Người vợ nheo mắt, liếc chồng, vẻ hân hoan hiện ra mặt. Người chồng gật gù, thích chí, tủm tỉm cười luôn. Thằng con lên bảy, sung sướng ngồi trên vế cha.
Con nói biết phải không? Được. Đâu con cắt nghĩa ba má nghe và phải có thí dụ đàng hoàng. Ba sẽ thưởng cho đôi giầy mới và dắt con đi coi chớp bóng.
Thằng con lễ phép thưa:
Thưa ba má, con vừa kể: Tay để rờ mó như rờ bình nước xem nóng hay nguội, mó bánh mì xem cứng hay mềm.
Hay! Rồi sao nữa?
Dạ, tay để cầm, như cầm các đồ vật thường ngày. Thầy con dạy hôm qua rằng: Nếu ai trói hai tay trò trong một ngày, trò có chịu được không? Không thể được, vì làm sao cầm chén đũa ăn cơm?
Người vợ vói tay bồng đứa con ngoan, khen:
Giỏi lắm! Con tôi giỏi lắm. Học đâu nhớ đó.
Người chồng họa theo:
Thật giống tôi như đúc. Hồi nhỏ tôi cũng vậy. Rồi còn gì nữa con?
Thằng nhỏ hớn hở:
Dạ, tay để viết như con đi học mỗi ngày, như ba đi làm việc, má viết thư chôngoại.
Được, còn hay hết?
Dạ còn nữa. Dạ... Tay để gãi trong mình chỗ nàôngứa, để đấm lưng như con đấm lưng ba.
Người cha vụt cười vang, vỗ đầu con:
Thằng này hóm lắm, khéo nịnh để dâng công.
Người vợ liếc chồng tủm tỉm:
Tôi đã bảo con tôi mà. Có khác tôi không?
Ông chồng hóm hỉnh:
Ừ! Thì tôi có cãi đâu?
Thằng con có thì giờ tìm tòi thêm, kể tiếp:
Thưa ba má, tay để đánh đập, để bạt tai như hôm trước có hai ông nào đánh lộn ngoài phố.
A! Thằng nhớ dai nhỉ! Hay! Ba khen con. Đáng thưởng đôi giày lắm. Còn gì nữa không?
Dạ tay để đánh đàn như cô Hai ở kế bên nhà mình, đ
àn tối ngày làm ba ngủ trưa không được.
Người vợ bật cười, nựng:
Con tôi ngoan quá, giỏi quá. Má sẽ may cho bộ đồ mới.
Người chồng tranh công:
Nếu không có tôi răn dạy nó thì làm sao nên được? Sao nữa con?
Dạ, tay để lạy.
À! Hay! Trúng. Nhưng ba biết con sẽ nói: Lạy ông bà, cúng lạy ngày Tết, ngày giỗ, vậy con tìm một thí dụ khác mới tài.
Thằng bé nuốt nước bọt, mắt láo liên. Người chồng nhìn vợ như muốn khoe câu đố mẹo "Sâu sắc" của mình rồi nhìn con, chờ.
Một giây, hai giây. Nó hết bối rối, mắt sáng lên vỗ tay cười:
Con biết rồi. Tay để lạy chị vú trong buồng, tối hôm qua và nói: "Em đừng la lớn tội nghiệp anh".
Một binh nhì đi ngang qua một trung úy trẻ mà không đưa tay chào. Viên trung úy gọi anh ta lại và nghiêm giọng bảo:
Anh không chào tôi, vì thế ngay bây giờ anh phải chào liền hai trăm cái.
Ngay lúc đó thì một vị tướng xuất hiện.
Chuyện gì thế này? Vị tướng kêu lên khi trông thấy anh binh nhì tội nghiệp bắt đầu thực hiện mệnh lệnh kia.
Viên trung úy giải thích:
Tên ngu xuẩn này không chào tôi nên tôi bắt hắn chào hai trăm cái, coi như hình phạt.
Rất thích đáng.
Vị tướng vừa đáp vừa cười.
Nhưng trung úy đừng quên là mỗi lần như vậy anh phải đưa tay chào đáp lễ.
2874
Dòng đời con nước vèo qua
Trái tim mắc cạn trong tà áo bay
Cỏn con một sợi lông mày
Mà đem cột trái đất này vào anh.1525
Thầy giáo muốn gợi mở cho bé Môli biết ý nghĩa của chữ kỳ tích: "Em thử suy nghĩ xem, Môli, nếu có người từ trên đỉnh tháp rơi xuống mà chẳng hề suy suyển thì đó nghĩa là gì?"
"Ngẫu nhiên ạ!"
"Không phải thế" Thầy giáo lắc đầu.
"Môli! Nếu người đó lại rơi từ trên đỉnh tháp xuống nữa mà vẫn không bị thương thì gọi là..."
"May mắn ạ!"
"Em hiểu sai ý của thầy rồi". Thầy giáo vẫn kiên nhẫn tiếp tục: "Người này lần thứ ba leo lên đỉnh tháp cũng lại rơi xuống nhưng vẫn không hề bị thương thì phải gọi là..."
"Chà, em hiểu rồi. Như thế gọi là không thể được." Môli vùng kêu lên.1100
Thư Gởi Mẹ
Mẹ ơi
Mới đó mà đã mười sáu năm rồi! Từ ngày mẹ bỏ con ra đi đến bây giờ đã có biết bao đổi thay trong cuộc đời con. Đã bao lần, con cầm bút lên viết thư cho mẹ, nhưng lần nào nước mắt cũng rơi đầy trang giấy, làm nhòe hết những giòng chữ của con. Mẹ ơi! sáng nay nhìn những cành Glaieul nở rộ trước sân nhà, lòng con chùng xuống vì nhớ mẹ. Con những tưởng, với thời gian, sự đau buồn trong con sẽ nguôi ngoai. Nhưng không! lòng thương nhớ vẫn chiếm ngập tâm hồn con, mỗi lần con nghĩ đến mẹ.
Mẹ ơi! ngày mẹ ra đi là ngày mà những cành hoa này đua nhau nở. Mẹ đã gieo những hạt giống vào mùa Đông năm trước, chưa kịp ngắm hoa thì mẹ đã âm thầm ra đi, không một lời dặn dò, nhắn nhủ. Như mẹ đã sinh ra chúng con, nuôi chúng con lớn khôn, đến khi chúng con thành nhân, tưởng có thể đền đáp công ơn sinh thành dưỡng dục, thì mẹ lại không còn.
Mẹ ơi! con vẫn thường tự hỏi, lý do nào đã khiến mẹ chọn cho mình một sự ra đi bất ngờ như vậy. Mẹ vẫn thường bảo với con rằng, mẹ chỉ muốn làm chim để được bay đi khắp nơi. Con đã sợ hãi bảo làm chim bị người ta bắn. Mẹ lắc đầu cười, mình bay thật cao thì làm sao ai bắn được.
Mẹ ơi! Bây giờ nhớ lại, con mới biết là con quá dại khờ, con đã không thấy được những uẩn ức trong lòng mẹ, Mẹ đã như một con chim bị nhốt trong chiếc lồng phong kiến, luân lý, mà con đã ngu ngơ không nhận thấy. Con khờ quá phải không mẹ?
Mẹ ơi! Những uất ức, những oan khiên đã khiến mẹ lìa khỏi cuộc đời này, cho đến vài năm sau đó con mới nhận ra. Sự ra đi của mẹ đã khiến con trở thành người nhận tiếp những tai ương đó. Nhưng con may mắn hơn mẹ vì con đã tìm thấy được đạo Phật. Phật dạy con cách để diệt trừ phiền giận. Phật dạy con thương yêu mọi người, mọi loài. Phật dạy con lắng nghe để hiểu, để thương.....
Mẹ ơi! Ước gì con biết được đạo Phật khi mẹ còn tại thế thì có lẽ giờ này mẹ con ta vẫn còn cùng nhau ngồi tâm sự. Mẹ ơi, con nhớ mẹ quá! Đã mười lăm lần, cứ đến lễ VuLan, khi lên Chùa, dự lễ Bông Hồng Cái Áo, nhìn các em nhỏ gắn lên áo con một chiếc hoa màu trắng, lòng con bồi hồi xót xa. Con mất mẹ thật rồi sao!
Mẹ ơi! Con còn nhớ một tuần trước ngày mẹ ra đi, Laura, cô bạn cùng lớp, nói với con là mẹ của Laura đã mất vì bị ung thư. Con đã tròn mắt hỏi: "Làm sao bạn có thể sống được khi mẹ bạn không còn?" Laura chỉ lắc đầu, không đáp. Một tuần sau đó thì con lại là người mất mẹ.
Mẹ ơi! Cái mất mẹ của Laura đã được báo trước cả nửa năm, còn sự mất mát lớn lao của con thì không có một chuẩn bị nào.
Mẹ ơi, làm sao Mẹ hiểu được sự đớn đau trong lòng con. Con trách mình sao không biết được những suy tư của me. Con trách mình sao không thấy được sự chịu đựng của mẹ đã tới lúc vỡ bờ.
Mẹ ơi! Mẹ đã im lặng chịu đựng cho đến khi không còn chịu được nữa thì mẹ tìm cho mình một lối thoát. Phần con, con tránh xa những khổ đau cố tình đổ xuống con. Con chưa đủ nội công để chống đỡ, thì con bèn 'chạy' để tránh tai ương.
Mẹ ơi! Buổi sáng hôm đó, khi con gọi mẹ từ lớp học để nhắc mẹ sửa soạn cho buổi đi vườn đào của mẹ con mình thì không thấy mẹ trả lời điện thoại. Con gọi, rồi lại gọi nữa... Mãi, em My mới nhắc phone với giọng còn ngái ngủ. Con hỏi mẹ đâu, em hỏi lại "Ủa không phải chị đón mẹ rồi sao?" Một cái gì lành lạnh chạy từ xương sống con. Con bảo em ra vườn kiếm mẹ, con sẽ về ngay.
Mẹ ơi! Trên đường từ trường lái xe về, nhớ lại ánh mắt mẹ nhìn con tối hôm trước, khi con chào mẹ để về nhà con, làm con sợ hãi. Ánh mắt buồn bã và xa vắng. Mẹ tiễn vợ chồng con ra xe mà không nói một lời, chỉ nhìn. Có ngờ đâu đó là lần cuối mẹ con mình nhìn nhau.
Mẹ ơi! Sao mẹ không cho con một dấu hiệu gì về sự ra đi của mẹ vậy? Có uất ức đến đâu, có khổ đau dường nào thì mình cũng sẽ có cách giải quyết mà mẹ. Sao mẹ lại âm thầm từ bỏ chúng con? Em My nói, tối hôm trước, mẹ vào phòng em ngồi cả đêm, nói chuyện với em gần tới sáng. Có những chuyện xảy ra từ lúc chúng con chưa chào đời, cho tới những chuyện mới vừa xảy ra vài hôm trước.
Mẹ ơi! Con những tưởng con với mẹ đã cảm thông nhau, đã hiểu nhau nhiều lắm. Con tưởng những câu chuyện mẹ kể cho con nghe, chỉ như là chuyện cổ tích. Những khó khăn khi mẹ về làm dâu một dòng họ khoa bảng đầy kiểu cách, phong kiến. Những chịu đựng khi phải làm vợ một người độc đoán, khắc nghiệt như người đã sinh ra chúng con. Con có ngờ đâu, những vết thương đã in sâu vào tâm hồn mẹ, mẹ đã chịu đựng, không than van, không than thở, nhưng mang theo mãi bên lòng cho đến lúc không còn cưu mang được nữa thì mẹ tự tìm con đường để chấm dứt kiếp sống này.
Mẹ! Sắp đến lễ Vu Lan nữa rồi. Con lại sắp được cài lên áo một Bông Hồng Màu Trắng. Nước mắt nhạt nhòa những giòng chữ con đang viết. Mẹ ơi, con ao ước phải chi bây giờ còn mẹ, con sẽ hát lại cho mẹ nghe một lần nữa, một lần nữa thôi nghe mẹ:
"Mẹ ơi! Mẹ có biết hay không? Biết gì? Biết là, biết là... con thương mẹ lắm không."
Hai vợ chồng già ngồi trước lò sưởi sau buổi cơm tối. Ông hút thuốc, đọc báo; bà đan áo lạnh.
Ông nói:
Bà có nhớ không? Sau đêm cưới cách đây bốn mươi năm, tôi đâu có để cho bà ngồi yên phút nào.
Bà đáp:
Làm sao tôi quên được, bây giờ tại sao ông bỏ mặc tôi đan hàng chục cái áo không giở trò gì thử xem?
2835
Một hôm, ông sai cháu ra chợ mua một đồng mắm, một đồng tương. Thằng bé mang hai cái bát đi ra chợ, nhưng đi được một quãng, sực nhớ điều gì, quay trở lại hỏi ông: - Ông ơi! đồng nào mua mắm, đồng nào mua tương ạ? Ông bảo: - Ðồng nào cũng được mà! Thằng bé lại chạy đi. Một hồi lâu, lại mang hai cái bát không trở về, hỏi: - Ban nãy, cháu quên chưa hỏi ông: bát nào đựng tương, bát nào đựng mắm ạ?
Quỷ sứ bắt ba hồn trê ndương thế về nộp Diêm Vương. Diêm Vương phán hỏi: - Chúng bây khi sống làm nghề gì? Hồn tên ăn trộm thưa: - Con nghèo lắm, không có của cải mà bố thí, nên phải thí công, đêm nào cũng đi xem nhà ai bỏ quên cái gì thì con đem về cất giấu cho họ. Diêm Vương khen: -Nguơi chịu khó với đời, cho ngườii đầu thai làm quan lớn! Hồn gái đĩ tâu: - Con từ nhỏ đến lớn không có chồng, nhưng tính lại hay thương người, nhất là những người đàn ông góa bụa. Ai đến, con cũng tiếp đãi như chồng! Diêm Vương khen: - Ngươi thật có lòng nhân đức, cho ngươi đầu thai làm bà lớn! Hỏi đến thầy thuốc thì hồn nói: - Con không có lòng nhân đức như hai người kia. Chỉ biết rằng ở dương thế, con cứu chữa được nhiều người khỏi bệnh tật. Diêm Vương nổi giận đùng đùng, mắt: - Thì ra những khi ta sai quỷ sứ lên dương thế bắt hồn về, chính mi đã làm cản trở lệnh ta! Ðem bỏ vạc dầu! Hồn thầy thuốc quỳ lậy, vừa khóc vừa nói: - Xin Ðại Vương đình cho một đêm, để con về bảo con trai đi ăn trộm, con gái con đi làm đĩ, chớ làm chuyện phúc đức mà bị bỏ vạc dầu!
Đôi nam nữ đang ngồi ăn trong nhà hàng. Từ góc phòng, người hầu bàn nhìn thấy người đàn ông đột nhiên từ từ tuột khỏi ghế, trong khi đó người phụ nữ vẫn vô tư chả biết gì. Anh này theo dõi cho đến khi người đàn ông biến mất sau tấm khăn trải bàn. Bà vợ thì vẫn nhìn xa xăm đâu đó, không hề chú ý. Lo lắng, anh ta đến bên con người vô tâm kia, thông báo:
- Xin lỗi, thưa bà... tôi nghĩ chồng bà vừa trượt khỏi ghế và ngã xuống gầm bàn rồi ạ. Không nhìn anh ta, bà này trả lời qua kẽ răng:
- Anh ta không sao đâu. Chồng tôi đang vừa bước vào cửa kia kìa.
2310