải há miệng ra để cười quá nhiều rồi.

Đời tôi trôi qua với những nét biểu lộ tình cảm trơ lạnh như vậy. Thỉnh thoảng tôi cũng có cười nhẹ nhàng chút đỉnh và tôi thường tự hỏi không biết mình đã từng biết cười bao giờ chưa nhỉ? Tôi nghĩ rằng không. Các anh chị em của tôi lại coi tôi như một đứa rất nghiêm trang.

Bởi thế tôi có thể cười đủ các kiểu khác nhau, nhưng chính tôi, tôi không có được một nụ cười nào cho riêng cá nhân mình.

Vào khoảng thập niên 1950, một bản thượng hẻo lánh thuộc quận Buôn mê Thuột bị khủng bố bởi 1 con quái vật - có nhiều người cho là ác quỷ - vô hình. Không 1 ai nghe thấy nó, nhìn thấy nó hoặc ngay cả những dấu vết của no. Chứng cớ duy nhất về sự hiện diện của nó là xác những sinh vật đã bị nó hạ sát bằng 1 phương cách duy nhất: Trên cổ tất cả những con vật đáng thương này đều có 10 cái lỗ mà người ta cho là mười móng vuốt của con quái vật tạo nên. Đầu tiên, con quái vật này chỉ hạ sát những con thú nho. 1 buổi sáng, khi dân làng thức dậy thì thấy 3 con dê bị chết vì mất mau. Cổ chúng có 10 cái lỗ, mỗi lỗ lớn bằng 1 đầu ngón tay. Rồi đến 3 con chó trong làng, cũng chết với những cái lỗ trên cô. Dân trong bản đã xôn xao, nhưng không ai có thể tìm được giải pháp hay những lý giải thích hợp về những cái chết nay. Với 1 đầu óc dị đoan, mọi người cho rằng đó là hành vi của 1 con quái vật hay 1 con ác quỷ nào đo. Khi 1 con bò bị chết với những lỗ thũng đâm qua và làm lủng động mạch cổ thì dân làng lo sợ thực sư. Nam giới khởi sự võ trang và khi đi ngủ thì họ để cả cung tên giáo mác trên giương.Thú vật từ gà vịt cho tới dê đều được nhốt dưới nhà san. Một không khí nặng nề và cht61 chóc bao trùm từ bản thượng đến bản hạ; mọi người đưa ra đủ loại suy đoán,và tệ nhất là những người hàng xóm bắt đầu nhìn nhau với những ánh mắt nghi ngơ.

Rồi việc mà ai nấy đều lo sợ cũng đã đến: Lão già say Ing Nóc trở thành nạn nhân đầu tiên của con ác quy. 1 buổi sáng, những người đi làm rẫy sớm thấy Ing nóc nằm chết trên đường, ở cổ có 10 cái lô. Lão cũng chết vì mất máu như con dê, con chó, con bò trước đo. Bình thường thì cái chết của Ing nòc ko khiến dân làng chú ý, nhưng sau những cái chết bởi 10 mónh quỷ, cái chết của lão đã khiến dân làng hết sức kinh hoàng khi nghĩ rằng 1 khi nếm được máu người thì con quái vật sẽ kiếm đến nhửng nạn nhân khac. Cuối cùng, theo lời của vị trưởng lão thì dân làng họp lại và tổ chức 1 nhóm tự vệ gồm tất cả các trai tráng trong lang. Nhung thật ra ma nói thì họ chẳng biết họ sẽ chống lại ai và chống lại cái gì, nhưng có tổ chức vẫn làm họ yên tâm hơn phần nao. Hai anh em Ing Núi và Ing Tí được bầu làm trưởng nhom. Họ cư ngụ ở ngôi nhà rất gần bìa rừng, nơi mọi người vẫn tin là nơi xuất phát của con ác thu. Ing Núi và ing Tí biết rõ cách ra tay của con quái vật vì những con bò bị giết là của ho. Sau buổi họp, hai anh em về nhà và bàn tính việc cứu dân lang. Trong căn nhà sàn nhở bé, họ ngồi quanh cái bàn gỗ thảo luận với cha, trong khi bà nội, quấn trên mình 1 cái khăn len cũ, ngồi ở góc nha.

Ing Núi nói nho nhỏ:
- Mình cần phải canh gác từ đêm nay. ai nấy đều sợ, nhưng Núi nghĩ rằng đêm nay rất quan trong.
Ing Tí đồng ý với anh:
- Núi nói đúng, vì cái con hay cái thằng quái vật gì đó ra tay mỗi 5 ngày, mà ngày Ing Nóc chết cách đây cũng vừa 5 ngay.
Ông bố lên tiếng:
- Bố hãnh diện vì sự can đảm của 2 con, nhưng Núi và Tí phải biết là con quái vật đó ra tay không báo trươc. Cho tới nay, cả mấy con vật và Ing Nóc bị nó giết 1 cách êm thắm, không ai nghe tiếng kêu la hay sự chống cư. Khi canh gác, Núi và Tí có biết phải coi chừng cái gì, phải đề phòng cái gì hay không?
Bố ngưng và nhìn sang bà nội:
- Núi & Tí phải cẩn thận lắm phải không mẹ?
Bà cụ nhìng 2 đứa cháu run run. Bố Núi lại bắt đầu vì ông biết bà cụ đã lẫn từ nhiều năm trước.
Núi trình bày kế hoạch:
- Đêm nay, con và Tí sẽ đem cung tên ra bìa rừng, trên con đuòng từ rừng vào ban. Nếu con quái vật hành động thì nó phải phải đi trên con đường đo.
Bố lo lắng nói:
- Nếu gặp nó, ai sẽ bảo vệ các con?
Núi nói:
- Chúng con sẽ bảo vệ lẫn nhau.
Tí nói:
- Đúng vậy, dù sao tụi con cũng phải đi, nếu không sẽ không ai biết được gì sẽ xảy ra và ai sẽ la 2 nạn nhân kế tiêp.
Bố đành lặng lẽ nói:
- Vậy các con phải cẩn thận, bố chỉ có 2 con thôi. Bố mong 2 con còn sống về gặp bố vào sáng mai.
Hai anh em vác vũ khí đi ra, Núi quay lại nói:
- Bố ở nhà trông chừng nội cẩn thận nhé, đừng để con quái thú đó làm hại nôi.
Bố nói:
- Uh, nó mà vào thì bố chặt nó như chặt mía.

Bên ngoài trời tối như mực, 2 anh em Núi lặng lẽ tiến về phía bìa rưng. Gần tới nơi, Tí nói nhỏ với anh:
- Núi ơi, ko biết nó giống gì hả Núi ?
Núi đáp:
- Núi nghĩ nó giống con chim khổng lồ trên trời phóng xuống ghim 10 móng vào cổ nguời ta.
- Tí nghĩ nó có thể từ dưới đất phóng lên thình lình đâm vào cổ người ta.
Cả 2 anh em đều rùng mình khi nghĩ đến chuyện này. Cả 2 quay cổ nhìn về phía sau. Đến bìa rừng, 2 anh em ko ai nói 1 lời nào, nhưng họ cũng không muốn rời nhau. Núi bảo em:
- Núi đi về hướng phải 20 bước, Tí qua trái 20 bước, đừng đi xa hơn, có gì còn có thể giúp đỡ nhau.
2 anh em chia tay nhau trong nỗi sợ hãi,nhưng đều giấu kín. Núi rút cây nỏ đặt sẵn, cắm cây rựa xuống đất và nhìn thẳng về hướng bìa rừng . Cách Núi khoảng 20 bước, Tí cũng đã chuẩn bị mọi thứ xong, nhưng tay Tí run quá . Tí tự hỏi, không biết mình có cần dùng đến nó không ? Tí nhìn sang phía Núi, nhưng vì tối quá nên chẳng thấy anh đâu. Tí nhìn về phía nhà sàn và ước gì giờ này được ở trong nhà với bố, với nội.... Đứng gác chừng độ nửa bữa cơm, đột nhiên Tí nghe như có tiếng chân dẫm trên lá khô phía sau, nhưng rất nhẹ nhàng. Tí chụp rựa và quay phắt lại, nhưng chẳng thấy gì cả . Tí đứng lắng nghe trong vài giây, ko thấy gì cả thì cho rằng mình tưởng tuọng thôi. Cơn gió rừng thiu thiu, làm mắt Tí trĩu nặng . Đúng lúc đôi mắt gần như khép lại thì Tí nghe có bước chân sau lưng đến sau lưng, Tí quay pắht lại, nhưng ko còn kịp nữa . Tí chỉ kịp gào lên 1 tiếng đau đớn vì bị 10 móng tay đó đâm vào cổ . Đang tập trung ánh mắt về bìa rừng, chợt nghe tiềng gào khủng khiếp của em, Núi cầm cung nỏ và rựa chạy về hướng Tí, nhưng vì tối nên Núi vấp vào 1 nhành cây và té sấp, mũi tên bắn nghe " phụp" và tiếng Tí rên rỉ:
- Núi .......chặt ......chặt phía sau đầu em.
Núi vùng đứng dậy, cầm rựa phóng tới phía tiếng nói vọng lai. Gần tới nơi, Núi vẫn còn nghe giọng Tí ú ớ:
- Chặt ....Chặt .....
Dù không thấy gì, nhưng biết em đang lâm nguy, Núi vung rựa chém thật chính xác ngay phía sau chỗ tiếng nói của Tí phát ra. Núi cảm thấy lưỡi rựa chémm chúng 1 cái gì đó đúng lúc Tí ngưng la và Núi thấy 1 thân hình té vào mình. Trong 1 thoáng, Núi nghĩ rằng lưỡi rựa đã chém chết Tí và xác Tí ngã đổ xuống người mình. Nhưng rồi Núi nghe tiếng chân chạy trên lá khô mỗi lúc 1 xa, và nghe " cái xác" rên rị Núi vội hỏi:
- Tí, Tí có sao khổng
Đau quá, Tí không nói được thành lời mà chỉ cầm tay anh đặt lên cổ mình . Vừa chạm tay đến cổ em thì Tí la lên 1 tiếng vì bàn tay của Tí chạm phải 1 bàn tay xuong xẩu găm ở cồ em. Tuy nhiên Núi hiểu ngay rằng mình đã chặt đứt 2 bàn tay đầy móng vuốt c590

Một bà nọ hỏi cô hàng xóm mới:

- Này cô, đêm qua tôi chiêm bao thấy cô, hãy cho tôi biết năm nay cô bao nhiêu tuổi để tôi đánh con đề.

- Dạ, em 26 tuổi ạ!

Buổi chiều xổ số ra con 36. Bà nọ tức mình cố ý nói to:

- Đúng là cái thứ gái già mà còn ăn gian tuổi.
1329

Thiên hạ thường gọi tôi là "thằng khờ". Nhất là đám con nít trong xóm, cứ hễ khi nào tôi ra đường một mình chúng cũng đều xúm vào trêu ghẹo, nhẫn đến có đứa quá khích động liệng cả đá vào tôi nữa:

"Ô kìa, ra mà coi thằng khờ tụi bay ơi!!"

Những lúc bị chúng bắt nạt, đánh như thế, tôi thường khóc rống lên, ôm đầu chạy tuốt về nhà:

"Mẹ ơiiiii..... Mẹ ơiiiiii..... Chúng đánh con đau quá....Hu...hu...hu..."

Lần nào cũng vậy, mẹ đều xót xa, ôm tôi thật lâu trong lòng cho đến khi tôi cảm thấy ấm áp, an lạc:

"Mẹ đã dặn con bao lần mà con vẫn không nhớ. Chớ nên ra đường chơi một mình mà không có mẹ. Chúng sẽ ném đá và làm con đau đớn. Con nhớ chưa?"

"Con nhớ! Híc..híc..híc..."

"Ngoan lắm. Nào cho mẹ xem con bị đau đâu."

Nói rồi. Bà tỷ mỷ nhìn từng phân vuông trên da thịt tôi, sờ đầu, nắn tay, chân v.v.. để chắc chắn tôi không bị bầm vập, trầy sướt chỗ nào.

"Mẹ ơi. Thằng khờ là gì hở mẹ?"

"Có nghĩa là một đứa trẻ vì một lý do nào đó mà đầu óc nó phát triển rất chậm - như con vậy - Con năm nay đã mười hai tuổi, nhưng não bộ của con chỉ bằng một đứa trẻ lên năm. Lại nữa, đôi khi một vài bộ phận trong cơ thể không nhận được tín hiệu từ não bộ, hoặc nhận một cách sai lạc, nên hành động trở thành vụng về, lệch lạc rất nhiều. Cơ thể thì phát triển một cách bất bình thường, dị dạng. Một vài cơ quan trên người bị teo lại hoặc lệch đi. Như miệng con hơi bị méo, lệch hẳn qua một phía. Đầu óc thì khi nhớ, khi quên. Bộ óc không đủ khả năng để nhớ được một chuyện mới xảy ra vài ngày trước đó. Những tư tưởng thì cứ nhảy lên liên tục, hết ý niệm này nối tiếp với ý niệm khác. Niềm vui, nỗi buồn luân chuyển luôn luôn, phát sinh ra những hành động hồ đồ khi khóc, khi cười không thể kiểm soát nổi..."

Mẹ nói dài quá, tôi chẳng hiểu gì. "Não bộ", "phát triển", "cơ thể bất bình thường" v.v.. và nhiều từ khác... Tất cả những ngôn từ ấy đều rất trừu tượng đối với tôi. Tóm lại, tôi chỉ hiểu đại khái "thằng khờ" chính là tôi, mười hai tuổi, nhưng chỉ bằng một đứa bé lên năm. A ha… Như vậy cũng tốt lắm chứ! Chả thế mà lúc nào tôi cũng được mẹ đặc biệt chăm sóc. Thỉnh thoảng còn thấy mẹ vừa ôm tôi vào lòng vừa khóc nữa...

Mẹ rất thương tôi. Tôi chỉ thấy bằng cảm giác.  Rõ rệt nhất về tình yêu bà dành cho tôi là bà thường ôm tôi vào lòng, để tôi co gọn người trong lòng bà, nghe hơi ấm từ ngực bà truyền sang, cảm nhận được tình yêu bà dành cho tôi thật bao la. Đôi khi sung sướng quá, tôi cứ chỉ muốn mình mãi mãi là một đứa bé năm tuổi, mãi mãi là thằng khờ của mẹ.

Về ngoại hình - dưới con mắt cực kỳ chủ quan - tôi tự nghĩ có lẽ mình trông không đến nỗi tệ. Đôi mắt hơi lớn. Miệng bị lệch nên lúc nào cũng hở, rãi rớt cứ chảy ra ròng ròng mà tôi chẳng hề biết, vì vậy mà ngực áo lúc nào cũng ướt. Mẹ phải đeo thêm cho tôi một cái yếm cho đỡ lạnh ngực. Mẹ biết tôi rất thích mầu sắc nên cái yếm nào cũng đầy mầu xanh, đỏ, tím, vàng v.v.. (Những cái yếm này nhiều khi cũng làm trò cười cho thiên hạ). Tôi thích nhất cái yếm có hình cầu vồng ngũ sắc, vì tôi luôn luôn nghĩ rằng mình từ đó mà ra. Thật tuyệt diệu khi được sinh ra từ một vùng đầy mầu sắc như thế!

Mặc dù tôi là con trai, nhưng mẹ tôi lại cắt tóc bum bê (chắc mẹ chỉ biết cắt một kiểu đó thôi!). Đằng trước là một mảng tóc che cái trán ngang xuống tới chân mày. Khuôn mặt hơi vuông, nên với kiểu tóc như vậy trông tôi lại càng ngờ nghệch. Đôi tai hơi to quá khổ, vểnh ra phía trước. Một đôi lần, nhìn ngắm mình trong gương, tôi thấy mình cũng đẹp trai lắm nên hay mỉm cười và...làm điệu với chính mình...

Tôi không đến trường. Mẹ bảo đang xin cho tôi vào một ngôi trường cho những trẻ em khuyết tật, nhưng vì trường quá xa nhà, đưa đón không tiện nên mẹ giữ tôi ở nhà luôn. Chỉ một tháng một lần, đưa tôi đi bác sĩ và lấy thêm thuốc mà thôi.

Những lúc rảnh, mẹ thường lôi những quyển sách tập cho tôi nhận diện qua hình ảnh.

"Xe đâu?" Mẹ hỏi.

 
Tôi nhìn một lúc rồi chỉ vào chiếc xe mẹ đă dạy rất nhiều lần.

"Giỏi lắm.  Xe mầu gì?"

"Mầu... mầu..."

Tôi cố lục tung trong đầu những ngôn từ mà mẹ vừa dạy trước đó coi cái mầu của xe là mầu gì. Chà. Cả tỷ thứ nhảy lung tung trong đầu mà bất ngờ tôi chưa thể nhận diện ra cái nào là cái nào... Hưm... Mầu gì nhỉ?

"Mầu?" Giọng mẹ nhắc nhở..

"Mầu.... xanh..."

"Sai rồi! Mầu đỏ đấy chứ. Nè. Trái táo này cũng là mầu đỏ. Nhớ chưa?"

Tôi bá lấy cổ mẹ:

"Mẹ ơi.  Cái xe cũng là trái táo hở mẹ?"

"Ưm... Không phải đâu. Cái xe này chỉ cùng màu với trái táo thôi.  Nó không phải  là trái táo.  Nhớ nhé!"

Tôi ngồi dựa hẳn vào ngực mẹ, nghe hơi ấm từ ngực bà truyền qua. Âm thanh từ môi bà bay ra như mơ, như thực.  Bà nói cái gì mà nhớ với quên? Tuyệt nhiên tôi không thể nhận ra bà đang nói gì.

"Nón đâu?"

Tôi mệt mỏi, không muốn suy nghĩ gì nữa hết, chỉ bừa vào một cái hình trong quyển sách đầy những hình ảnh và mầu sắc. Mẹ kêu khẽ:

"Không phải đâu! Đó là con ngựa.  Con ngựa có bốn cái chân và một cái bờm ở trên đầu.  Con nói đi. Con ngựa!"

"Con ngựa...".  Tôi lặp lại một cách máy móc.

"Ngoan lắm..."

Mẹ biết tôi đă mệt và bắt đầu lười biếng suy nghĩ. Nên bà yên lặng. Nhìn mông lung qua khung cửa sổ sáng lòa những nắng. Tôi thương đôi mắt mẹ. Mắt mẹ to, có mầu nâu hạt dẻ, hun hút một chiều sâu khó hiểu. Lần nào nhìn sâu vào mắt mẹ,tôi chỉ muốn ngụp lặn thật sâu trong đôi mắt ấy. Tôi thấy được nỗi buồn mênh mang, mênh mang…

Gia đình tôi rất nghèo. Chỉ có hai mẹ con sống trong một căn phòng nhỏ. Mẹ không bao giờ nhắc đến cha tôi, tôi cũng chẳng bao giờ hỏi mẹ về %3
BCha, vì đối với tôi, tất cả đều rất mơ hồ, lãng đãng.  Tôi chỉ biết có Mẹ và không gian riêng tư rất hạn hẹp trong căn phòng nhỏ này.  Chỉ cần đi tung tăng vài bước là hết phòng. Góc bên kia là bếp. Mẹ ngăn một cái hàng rào gỗ cao để tôi không vào được. Mẹ bảo phòng khi hỏa hoạn. Tôi chẳng hiểu hỏa hoạn là gì. Nhưng mẹ cấm tiệt tôi không được bén mảng đến khu ấy.

Ngoài ra, tôi có thể ngồi lui cui chơi một mình cả ngày với mấy món đồ chơi lỉnh kỉnh.  Tôi rất thích cây súng ngắn, làm bằng một loại gỗ khá nặng, trông y như thật, rất đẹp mắt. Những lúc tâm hồn bấn loạn, bất an, nhất là những lúc lên cơn, tôi như người nhập đồng, la hét, lăn lộn, và trở nên rất dữ tợn. Cơn giận dữ ùn ùn xô tới như cơn bão, tôi đập phá bất cứ gì ở trong tầm tay. Một lần, tôi dùng cây súng bổ xuống đầu mẹ phọt máu, nhìn thấy máu chảy dài trên mặt mẹ, tôi càng thêm điên tiết, dữ tợn hơn. Tôi nghe Mẹ kêu "ối" một tiếng lớn rồi nhào tới ôm chặt lấy tôi vào lòng, càng dãy dụa, mẹ càng ôm tôi chặt hơn. Như một người thợ săn thiện nghệ, bà lôi ở đâu ra một ống chích, đẩy nhẹ vào mông tôi. Một lúc, cơn điên dần dần hạ, tôi từ từ chìm vào giấc ngủ... Lúc đó, người đàn bà trẻ mới có thì giờ nhìn đến vết thương mình...

Cứ hễ ba giờ chiều là mẹ phải đi làm. Chẳng hiểu mẹ làm gì nhưng về trễ lắm. Không bao giờ tôi biết mẹ về lúc nào. Cứ trước khi đi làm, mẹ đều căn dặn chỉ một điệp khúc tới độ tôi đã thuộc lòng:

"Thức ăn mẹ để sẵn trên bàn, khi nào con đói thì ăn nhé. Buồn thì mở TV lên xem hay lấy sách hình ra học. Buồn ngủ thì cứ leo lên giường ngủ nhớ chưa? Mẹ sẽ về!!"

Tôi yên lặng gật đầu. Mẹ ôm tôi vào lòng hôn lên má rồi lặng lẽ ra cửa khóa lại. Để chắc ăn tôi không chạy ra ngoài chơi, bà còn cẩn thận khóa thêm một ổ khóa khác phía bên ngoài.

Đời sống của tôi dường như chỉ khép kín ở bốn khung vuông, ngăn cách hẳn với thế giới bên ngoài. Nhưng chẳng hề gì vì tôi đã có một thế giới rất riêng tư - ngay cả mẹ cũng không biết - không phải tôi muốn dấu mẹ, nhưng tôi thực không biết nói sao để diễn tả cái thế giới ấy, một thế giới của không gian thênh thang và kỳ diệu, biến đổi theo từng ý niệm tâm thức khởi lên, lẫn lộn, từng mảnh chắp vá và có rất nhiều mầu sắc...

*

Một buổi sáng. Sau khi tắm rửa, chải đầu, mẹ mặc cho tôi một chiếc áo mới:

"Hôm nay mẹ sẽ đưa con lên chùa làm lễ quy y..."

Tôi không biết quy y là gì. Nhưng vẫn im lặng, thõng tay để mặc mẹ mặc quần áo cho mình.

"Mẹ còn muốn thày ban phép lành cho con và nhất là xin được sám hối tất cả những lỗi lầm mẹ đã tạo..."

Tôi thực chẳng hiểu mẹ nói gì. Tựa như mẹ đang nói chuyện với một bóng ma nào đó. Nhưng bằng cảm xúc bén nhậy của mình, tôi biết lúc đó mẹ đang rất buồn, đôi mắt mẹ đong đầy những khổ đau. Tôi có thể nhìn thấy được long lanh, hạt nước mắt sẵn sàng tràn ra khoé mi. Tôi nhìn bà ngẩn ngơ:

"Sao mẹ lại khóc thế?"

Mẹ tôi quẹt vội giọt nước mắt vào cánh tay áo, ôm tôi vào lòng âu yếm hỏi:

"Hôm nay được mặc áo mới. Con có thích không?"

"Con thích!" Tôi máy móc trả lời rồi hỏi lại:

"Mình đi chơi đâu hả mẹ?"

"Thì hồi nãy mẹ nói con rồi. Hôm nay mình lên chùa..."

Mặc dù vẫn chẳng hiểu chùa là gì, nhưng tôi giữ im lặng, vì nếu có hỏi thêm thì câu trả lời của mẹ càng làm tôi mù mịt. Tuyệt nhiên, tôi chẳng có một quan niệm hay một ý tưởng nào trong đầu về cuộc đi chơi hôm nay. Dẫu vậy, lòng tôi cũng rộn lên một niềm vui vì được ra khỏi nhà. Được nhìn thấy một thế giới khác so với thế giới của riêng tôi. Chẳng phải sao? Mỗi thế giới đều có những điều kỳ diệu, biến ảo riêng của nó. Mà lạ lùng thay, hình như sự biến ảo, kỳ diệu này chỉ có mình tôi nhìn thấy, nó làm cho tâm tôi thật khích động, và đôi khi tôi có cảm tưởng trái tim mình như muốn bị vỡ tung, muốn lập tức, nhập vào với không gian thênh thang mang đầy những bí ẩn, kỳ diệu của một kiếp người... Những lúc khích động như thế, tôi lại bị lên cơn...

Trên suốt con đường dài từ nhà đến chùa, cả hai cùng im lặng. Khuôn mặt mẹ lộ rõ sự suy tư và khổ đau. Tôi không hiểu mẹ nghĩ gì, nhưng thỉnh thoảng tôi nghe tiếng mẹ thở dài. Giọng mẹ khẽ khàng như nói với một người trong mơ:

"Hối ơi. Cho mẹ ngàn lần xin lỗi... Mẹ thật có lỗi với con..."

Gió mát thổi qua cửa kính xe làm tôi thiu thiu muốn ngủ. Đôi mắt tôi xụp xuống. Tâm thức loé lên cơ man những giải nắng với những mầu sắc rực rỡ. Tôi rơi vào giấc ngủ với không gian đầy mầu sắc và mộng mị ấy...


Vị thày khoác chiếc áo choàng mầu đỏ rực như mầu rượu chát. Ông ngồi trên một cái bệ, dáng vững vàng, to lớn như một trái núi nhỏ.  Ông có đôi mắt rất hiền từ và ấm áp.  Cả hai mẹ con quỳ thụp xuống, cái kéo của mẹ mạnh quá tới độ tôi bị té ngồi xuống sàn trong lúc mẹ xụp xuống lạy. Tôi thấy người mẹ run lên bần bật, nước mắt tuôn như mưa, hình như mẹ đang rơi vào một sự khích động to lớn lắm. Sau khi lễ vị đạo sư ba lễ, mẹ úp mặt xuống sàn nói một mạch, làm như nếu bà nói chậm, thì bà sẽ không còn cơ hội nào để có thể nói nữa. Bằng một giọng cách quãng, gấp gáp và đầy nước mắt:

"Thưa thày. Chúng con lên chùa hôm nay để xin thày làm lễ quy y cho chúng con. Riêng con xin phát lồ sám hối. (Nói tới đây, giọng mẹ nghẹn lại, nức nở...) Cha thằng nhỏ bỏ đi ngay sau khi con có thai được bốn tháng. Cha mẹ con vì xấu hổ nên đuổi con ra khỏi nhà, lúc đó, đời sống bơ vơ, vật vã, lại thêm cái thai cưu mang trong bụng mà con không hề muốn giữ, nên con đã dại dột quyết định...quyết định...uống mấy thang thuốc để...trục nó ra ngoài. Ai ngờ....
Nói tới đây. Mẹ tôi nấc lên, tiếng nói trở thành tiếng khóc khò khè, nghẹt mũi...

Tôi chẳng hiểu thằng nhỏ là ai. Sao mẹ lại khóc nhiều tới thế? Tôi ngây mặt nhìn mẹ, rồi nhìn lên vị sư già...

Từ nãy giờ, ông vẫn yên lặng nghe mẹ tôi kể lể và để nguyên cho mẹ tôi khóc lóc. Dường như ông chẳng làm gì cả. Chỉ lắng nghe. Nhưng tôi có cảm tưởng cái không làm gì cả ấy ảnh hưởng đến tâm thức mẹ tôi rất nhiều. Tựa như ông là một cái thùng chứa lớn, nhận tất cả những khổ đau, oan trái mà mẹ tôi đang trút vào. Một lúc. Bà nín khóc, tâm có vẻ lắng dịu một phần nào...

Lúc đó vị thày mới thong thả bảo:

"Lành thay! Lành thay!  Con đã thành tâm sám hối. Muốn giải trừ được những ác nghiệp mình đă phạm cần phải có bốn lực: Thứ nhất là phát lồ sám hối. Thứ hai là thành tâm ăn năn những tội lỗi mình đã phạm. Thứ ba là tạo công đức lành để giải trừ các ác nghiệp và thứ tư là quyết tâm chừa bỏ. Trong bốn lực kể trên, thầy thấy con đă hội đủ ba lực. Đó là sự phát lồ sám hối, thành tâm ăn năn và quyết tâm chừa bỏ.  Ngày rằm này, thày sẽ cho các con một buổi lễ quy y. Phần còn lại, thì nên làm những việc lành, tích tụ công đức để thanh tịnh hóa những ác nghiệp mà mình đã phạm. Bây giờ, lại gần đây, thày ban phước lành cho con..."

Mẹ vội kéo tôi lại phía thày. Ông đặt hai bàn tay lên đầu chúng tôi. Tôi co rúm người lại, há hốc miệng khóc rống lên. Có một điều thật kỳ lạ, từ trên đỉnh đầu nơi giáp ranh với bàn tay ông chạm đến, một lực nhu hòa truyền qua đầu tôi, nó như một dòng nước suôi chảy, lan tràn khắp cơ thể, nó chảy đến đâu, tôi nghe một sự an lạc tới đó. Tôi ngưng khóc lúc nào không biết. Nhắm nghiền mắt, và lại nhìn thấy cái cầu vòng ngũ sắc ẩn hiện trong tâm thức.....

Ngày quy y đối với mẹ là một ngày trọng đại. Tôi hiểu được điều đó vì mẹ dậy rất sớm, tắm rửa cho hai mẹ con một cách tinh tươm, rồi mỉm cười. Ít khi tôi thấy được nụ cười trên khuôn mặt mẹ. Ồ, nụ cười mới đẹp làm sao. Nó làm cho khuôn mặt mẹ rạng rỡ, đẹp thêm lên. Hàm răng mẹ trắng đều, ánh mắt lung linh một cách kỳ ảo. Tôi bỗng yêu vô cùng nụ cười ấy, tôi muốn được nhìn thấy nụ cười luôn mãi mãi nở trên môi mẹ.

Sau khi quy y. Tâm mẹ có vẻ an hơn. Mẹ đặt một bàn thờ nhỏ ở góc phòng và thường thắp hương, niệm Phật trước khi đi làm. Mỗi cuối tuần, bà thường đưa tôi lên chùa, dự một thời kinh sáng, sau đó, tôi được đưa vào một lớp học Việt ngữ, còn mẹ thì xuống bếp làm việc.  Thường thì mẹ làm những việc mà nhiều người không muốn làm, như chùi rửa cầu tiêu, phòng tắm.  Hoặc trên chùa có những ngày lễ lớn, mẹ thường ngồi miết bên đống bát chén to như cái núi, rửa hết đợt chén này tới đợt chén khác.  Mẹ làm việc rất chăm chỉ, chẳng bao giờ than phiền.  Nhiều lần, tôi thấy mồ hôi mẹ ướt đầy lưng áo.  Trên trán những giọt mồ hôi nhỏ xuống hòa với thùng nước dơ.  Tôi ngẩn ngơ nhìn mẹ.  Ở trong trường hợp nào tôi cũng thấy mẹ rất đẹp.  Sự chịu đựng của mẹ càng cao, tôi lại thấy thấp thoáng nét đẹp càng tròn đầy.  Những lúc như thế, tâm tôi dường như không thể chịu đựng được sự thương yêu chứa đầy trong trái tim, tôi chạy a đến ôm mẹ kêu lớn "Mẹ ơi... Con thương mẹ!!”

* *

Ở chùa, tôi không bị ai chọc phá, đánh đập và gọi tôi là thằng khờ như trong xóm.  Họ rất tốt với tôi, thường nhường cho tôi những gì dễ dàng nhất. Họ còn cho tôi tham gia vào những sinh hoạt của một nhóm toàn con nít.  Phần đông, chúng tôi chỉ ngồi tô mầu và học đánh vần.  Trong mấy tháng đầu, học mãi tôi mới có thể đánh vần được chữ "Mẹ".  Mờ - e - me - nặng - Mẹ.  Lần nào đánh vần xong chữ Mẹ, lòng tôi lại rộn lên một niềm vui…

Trong lớp học Việt ngữ, tôi được ngồi gần với một con bé thắt tóc bím.  Nó thấp hơn tôi một cái đầu.  Nó ưa nói nhiều, tiếng nói của nó như chim, ríu ra, ríu rít.  Phần đông, tôi chẳng hiểu nó nói gì, nhưng tôi rất ưa nghe nó nói, tôi thích nghe cái âm thanh phát ra từ đôi môi xinh xinh ấy.  Lại nữa, mắt nó to, giống Mẹ, những gì có liên quan đến mẹ, tôi đều thích.  Tôi tò mò nhìn nó.  Thấy nó thật lạ lùng như thế giới chung quanh tôi. Nó biến hóa  luôn luôn, không lúc nào ngừng lại. Tất cả đều lạ lùng, mầu nhiệm.  Tôi thấy nó ngồi bặm môi tô màu lên một tấm hình dang dở.  Tôi cũng có một tấm và đã tô xong rồi, còn nó thì chưa.

"Ê. Mày tên gì thế?"

Con bé trợn mắt nhìn tôi:

"Anh không được gọi bé bằng mày.  Mẹ bé bảo, gọi như vậy không có nice."

Nghe nó nói như vậy tôi im lặng.  Lại tiếp tục ngồi nhìn nó.  Muốn nói với nó một điều gì tôi lại quên phứt đi ngay. Hình như tôi vẫn chưa biết được tên nó.  Con bé thấy tôi câm như thóc bèn ngừng tô màu, nhìn qua trang giấy của tôi:

 
"Anh tô lem hết cả ra ngoài rồi. (Toét miệng, cười)  Hihihi... Mà sao anh tô con chó nhiều mầu quá vậy? Giống y như mầu chiếc cầu vòng vậy đó. Bé chưa thấy có con chó nào có cái mầu này đó nghe."

"Ờ....  Ai cũng từ cái cầu vòng này mà ra đấy!" Tôi giải thích.

Con bé cười nắc nẻ, chừng như nó không tin những gì tôi vừa nói.  Mà lạ. Những điều tôi nói toàn là sự thật, nhưng chẳng mấy ai tin. 
Nghe nó cười, tôi cũng toét miệng cười theo.  Con bé bị mất hai cái răng cửa.  Mẹ tôi có hàm răng đẹp hơn nó.

A. Tôi nhớ mẹ quá.  Mẹ đâu rồi? Tôi phải đi kiếm mẹ.  Tôi đứng lên, đi ra khỏi lớp.  Nhưng tôi lại quên mất lối xuống bếp tìm mẹ, tôi đi thẳng ra cổng chùa. Trong tôi, chỉ có một lực rất mănh liệt đẩy tôi đi tìm mẹ.  Mẹ ơi...mẹ ơi...

Tôi chạy băng băng qua con đường rộng.  Tôi nghe tiếng xe thắng rất gấp. Tôi thấy cả thân mình bị tung lên.  Tiếng nhiều người lao xao từ một phía mơ hồ nào đó:

"Cán chết thằng nhỏ rồi..." 

* * * 

  Tôi như người vừa đi từ một thế giới này qua một thế giới khác. Tựa như một loài bướm thoát ra được cái kén hạn hẹp, xấu xí của mình để bước vào không gian thênh thang, lớn rộng. Tôi không còn phân biệt được đâu là mình, đâu là không gian thênh thang ấy nữa.  Tâm thức tôi trở nên minh mẫn một cách lạ lùng.  Hốt nhiên, tôi hiểu được tất cả mọi sự.  Tôi hiểu được nỗi khổ đau của mẹ và niềm hối hận vô biên của bà từ bao nhiêu năm nay.  Mọi dữ kiện như một cuốn phim quay nhanh - nhưng chẳng sót chút tiểu tiết nào - đang lần lượt chạy ngang đầu.  Càng hiểu mẹ, tôi càng thương mẹ hơn.  Nếu tôi có thể đi lại được từ đầu, tôi sẽ tha thứ cho bà tất cả, tôi sẽ nhìn bà bằng lòng bi mẫn vô biên. Cái nhìn của vị đạo sư đã làm lễ quy y cho hai mẹ con tôi ngày nào.  Tâm tôi như một đóa hoa từ từ nở ra rất muộn màng, được tưới tẩm bằng giọt mật của lòng bi mẫn ấy.  Tôi thấy mình chìm dần vào vùng ánh sáng bàng bạc như một mầu sữa, chỉ còn lại trong không gian thênh thang một mùi hương thoảng thoảng vương ở cuối mùa...

Bên trên thiên đường tối đen!

Thằng Lập đang làm công việc thường ngày của nó. Nó bắt đầu dùng hai tay để di chuyển ra phía cửa trước. Hai cái chân nó teo còn chút xíu, giống y như hai cái cánh gà lặt lẹo dính vô mông. Cái khó trong việc di chuyển của nó không phải vì hai cái chân đó. Nó lê người từng nhịp chậm chạp là vì cái đầu thôi. Cả xóm kêu nó là Lập đầu bư. Cái đầu quá bự, to bằng với cả thân hình của nó. Khi muốn di chuyển nó luôn phải cố giữ cái đầu thăng bằng trên cổ. Cái cổ ốm tong cộng với thân mình bé nhỏ làm cho việc giữ cái đầu cho thẳng thiệt là khổ. Nó chỉ cần di chuyển ra tới gần ngạch cửa, chỗ đó bà ngoại nó nhờ người ta làm sẳn một cái giá sắt dính vô tường. Cái giá đó dùng để đở cái đầu cho nó. Nó có thể tựa cái đầu quá khổ của mình vô đó thoải mái mà không sợ ngã bật ngữa ra sau hay té sấp mặt tới trước. Nắng buổi sáng chiếu sáng trưng cái bậc cửa. Nó ngồi đó và bắt đầu công việc của mình. Những món đồ cần đính cườm đã được căng sẳn trên khung thêu. Cườm được bỏ từng loại, từng màu trong những cái hộp riêng. Thằng Lập bắt tay vào việc ngay. Nó luôn làm chăm chú, hai bàn tay với những ngón tay biến dạng của nó bắt đầu múa cùng với cây kim. Bà ngoại nó cũng ngồi gần đó, và cũng công việc đó. Hai bà cháu nó chuyên môn thêu áo, đính cườm kim tuyến cho mọi thứ phục trang sân khấu. Nhiều loại lắm, từ những tấm màn che cánh gà, cho tới những cái áo dành cho vua, hoàng hậu... Bà ngoại nó cắt vải, bỏ rập lấy kiểu, căng vải lên khung. Nó thì chỉ thêu hay là đính cườm thôi. Nhưng nó làm nhanh lắm. Nhìn cây kim xóc lấy những hạt cườm, miếng kim tuyến trong tay nó mới thấy được cái tốc độ đáng khâm phục. Cái lỗ cườm nhỏ chút mà nó xỏ kim như bay, hình như không bao giờ trật. Còn hai tay nó múa cây kim trên vải nữa chớ. Coi kìa, cây kim bay lên, chúi xuống thiệt là y con én nhỏ, vậy mà hổng có khi nào hụt ra ngoài cái hình vẽ mờ mờ trên nền vải. Cây kim y như con én nhỏ, bay qua bay lại trên cái khung vải như bầu trời, dệt ra đầu rồng, đầu cọp, bông, huê lấp lánh muôn màu. Những hình dạng huyền hoặc này là cái sắc xuân cho những cô đào, cậu kép. Còn thằng Lập ngồi yên một chỗ gần như suốt ngày, là cái ông trời nhỏ, hai bàn tay điều động bốn mùa trên vải...

Cái ông trời nhỏ này chuyên môn bị mấy đứa con nít trong xóm chọc ghẹo. Có đứa mất dạy còn lụm đá chọi nó nữa chớ. Mỗi khi con Chít đẩy cái ghế có bánh xe cho thằng Lập ra sân đình chơi là tụi nhỏ xúm lại như đám ruồi. Thằng Lập bị chọc riết không muốn ra xóm chơi nữa. Nó ngồi lỳ trong đình, may may thêu thêu. Như vậy nó vui hơn, dù cái đình mà bà nó thủ từ chỉ là cái đình cũ sập xệ. Mái ngói rách rệu, ngày nào nắng cũng chiếu qua thành những vệt vàng chói. Lập thích nhìn những vệt nắng xiên qua những khe ngói hở đó. Nhiều vệt nắng thiệt là to. Khi nó ngừng tay nhìn vào đó, nó thấy những hạt nhỏ li ti bay lên bay xuống. Hạt nắng ư? Có lần nó dùng kim xóc vào những hạt nắng đó. Ngộ!!! đầu kim như sáng lên chói lọi, nhưng chớp mắt là tắt phụt. Chưa bao giờ Lập xóc được một hạt nắng để đính lên vải. Nắng mà, hổng phải là kim sa hay cườm đâu. Thằng Lập cứ nhìn nắng và mơ. Giá như có ai biết giấc mơ của nó chắc là người ta cười tới chết. Nó mơ nó sẽ thêu cho con Chít một bộ đồ bằng những hạt nắng vàng lấp lánh. Trời ơi bộ đồ sáng ghê! Trên cái sân khấu mênh mông, con Chít rực rỡ, từ từ bay lên thiệt là cao, thiệt là cao. Con bé không còn là những nàng hầu nhiều chuyện, xấu xí, nghèo nàn nữa mà nó sẽ là... là, là gì nhỉ? Tự dưng quên mất tiêu, là cái gì thiệt là hay, thiệt là đẹp, mà con Chít thường kể cho nó nghe trong những câu chuyện. Đầu nó dạo này cứ hay bị đau, mỗi khi nó đau thì nó lại to ra nhiều và nặng quá. Cái đầu nặng quá làm cho nó quên nhiều thứ lắm. Trừ có mỗi một thứ mà nó chẳng bao giờ quên được. NGỨA!!! Hai cổ tay nó bị cái gì mà da sùi lên như da rắn. Khô, thì tróc ra như vảy cá. Ướt lầy thì tét, nứt ra với những kẻ hở đỏ lòm máu. Trên tất cả là ngứa. Chỗ da đó ngứa ghê lắm. Thằng Lập dùng cả cây kim để cào lên, tứa máu mà cũng hổng đã. Chỉ có sáp đèn cầy là có thể làm dịu bớt cái thứ ngứa tận trong xương tủy này thôi. Bà ngoại nó đốt đèn cầy, nó cầm nghiêng cho từng giọt sáp nóng chảy xuống chỗ tay bị sùi. Mỗi giọt là mỗi tiếng suýt xoa kèm với tiếng rít khoái trá. Những giọt sáp chảy xuống tay nó, hay kèm với những giọt nước mắt của con Chít. Thiệt là con gái mà!!! Dỡ ẹt!

Con Chít dỡ ẹt này có cái hay riêng. Nó biết đọc và biết viết, nhiêu đó là quá hay so với bà cháu thằng Lập. Bà ngoại thằng Lập hay nhờ nó mướn chuyện tàu, rồi đọc cho bà nghe. Trời ơi mấy cái chuyện thiệt là lộn xộn so với cái đầu thằng Lập. Nó chả hiểu cái khỉ khô gì hết. Ông nào là ông nào??? Nhiều ông tướng quá!!! Nó chỉ thích nghe con Chít nói chuyện trong nhà thờ. Con Chít Công giáo mà. Thằng Lập mê cái thiên đường, theo lời con Chít chỗ đó toàn là đồ đẹp không à. Đẹp gấp nhiều lần những thứ mà bà cháu thằng Lập làm ra. Nó nhắm mắt cũng thấy những chiếc áo mỏng như mây, dệt bằng nắng, bằng cầu vồng. Sáng lấp lánh, và bay thật cao. Ừ bay đi, bay qua những chiếc cầu, bay trên đôi cánh nhẹ nhàng. Không nặng như mình, không phải lê thân mệt mỏi. Cùng bay với thằng Lập trên thiên đường luôn là những hạt màu lấp lánh. Từng hạt vỡ vụn thành tiếng kèn, tiếng trống, tiếng đàn. Rồi lại có những hạt màu lớn, thiệt là nhiều hạt, bay vòng vòng, tiếng con Chít ca cất cao lên, ngọt nhừ. Nó muốn mơ hoài, cái giấc mơ kỳ diệu bay nhè nhẹ... Còn cơn ngứa quỷ và cái đầu úng nước lôi nó tuột về trần gian. Ngứa quá là ngứa vầy nè! Đèn cầy, đèn cầy... Ngoại nó làm cái gì cà, nó biết chỗ có đèn cầy mà. Từ từ, không thể mau, từ từ thôi, trước sau gì cũng tới chỗ thôi mà. Ngay cái bàn thờ thần hoàng chớ đâu. Nhiều đèn lắm, ngoại nó tối nào cũng thắp sáng trưng bàn thờ mà. Ráng, ráng...

Lửa cháy đùng đùng... Cái đình cũ với ba mớ cột, kèo, rui mục nát cháy thiệt là lẹ. Ngọn lửa bốc cao thấy sợ. Cao hơn cả cây đa già vẫn hay bỏ rễ xuống cái mái ngói rệu. Ngoài sân đình người ta đông vầy. Nước tạt ào ào không xuể. Mùa khô mà! Có bà già ngồi chết lặng, mắt khô không giọt nước nào. Có con bé ốm nhom, đen thui như mọi, nước mắt chảy ròng ròng, đứng kế bên. Hai bà cháu không thấy bên trong lửa, thằng Lập đầu bư đang bay, nóng khét mà nó nghe nhẹ quá thể. Nó bay cao lắm. Đám người loi nhoi tôi nghiệp trước sân đình kia nhỏ chút như lũ kiến. Bay lên nữa, lên nữa.... Cả đám hạt màu nổ lốp bốp như than.
Thằng Lập bay cao quá rồi!!!!
Cao vượt cái thiên đường loè loẹt tội nghiệp trong cái đầu đầy nước c207

Ở cổng thiên đường, Thánh Peter đang đứng gác bỗng thấy một anh miệng cười tủm tỉm, cứ đứng lần chần chưa muốn bước vào. Thánh liền hỏi:
- Này, vào thì vào đi! Tới đây rồi mà còn cười đểu ai đấy?
- Hí hí, con lên đây gần 1 giờ rồi mà mấy ông bác sĩ ở dưới kia vẫn còn đang hì hục mổ con.
2194

Người đàn ông đến thăm nhà thiếu phụ. Hàn huyên một hồi, thiếu phụ nói:

- Nãy giờ tôi rất cảm ơn anh, vì cứ mỗi lần tôi đưa bánh mứt ra dụ thằng bé thì anh đều dỗ dành nó bằng câu "Cháu ăn đi, không thì chú ăn hết nè!", nhờ vậy mà nó nín thinh. Nhưng nay nó lại khóc, vậy mong anh đừng dỗ dành kiểu đó nữa giùm tôi.

- Thế nghĩa là thế nào?

- À, vì tôi sắp sửa cho nó... bú.1987