Em yêu,
Hôm nay trời thật lạnh, lớp sương mù bị nhiệt độ quá thấp đóng thành băng phủ kín phố phường cây cỏ. Cảnh vật biến thành màu trắng, màu của thê lương, gợi nên nỗi nhớ ngút ngàn. Những chiếc cành khẳng khiu trơ lá, tự dưng biến thành những nhánh lưu ly trong vắt, đung đưa trong gió lạnh như cợt nhả nỗi nhớ trong anh. Em ơi, anh phải thú nhận rằng anh nhớ em, nhớ đến quay quắt, nhớ tiếng cười vang vọng trong nắng sớm hôm nào, nhớ ánh mắt ấm áp xuân thì, nhớ đôi tay nuột nà, nhớ bàn tay vương vương màu duyên nghiệp, nhớ mái tóc buông dài như suối lụa mùa xuân.
Em, em đang làm gì? Có nghĩ đến anh chăng? Có cùng anh chia sẻ giấc mơ trong mùa xuân tới?
Chúng ta quen nhau như tiếng sét giữa trời, yêu nhau như đoá hồng khai nhụy trong nắng mai viên mãn - trọn vẹn và tình yêu lên ngôi như cây trái quê mình: Tự nhiên thơm tho và ngọt ngào chi lạ.
Anh đang ngồi trong văn phòng, những con số nhảy múa lung tung, song trong những con số ấy có một thứ tự nhất định. Trật tự của tháng Tư hay tháng Sáu hay mùa Thu năm tới!? Anh sẽ đến bên em, mang lễ vật tình yêu bằng bánh cốm xanh, hồng đỏ, lá sen biếc, trầu tiêm, cau tươi để đón em về. Anh sẽ vì em dừng lại bước lãng du và vì em làm con thuyền vào bến.
Anh nguyện mãi làm ngọn hải đăng chỉ lối cho em trong giông tố. Sẽ mở rộng vòng tay để ôm em vào lòng, cho em một mái ấm gia đình và nơi nương tựa tâm hồn mãi mãi.
Anh muốn hỏi khách sạn Sheraton... để đặt tiệc cưới, em có vui không?
Yêu em mãi mãi, trái tim nhỏ của tôi.
(Nhật ký viết cho em....) 2414
Đang trong cuộc sát hạch lấy bằng lái, nữ thí sinh đâm thẳng chiếc xe vào một gốc cây. Phủi những mảnh kính vỡ trên người xuống, thanh tra giao thông thản nhiên bảo cô gái:
- Bây giờ đến phần thi tiếp theo, cô hãy dừng xe mà không cần đến vật cản phía trước!
Vợ lảo đảo bước vào nhà, rên rỉ:
- Anh ơi, thật khủng khiếp. Một chiếc xe tải đồ sộ đã đâm thẳng vào xe của em, làm nó bẹp rúm ró rồi!
- Ôi! Không sao, em còn lành lặn là tốt. Thế em có kịp dạy cho hắn một bài học về tốc độ không?
- Không kịp... Hắn để xe ở đấy và chuồn đi từ trước khi xe đâm nhau cơ.
Một chàng trai khoe với bạn:
- Mình mới mua một chiếc mô tô ba trăm phân khối và dự tính đi một chuyến khắp thế giới xem sao. Cậu có đi với tớ không?
- Tớ không đi đâu.
- Sao lại không? Thú vị lắm chứ.
- Vì tớ còn ngại, không biết xem thế giới này hay thế giới bên kia.1960
Cô giáo chỉ một cậu học trò ngồi cuối lớp:
- Em hãy cho tôi biết làm thế nào để chứng minh được quả đất hình tròn?
- Thưa cô... - Cậu bé tái mặt ấp úng - Con có bao giờ nói nó hình tròn đâu ạ!Thầy giáo: - Trò Tèo, một nửa của 8 là bao nhiêu?
Tèo: - Thưa thầy, nửa ngang hay nửa dọc ạ?
- Nghĩa là sao?
- Thưa thầy: Nửa ngang của 8 là số 0, còn nửa dọc là số 3 ạ.
Thầy : Jacques, nếu thầy lấy toàn bộ bốn lần một phần tư thì còn mấy?
Jacques im lặng.
Thầy: Thầy giúp em nhé. Thầy cắt quả táo làm bốn phần, thầy lấy cả bốn phần đi thì còn mấy?
Jacques vui vẻ:
- Dạ! Còn cái hột ạ!
Tôi nhìn hai đưá bé mặt mũi lấm lem , mái tóc cháy nắng đang ngồi dưới gốc cây trước cổng nhà tôi , thằng anh đang vụng về vá áo , còn con bé lơ đãng nhìn lên những ngọn cây . Không hiểu chúng nó nghỉ gì mà tôi thấy trong đôi mắt của chúng dường như có điều gì đó lạc loài , ngơ ngác !
Con bé nhìn chán , quay qua thằng anh rồi buột miệng :
- Anh hai .. em đói ..
Giọng non nớt dại khờ ... Thằng anh lúng túng nhìn quanh :
- Uhmm ... Chờ lát nửa anh dắt em đi qua chợ xin cái gì ăn đở nha ... Hết bánh mì rồi em à ...
Tôi chợt nghe bàng hoàng xót xa . Trời , con ai mới tí tuổi đầu đã sống cảnh lang thang ??
Con bé phụng phịu , đôi măt bắt đầu ươn ướt ... Tôi bước đến gần chúng để nhìn rỏ hơn hai gương mặt trẻ thơ mà nếu không có những vết lấm lem hẳn là dể thương lắm .
- Nầy .. cháu !
Hai đứa bé ngẩng đầu lên nhìn tôi , ánh măt hoang mang lo sợ .Thằng anh lắp bắp :
- Dạ ... Cô cho cháu ngồi đở ở đây để vá cái áo cho em cháu , áo em rách hết rồi ...
Nhìn vẻ sợ sệt của thằng bé tôi bổng thấy nao lòng , tôi trấn an chúng :
- Cháu cứ ngồi .. không sao ! Cô chỉ muốn hỏi là em nó đói cháu và em có muốn ăn chút gì hay không ?? Cha mẹ hai cháu đâu ma `để hai cháu như thế nầy ?
Con bé lo sợ , chạy lại ôm anh . Thằng anh nhìn tôi nước mắt ứa ra :
- Chúng cháu ở với ngoại .. Ngoại chết rồi ! Còn mẹ cháu thì nghe nói đã đi nước ngoài rồi ... Quê cháu ở Mỹ Tho ... Cha mẹ cháu xa nhau từ hồi mới sinh em cháu, Cha bỏ đi bặt tăm ... Cha và mẹkhông hợp nhau , mẹ thường nói thế với cháu . Từ ngày cha bỏ đi , mẹ phải làm lụng vât vả để nuôi cháu va `em ... Có nhiều đêm cháu nghe mẹ khóc ... Sau đó mẹ bán nhà bồng tụi cháu về Rạch Miễu nhờ ngoại nuôi , rồi mẹ đi đâu không rỏ ... Ngoại già rồi , ngày ngày phải đi mò ốc , hái rau má , rau cải trời đem ra chợ bám lấy tiền nuôi hai cháu . Cháu không có tiền để tiếp tục đến trường mặc dù cháu rất muốn đi học . Cháu chỉ biết nhìn lén bạn bè cùng trang lứa mỗi khi đi ngang trường . Cháu biết , ngoại làm gì có tiền cho cháu đi học chứ cô ! Cô biết không ? Ngày trước khi còn mẹ , mẹ hay bảo sau nầy lớn lên mẹ muốn cháu là người hữu dụng cho xã hội , mẹ bảo cháu phải ráng học ... nhưng bây giờ có ráng cũng không được đi học mà !
Cháu hàng ngày đi hái bông súng , vớt lục bình dưới đầm để phụ ngoại . Có nhiều khi bồng em lội ruộng cháu bỗng thấy buồn , buồn lắm khi nghỉ đến cháu và em không được như người khác có mẹ , có cha , có mái nhà ấm cúng để nương náu!
Tội cho em cháu nó có hiểu gì đâu , từ nhỏ nó đã quen cảnh côi cút rồi ...
Cháu nhớ cha , nhớ mẹ nhiều lắm cô ơi ! Có lần cháu thấy một người giống mẹ đi trên phố , cháu bồng em chạy theo gọi : Mẹ , mẹ ơi ! Người ấy ngoái lại nhìn cháu rồi trề môi la : " Gớm chết ! Cái lũ ăn mày ở đâu ra ? ... " Cháu đứng lại và đã khóc , mẹ không gọi cháu là ăn mày đâu cô à !
Cháu thật không hiểu tại sao cha và mẹ lại xa nhau để chúng cháu bơ vơ thế nầy ?? Cô biết không .. có nhiều đêm em khóc đoì mẹ , cháu phải thay mẹ hát ầu ơ dổ em ngủ , cháu hát thế nầy :
".... Ầu ơ ... Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắt lẻo , gập ghềnh khó đi ...
Khó đi mẹ dắt con đi ...
Con đi trường học .. mẹ đi trường đời
..... ầu ơ ..... "
Mỗi lần như thế cháu lại thấy ngoại lén chùi nước mắt , quay đi ! Cháu biết ngoại buồn cho thân phận mồ côi của hai cháu đó mà . Rồi những ngày lễ tết , cháu dắt em đi mò cua đuới ruộng trong khi lũ bạn hàng xóm được bận áo mới , được ba má cho những bao lì xì đỏ chói . Có lần , em cháu thích qúa chạy lại xin thì bị người ta mắng : Cái đồ con hoang ! Cháu giận qúa đã đánh em vì tội làm cho người ta mắng mình như thế. Sau đó thì cháu cũng khóc theo em . Buồn lắm cô ạ ! Tụi cháu đâu muốn phải ngày ngày lang thang đầu đường xó chợ thế đâu , tụi cháu thèm được kêu một tiếng cha thân thương . Thế nhưng mà Cha và mẹ không có bên cạnh chúng cháu, chỉ có ngọai thôi , vui hay buồn gì cũng chỉ biết thủ thỉ với ngoại !
Ngoại già lắm rồi mà vẩn phải cưu mang hai cháu . Em cháu hay hỏi : " ... tại sao mình chỉ có bà ? ... " Cháu không biết nói sao nửa , cháu cũng không hiểu tại sao cha và mẹ không hề nhớ đến hai cháu . Có nhiều khi ngồi dưới bến sông , gió hiu hiu .. Cháu thấy mình giống như những bông Lục Bình nghèo nàn ... Ngày ngày trôi lên , trôi xuống theo con nước . Có khi tấp đựợc vào bờ thì cũng bị người ta lấy sào đẩy dạt trở ra !!!!! Rồi ngoại đổ bệnh vì dầm mưa dãi nắng . Nhà đâu có gì để bán ra tiền mua thuốc cho ngoại đâu cô , Cháu chẳng biết làm gì hơn ngoài cái việc mót củi , hái rau dại đổi lấy một vài lon gạo nấu cháo cho ngoại . Tuổi già mòn mõi ... ngoại qua đời . Cháu và em phải đi lang thang từ dạo đó , nay gầm cầu , mai góc chợ xin ăn lần lữa cho đến khi lọt về thành phố nầy ..
Có dạo , có người thương tình đem hai cháu về nhà cho giúp việc . Nhưng sau đó bà ta vượt biên ,công an tịch thu nhà và hai cháu lại tiếp tục đi lang thang ! Cháu chỉ mong có đủ miếng cơm cho em cháu thôi cô à , nó còn nhỏ qúa mà ... Có lần nó bị sốt , nằm run rẩy dưới gầm cầu . Cháu chỉ biết ngồi chấp tay cầu nguyện cho em cháu hết bệnh . Gầm cầu gío lạnh thấu xương ... vậy mà em cháu chỉ có cái bao bố tời để đắp thôi ! Vậy đó ... mà nó cũng qua cơn bệnh. Cuộc đời hai cháu buồn lắm cô ơi .. Ba ngày nay rồi chúng cháu sống nhờ mấy mẫu bánh mì nhặt được trong lò bánh đó cô .. nhưng hôm nay cũng hết rồi !!! "
Ánh mắt hiu hắt buồn , giọng nói nghẹn ngào .. Nước mắt tôi ứa ra tự khi nào chẳng rỏ .. Tôi nhìn hai đứa bé gầy yếu , xanh xao mà nhớ đến mấy đưá con của mình đang sống trong nệm êm , chăn ấm , cơm canh thưà mứa . Trong khi hai dứa bé nầy chúng chỉ cần một chút thôi cũng đủ sống tạm qua ngày !
Cuộc sống có nhiều bề trái đau lòng đến độ không ngờ !
Có những con người sống trong hạnh phúc nên họ dường như xa lạ với những cảnh cơ khổ , bần hàn của đồng loại (!?)
Nhìn con bé run rẩy trong manh áo rách , những mũi vá vụng về của thằng anh đã không làm lành nổi , tôi lại nhớ đến những chiếc áo mà con tôi quăng bỏ không tiếc tay mỗi khi chúng không vưà ý ..Tôi xót xa cho hai đứa trẻ nầy , mới tí tuổi thôi mà đã lam lũ và dạn dầy mưa nắng . Mẹ chúng ở đâu , sao không nh`in thấy cảnh những đứa con của mình rứt ruột đẻ ra đang sống kiếp bèo bọt , rong rêu để mà đau lòng ?
Trái tim người mẹ của chị ở đâu ? Sao không nghe thấy được tiếng nức nở của hai con chim non trước giông tố cuộc đời ?
Còn người cha ? Bỏ đi bặt tăm không một lần nhớ đến chúng hay sao ? Đôi trẻ như những búp măng mới nhú lên đã lụi tàn trong gió rét . Tháng ngày bần hàn , cơ cực đã hiện rỏ trong ánh mắt và trên manh áo tả tơi của chúng .
Tôi nhìn chúng , muốn ôm chúng vào lòng để được hát ầu ơ , được dổ chúng vào giấc ngủ bình an không có tính toán . Được mang đến (cho dù chỉ là phút giây) một tấm lòng người mẹ Thế gian vốn hờ hững và vô tình . Mọi người quay cuồng theo đà của cuộc sống mà lãng quên tiếng kêu tuyệt vọng của những con người khốn cùng , đang run rẩy trong gió rét , đang cần một chút lửa sưởi ấm muà đông , và một chút cơm thưà đủ để no lòng ! Giống như thằng bé ví von : Chúng cũng như những bông hoa Lục Bình tím ngát , buồn thiu trên sông . Cứ trôi và trôi mãi mà không biết khi nào sẻ được mọc rể , đâm chồi trên mặt đất.
Chú bé hãy còn thơ dại , hãy còn ngơ ngác trước thực tế phũ phàng của cuộc đời . Tôi xót xa khi nghĩ đến những chặng đường mà chúng đà trãi qua và sẽ tiếp tục đi tới !
Những bậc làm cha mẹ , trước khi có quyết định chia tay nhau xin hãy cặn cùng suy nghĩ ! Đừng để những đứa trẻ vô tội phải gánh lấy cái hậu quả của sự đổ vỡ mà chính những người lớn chúng ta gây ra .
Tôi ôm con bé , nhè nhẹ ru nó , Con bé nhắm mắt lại ngủ ngon trong vòng tay tôi . Ngủ đi con ! Giấc ngủ bao giờ cũng thật ngon và nhiều mộng đẹp với tuổi thơ . Hãy ngủ đi con ! Cho dù mai đây cuộc sống có xô dạt đến bến bờ nào đi nữa thì cô cũng mong rằng giấc ngủ sẻ là nơi bình yên nhất để các con quên đi những nhọc nhằn , cay đắng của một kiếp người làm lục bình suốt đời lang thang !!!
Tác giả: Nguyễn Duy Cần
Đông Lăng
Khuất Lăng bị phế, đến Tư Mã Quý Chủ coi bói.
Quý Chủ hỏi: "Quân hầu bói việc gì?"
Đông Lăng nói: Nằm lâu muốn dậy, bị giam lâu thì muôn thong thả, buồn bực lâu rồi thì muôn ngáp hơi... Tôi nghe rằng: Sự chứa đựng lâu rồi thì phải tiết ra, sự bế tắc đến cùng cực rồi thì phải được thông đạt, sự nóng đến cùng cực rồi thì nổi gió, bị ứ đọng đến cùng cực rồi thì lại thông đông qua xuân đến, không gì co rồi mà không duỗi ra rồi thì trở lại, một đi, một về. Tôi còn có đều nghi, xin tiên sinh chỉ bảo.
Quý Chủ đáp: "Nếu vậy thì quân hầu đã biết cả rồi, vậy còn coi bói làm gì".
Đông Lăng nói: "Tôi chưa biết rõ lẽ ảo điệu ấy, xin tiên sinh dạy lại cho".
Quý chủ đáp: "Ôi! Đạo Trời thân với gì? Chỉ thân với Đức mà thôi. Quỷ thần linh nhờ đâu? Nhờ người mà linh. Cỏ thi là thứ cỏ khô, mai, mai rùa là thứ xương khô đều là vật vô tri. Quân sao không nghĩ đến ngày trước? Có ngày trước tất phải có ngày nay. Cho nên đây, bây giờ là tường xiêu gạch nát, thì biết đâu ngày trước đây là cao lâu tửu quán, bây giờ đây là bụi hoang cành gãy, thì ngáy trước biết đâu là hoa quỳnh cây ngọc, bây giờ đây là tầm giải dưới sương, ve kêu trong gió, thì ngày trước biết đâu đây là những khúc Phượng sênh Long dịch, bây giờ đây là ma trơi, đom đóm, thì ngày trước biết đâu đây là đèn vàng nến bạc, bây giờ đây là rau đắng rau má mùa xuân thì ngày trước, biết đâu đây là cao lương mỹ vị, bây giờ đây là lá phong hồng bông địch trắng, thì ngày trước biết đâu đây chẳng là gấm xứ Thục, lụa xứ Tề. Trước kia không có mà nay có, đâu phải dư, trước kia có mà nay không, đâu phải thiếu. Vậy nên, hết ngày tới đêm, hoa nở lại tàn, xuân qua thu đến, vật cũ rồi mới, dưới dòng nước chảy mạnh tất có vực sâu, dưới chân núi cao tất có hang thẳm. Quân hầu đã biết rõ lẽ ấy rồi, còn coi bói làm gì!"
Lời bàn:
Bài văn của Khuất Nguyên, nhiều người khen là thứ u mặc sâu sắc.
Lối u mặc của Khuất Nguyên là lối u mặc phần thể tách bạch thị phi, thua xa lối u mặc của Lưu Bá Ôn. Văn của họ Lưu phản phất có mùi vị siêu thoát của Hư Vô, rõ là giọng nói nhẹ nhàng thản nhiên của Dịch đạo. Đó là kẻ đã biết rõ là cùng thông, còn đi coi bói làm gì nữa!
Than ôi! Biết nói gì đây? Ai biết ta là trong sạch?", Khuất Nguyên đi coi bói là phải. Lời của Thiềm Doãn rất đúng: "Thần, có chỗ cũng không thông!". Cái thần minh của Khuất Nguyên bị tấm màng vô minh của nhị nguyên che lấp, quả không làm gì thông nổi. Thần thánh cũng không thông.567
Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến
Chỉ tiếc mùa thu vừa mới đi rồi
Còn sót lại trên bàn bông cúc tím
Bốn cành tàn, ba cánh sắp sửa rơi
Hò hẹn mãi cuối cùng em đã tới
Như cánh chim trong mắt của chân trời
Ta đã chán lời vu vơ, giả dối
Hót lên! dù đau xót một lần thôi.
Chần chừ mãi cuối cùng em cũng nói
Rằng bồ câu không chết trẻ bao giờ
Anh sợ hãi bây giờ anh mới nhớ
Em hay là cơn bão tự ngàn xa.
Quả tim anh như căn nhà bé nhỏ
Gió em vào - nếu chán - gió lại ra
Hò hẹn mãi cuối cùng em đứng đó
Dẫu mùa thu, hoa cúc cướp anh rồi...39
Nhà sắp có khách, bà vợ hách dịch hỏi ông chồng:
- Ông định mặc quần đùi để tiếp khách hay sao?
- Tôi muốn để mọi người đều biết, bà đã nuôi tôi thế nào!
- ông chồng hậm hực.
- Nếu vậy
- bà vợ nói
- ông hãy cởi nốt cả quần đùi ra, cho họ biết là ông có đáng để nuôi không?
2244
Hai cha con người hát xẩm mới hơn bẩy giờ sáng đã đang
hát ở ngã ba Cửa Nam.
Hôm nay là ngày gì mà đông thế cha nhỉ ? Cậu con trai 13 tuổi đang dắt ông bố già bị mù lần đi từng bước chậm chạp bên các quầy bán hoa.
..." Ờ...ờ...,...ngày lễ... tháng ba!.... cách đây hơn mười năm , cũng ngày này cha đã dành dụm bao ngày... để mua tặng mẹ con một bông hoa
' SIM " bằng nhựa.Mẹ con hôm đó trông thật hạnh phúc !
Mẹ con , hai tay đỡ lấy nhành hoa dại từ tay cha! rồi hôn nhẹ lên vết sẹo nơi trán cha đây.
Mấy ngày sau mẹ con mất!.Khi ấy con mới được gần hai tuổi.
Tối...tối , về góc trọ tối tăm, không chút ánh sáng gì ! Cha ôm con chặt trong lòng.....cha đã khóc mẹ con nhiều lắm !!!.
..... Một sớm mai, khi thức dậy , cha không nhìn thấy gì nữa con ạ ! chỉ nghe tiếng con khóc...vì đói...rét ! mà cha không làm gì được hơn !" - Người cha giọng yếu ớt trả lời thằng bé.
Ông xẩm dặn con :" Ngày này , con nhớ đi lại từ từ... thôi !
đừng có va quệt vào các quý ông , quý bà !...cũng không được mở miệng... xin gì nghe con !!!.
Cha đàn, con cứ... hát đi ! thế thôi , rồi lại chờ đợi , lại đi !.Tối...về góc trọ -Ông bố yếu ớt nói, hai chân ông lần ..bước một- theo chiếc dây buộc ngang bụng cậu con trai...đang lảo đảo bên đường, giọng nó hát ...thật yếu ớt !.
Một nhóm thanh niên ăn mặc sang trọng bước xuống từ hai chiếc xe Meecedes đời mới của đức. Họ đi lại bên một hàng hoa gần đó.Mỗi chàng chọn một bông hoa phong lan dài, cong cong thật đẹp. Cô chủ hàng hoa đon đả đỡ lấy , nót phía dưới một tàu vạn tuế xanh sẫm ,thêm vài chiếc lá măng, một lớp giấy bóng trong suốt đõ lớp ngoài cùng - Trông như chiếc lá non khổng lồ dị dạng !!!.
Đứa con trai của người hát xẩm đọc bài thơ gì đó, ông xẩm mù đệm đàn:
"Sớm nay là tết
Của các nàng tiên!
Chú chẳng tiếc tiền!
Cho đôi mắt đẹp !!!!!!!".
Một chàng nói "Thằng này thế mà giỏi ! nhưng ta còn đang bận".Anh ta bước đến chỗ trả tiền: -" Hết bao nhiêu !???"-Giọng chàng thanh niên, mặc bộ comlê đen sần, chân đi giầy da đen, chiếc calavát đỏ trước ngực trông sặc sỡ làm sao ! in trên nền phông màu trắng của lớp áo trong ! tóc bóng mượt , vuốt ngược về phía sau.
"
...... Dạ...dạ...!, tất cả 7 bó hết 900 ngàn ạ !!!."- Cô chủ hàng đầu hơi cúi xuống trả lời.Chàng thanh niên rút 10 tờ loại 100 ngàn đồng , ném xuống chiếc bàn nhựa bên cạnh ! Những đồng tiền xếp thành vòng tròn...hệt như bông hoa bất tử !!!.-" Rõ điệu nghệ !...mấy ông này chơi bài tây sành lắm!" - Hình như mẹ cô gái hàng hoa, đứng phía trong - nói như chẳng cho ai...!.
Họ lặng lẽ lên xe... như lúc xuất hiên vậy ! -...Chiếc xe đi mà chẳng để lại chút khói đen!, khói trắng ! gì cả... phía sau! Mà có mùi thơm thơm , ngạt ngạt trong không khí.
- Cha ơi !, con chỉ thấy... như 2 con mèo đen nhẹ nhàng lao vút
về hướng bờ hồ - không nghe thấy gì cả...là sao cha ???!- thằng bé hỏi cha nó.
Từ trước tới giờ.... con!..con...mới thấy những chiếc xe như thế này ở thủ đô đấy cha ạ !.
Cậu con trai thả trùng sợi dây dẫn đường cho cha nó !, nó lại gần phía ông xẩm... đang khư khư ôm chiếc đàn ghi ta đã sờn tróc... hết màu véc ni , chỉ còn lại màu thâm lâu loang lổ của thớ gỗ , có vài vệt vân tròn - như sóng nước - trên mặt ao lặng gió...được đứa trẻ ném viên sỏi xuống ao vậy !.
Hai cha con người hát xẩm đến bên gốc cây phượng đầu phố Yết Kiêu.Ông xẩm bảo cậu con - dắt ông đứng gọn vào sát ven hàng rào sắt phía cổng trường mỹ thuật , cho ông nghỉ một quãng... rồi đi tiếp !... Đi đâu nữa?!.
Ông xẩm hỏi con :" Đã được chút hảo tâm gì chưa con?!!!"
-...Chưa...cha ạ !nhưng chắc tới chiều sẽ có !... cha ơi !
..... con đói quá rồi !
-Cả ngày hôm qua... tới giờ , con cùng cha mới ăn một chiếc bánh mỳ nhỏ thôi !".
Cậu bé thò tay kéo chiếc quần cộc... đã rách 2 lỗ ở mông đít... cho khỏi tụt !!!., một tay dắt ông xẩm lại ven hè , sát gốc cây phượng già bên hàng rào sắt đã hoen rỉ.
Thằng bé bảo ông xẩm mù !:" Cha này !lúc nãy các ông đi trên hai chiếc xe đẹp bóng , đen xì.. rồi mua 7 bó hoa - mà con thấy người nọ ! ném xuống bàn những 10 tờ bạc màu nâu... nâu... trắng, toàn những số 1 đứng trước hàng thôi !... thế là sao hở cha?!!!
-Ông xẩm nói :" ...Cha còn nghe rõ giọng cô bán hàng trả lời ông ấy... những 900 ngàn...7 bó hoa kia !Chắc ông ấy hảo tâm... tặng cô hàng bán hoa thêm 100 ngàn!-con nhỉ , với hảo tâm đó, ở chốn đây !, chắc cha con ta... cũng sống thêm được quá 2 tháng đó con !!!."
-Chị bán hàng rong , đi ngang qua ! , đã bỏ vào chiếc mũ trên tay thằng bé 500 đồng.
Nó cúi đầu " Con cảm ơn dì !". Ông xẩm sờ... sờ... bàn tay - gầy như thanh củi khô vào lòng chiếc mũ vải đã rách vài miếng của cậu con..
...Đường xá dạo này... lắm bụi quá!, chị hàng rong , dụi dụi mắt...vội vã bước đi !!!.
- Ông xẩm lẩm bẩm:" Thật không thể hiểu hết... vòng đời ! nhìn thực rõ cả mà không hiểu gì ?.
.....Chỉ có người nghèo mới thương những kẻ...cùng khổ thế này thôi !? ! ".
Hai cha con ông xẩm lại đi.................................................!
Bóng nắng chiều nhợt nhạt để lại trên đường Lý Thái Tổ... hai chiếc bóng...mờ...mờ ! đang năn về cuối phố !!!.
Gần tối ,hai cha con người hát xẩm mới lần về được cái xóm trọ rách nát - Góc chiếc nhà hoang , bên cạnh có mấy thùng rác công cộng... Đầy ắp những bông hoa rập , gãy - thâm héo ! một thứ nước màu đen đang chảy thành vệt nhỏ, từ đáy thùng rác ! một mùi... chua chua ,...hăng hắc... đã làm tôi chóng mặt !.
Thằng bé nói:"...Mới từ sớm , mà bao nhiêu tiền trong đó...đang thối rữa hết cha à ! , vài ngày nữa , nó sẽ thành đất mùn ven đường hết thôi !.Nó đang đau lắm !phải không cha ?.
-... Ông xẩm không nói gì , ông thở thật mệt nhọc ! - thằng bé cố kéo chiếc liếp để che cửa xó trọ.bố nó đang sờ soạng...chui vào trong ! - lũ chuột đùa nghịch từ sớm, tới giờ !... thấy động , mỗi con chạy một nơi. Nó thấy mùi quen ! Cha con ông xẩm đã trở về.
Ba thằng choai choai , cởi trần - trên mình chúng săm - vẽ nhiều hình quái dị , mặc quần soóc có hàng chục chiếc túi...to nhỏ lủng lẳng ! Chúng chắp tay ở sườn - đứng choãi chân , mồm ngậm thuốc lá , ngửa mặt nhìn trời !.
Một thằng đầu trụi như sư chùa Quán Sứ - " à hèm" một tiếng !. Thằng bé con ông xẩm rón rén...chui ra -đặt vào tay thằng đầu trọc 4 tờ bạc 500 đồng... run rẩy:"....Cả ngày hôm nay , cha con cháu... chỉ được 3000 đồng thôi ! ...các chú cho cha con cháu giữ lại một ngàn để sống !
Từ tối hôm qua tới giờ, cha con cháu chưa có gì trong bụng cả !!!".
Nó đút tiền vào túi , chửi đổng một câu -" Mẹ kiếp, súi cả ngày rồi ! Cái ngày này là khốn... nạn nhất trong năm !!!".
Ba thằng lững thững rẽ vào công viên Bách Thảo từ lúc nào - mà thằng bé đứng đó như bị thôi miên !.
Tiếng rao "Ai..mỳ...đơi ! Mỳ nóng ròn...đơi " làm nó sực tỉnh.
Nó vội vã .... Có... có !,.......... thật vô hồn !!!.
Nó lần lần tay vào bẹn quần... lấy ra 2 tờ 500 đồng , đưa cho người bán bánh mỳ. Anh ta lật chiếc bao tải rách, đậy phía trên chiếc sọt , thó tay vào...lấy ra 2 chiếc bánh mỳ to loại 1000 đồng một chiếc đưa cho thằng bé ! Nó...rụt tay lại ,lắp bắp "...cháu chỉ có...có một chiếc thôi !???.
- "Cầm lấy " , hôm nay tao...kiếm được , hên hơn hôm qua...
Thôi... cầm lấy...vào đi em !."
Thằng con ông xẩm , cầm trong tay 2 chiếc bánh còn đang nong nóng...Mắt nó sáng lên !!!
Người bán bánh mỳ, nhảy lên chiếc xe đạp cũ kỹ ! thả xuôi dốc Ngọc Hà. Tiếng " suỵt...suỵt " của chiếc phanh chân bằng lốp cao su gắn trên bánh trước chiếc xe đạp người bán bánh...Tôi thấy rờn rợn !.
......." Ai mỳ đơi !....mỳ nóng ròn.... đơi " - Xa xa vọng lại.
Tối đó ! Hai cha con người hát xẩm được một bữa no.
Chẳng biết đến bao giờ , cha con nó mới có đủ tiền - Để thằng bé thưc hiện cái ước mơ bấy lâu nay của nó : "... Cha con mình sẽ dành dụm tiền để mua một con mèo ! , cho lũ chuột ở đây - Có anh có em ! Cho vui nhà mỗi khi tết về - Cha nhé !".
Nguyễn Đức Hạ Huy.1663
Anh đừng hỏi vì sao em không nói
Những buổi chiều gặp gỡ giữa thành đô
Lòng xót xa mà mắt vẫn hững hờ
Em yên lặng để khỏi thành tiếng khóc
Đừng nhắc nhở những ngày xưa đi học
Chuyện chúng mình hai kẻ mới yêu nhau
Để hôm nay em ươm áng thơ sầu
Mơ bóng cũ trở về thành hiện tại
Buổi sơ giao em vô cùng ngây dại
Quá vụng về nên sớm nếm chua cay
Kỷ niệm xưa còn vương ý thu gầy
Em ướp chuyện chúng mình thành dư ảnh
Trời không gió mà lòng nghe lành lạnh
Nét thơ ngây tàn héo thuở anh đi
Trót yêu nhau nhưng vẫn cứ kiêu kỳ
Làm sám hối vẫn không là lời nói
Mười sáu trôi qua ân tình muôn lối
Yêu rất nhiều xét lại vẫn là anh
Cợt yêu đương và thề chẳng trung thành
Em lãng mạn ươm tơ tình khắp nẻo
Đừng trách móc có thiên thần mách lẻo
Rằng yêu anh em vẫn muốn trả thù
Hờn dỗi đời bằng câu chuyện riêng tư
1489
Dưới đây là 15 luật... nhà được soạn thảo nhằm đảm bảo "công bằng" giữa vợ và chồng:
1. Luật trong nước: Nhất vợ, nhì chồng.
2. Luật báo chí: Vợ thoái mái tự do ngôn luận.
3. Luật ngân sách: Chồng không thể là người giữ chìa khoá... két ngay cả khi vợ vắng nhà vài ngày.
4. Luật hành chính: Nghiêm cấm mọi thủ đoạn chiếm đoạt quyền vợ.
5. Luật lao động: Người cho con bú, người rửa chén.
6. Luật thương mại: Mọi sự mua bán phải trình vợ duyệt.
7. Luật doanh nghiệp: Tất cả những hợp đồng đã ký kết với vợ phải thi hành triệt để.
8. Luật hình sự: Cấm hành sự khi vợ chưa nói ứ... ừ... ư.
9. Luật kinh tế: Nhà có thiếu gạo, nhưng vợ không thể không có thêm bộ quần áo mới trong 3 tháng.
10. Luật tài chính: Chỉ có vợ mới được phép xài tiền.
11. Luật gia đình: Nghiêm cấm mọi hành vi đánh lại vợ.
12. Luật giáo dục: Vợ kêu chồng phải "Dạ, thưa bà con đây".
13. Luật bản quyền: Tác giả của cái bầu là ông, còn sản xuất hay không là quyền của bà.
14. Luật cư trú: Nếu xảy ra chiến sự thì chồng phải là người "di cư".
15. Luật cung cầu: Chồng lúc nào cũng phải đảm bảo "cung" theo yêu "cầu" của vợ.
16. Luật thuế: Trước khi đi công tác xa, chồng phải đóng thuế đầy đủ cho vợ. Có như vậy các ông mới không "còn sức" đẻ loạng quạng với bồ nhí bên ngoài.
Khi nào có bổ sung thì vợ sẽ thông báo sau vì vợ là người làm luật ...
1442
Một cô gái vừa xuống xe buýt đã làm cho tất cả mọi người chú ý vì cách ăn mặc quá là táo bạo: Một bên tà áo vén cao, để lộ nguyên cả "ngọn núi lửa" sắp phun trào. Không ai dám nói gì, cuối cùng một cảnh sát can đảm tiến đến nhắc cô gái:
- Thưa cô, cô rất đẹp và thời trang của cô không hề che dấu điều đó, nhưng cô quên mất một điều là... Nghe đến đây, cô gái nhìn vội xuống ngực mình và bỗng hét thất thanh:
- Thôi chết! Tôi quên thằng cu trên xe buýt rồi!
2323
Mối tình năm cũ Đoàn làm phim tài liệu về nhà báo liệt sĩ Nguyễn Thọ tạm trú ở trụ sở ấp văn hóa. Họ đã ở lại Mỹ Hưng thêm năm ngày, nhưng vẫn chưa mời được dì Thấm tham gia. Trần Hưng, tác giả kiêm đạo diễn phim, vốn là người kỹ tính, cầu toàn, anh bảo, làm phim Nguyễn Thọ mà không quay được chân dung người yêu ông, mối tình năm cũ của ông thì thà ở nhà chăn heo cho vợ còn sướng hơn. Nên cả đoàn phải nán chờ trong căn nhà bỏ phế bấy lâu, đất nền bị heo ủi lục cục lòn hòn, bìm bìm leo xanh rờn một bên rèm cửa. Mấy ông già trong xóm lại thấy cảnh tình nheo nhóc, thở dài, tụi bây ở lì vậy không biết có ăn thua gì hôn đây, thằng Mười - chồng con Thấm - tánh tình khó khăn, ngang ngược, hổng giống ai...
Nên chỉ con người này thản nhiên khi thấy đài truyền hình Xê Tê tới, thản nhiên biểu vợ từ chối. Ngoài ông Mười ra, ở đây, ai cũng muốn được vô phim để kể về một Nguyễn Thọ anh dũng, tài hoa, đứa con thương nhớ của vùng đất Mỹ Hưng này, cho nói chút xíu thôi cũng được. Với Nguyễn Thọ thì làm phim nhiều tập mới xứng, nhóc chuyện. Hai mươi sáu năm rồi, nhưng mỗi ông già bà già
đều nhớ thằng Thọ về lần nào cũng chui vô bếp lục cơm nguội ăn với mắm sống, có bộ đồ nhuộm pin đ
èn mặc chết bỏ luôn. Mấy ông bạn cùng tổ công tác vừa đọc truyện Mối tình nho nhỏ của Nguyễn Thọ vừa khóc, “Hỏng có nhà văn nào được như nó, viết truyện ngắn mà ai cũng mê, thuộc lòng như bài ca cải lương, đám cưới, đám giỗ, đám ma đều đem ra làm văn nghệ được hết”. Có ông khóc tồ tồ, “Cuống rún thằng Thọ còn chôn ở đất này mà tụi ác ôn không biết đã thủ tiêu xương cốt nó ở đâu?”. Trần Hưng rất hài lòng với những đoạn phim vừa thu được, nó nổi bật lên phần đời của người chiến sĩ này, giản dị mà cao quý, bình thường mà phi thường. Và chỉ thiếu một câu chuyện tình nữa thôi, một chân dung nữa thôi, bộ phim sẽ sâu sắc, xúc động lắm. Chỉ cần dì Thấm thôi.
Nhưng đã cầu cứu chính quyền, thằng Thảo từ bên ngoại dong về năn nỉ má nó, lớp trưởng bối ở xóm cũng lại bảo, “Thằng Mười mày cho con Thấm nó đi một lần nữa thôi. Chuyện làm phim phiếc này nọ coi vậy cũng là làm việc nước” nhưng ông Mười vẫn nín thinh, ngồi vấn thuốc, uống trà, nhìn xa xôi. Mấy ông già dội ra, chống gậy te te về, bụng chửi, cái thằng, coi mặt chữ điền bự vậy, cái miệng rộng vậy mà ích kỷ, hẹp hòi. Nó không cho con Thấm đi chắc tại ghen chớ gì. Thằng Thọ chết ngắc rồi mà còn ghen.
Bảy năm trước, lúc ông Mười đem hết thảy bốn chín cái thư của Nguyễn Thọ gửi dì Thấm đi đốt hết, cũng không ai cản được. Mấy ông viết sử của tỉnh kêu trời, đồng đội đồng chí của Nguyễn Thọ cũng kêu trời, phải chi còn, đem in vô tập những bức thư tình hay nhất (mặc dù chưa ai được xem Nguyễn Thọ viết ra làm sao). Nhưng thư đã thành tro rồi, ông Mười nói ông không cần biết chuyện giữ gìn bút tích của Nguyễn Thọ để làm tư liệu lịch sử, lưu lại cho thế hệ mai sau gì hết, ông thấy chướng mắt nên đốt, có bậy thì đem ông bỏ tù đi.
Nhưng có ai bị bỏ tù với lý do lãng xẹt như vậy đâu. Chỉ thằng Thảo, con của dì Thấm và Nguyễn Thọ, là buồn lòng, bỏ về ngoại ở. Dì Út Thía không chồng ôm đứa cháu nhỏ vô lòng, biểu mai mốt lớn rồi cháu hiểu. Có gì mà phải đợi lớn, hồi đó tới giờ, thằng Thảo có chọi chết gà nhà nào, có bẻ trộm trái ở vườn ai, bà con đều xuề xòa bỏ qua, nó là con Nguyễn Thọ mà, tội nghiệp... Họ còn bảo ở ngoài tỉnh nhiều đứa cậy ông cha mình có công còn làm chuyện bậy dữ hơn nữa kìa... Chỉ có ông Mười là răn đe, dạy dỗ, ghìm nó như ghìm con ngựa bất kham. Thằng Thảo trở nên đàng hoàng, tử tế, nhưng gặp bất cứ chuyện gì, trong lòng nó cũng có vết tì, tại mình hỏng phải là con ruột của ổng... lâu ngày, ý nghĩ ấy đầy như nước lên tròm trèm trên mặt đập. Và khi ông Mười ngồi dựa cái cà ràng đốt xấp thơ của ba Thọ, nước đã vỡ bờ, nó lầm lì xếp hai cái quần cụt với mấy cái áo bỏ xuống bến đón tàu. Dì Thấm không thể giữ nó lại. Ông Mười lặng lẽ ngồi đốt thuốc, ngó cái lưng tôm của thằng Thảo dưới bến, lòng trĩu như đeo đá. Ông thương nó bằng chang con ruột ông đó chớ. Bây giờ nó không hiểu, chừng nào nó lớn, yêu thương ai đó, nó sẽ biết mà. Thằng Thảo đi rồi, nhà thành ra nặng nề, dì Thấm, người hiểu ông Mười nhất cũng giận, không thèm nói chuyện, có gọi thì cũng trổng không.
Chuyện nguôi nguôi đi, nhà vẫn buồn, nhưng ông Mười không đau lòng như những bữa từ ngoài ruộng về, ông nhìn thấy vợ cầm xấp thư ở góc nhà, ngồi khóc lặng. Ông thương vợ, cứ nhớ hoài vầy thì đời được mấy ngày vui. Ông đem thư đi giấu trong kẹt bồ lúa, dì vẫn tìm ra, vẫn những bữa đi đâu xa về, dượng thấy đôi mắt vợ mình sưng húp. Buộc lòng ông đem thư đi đốt. Chỉ còn cách đó mới tìm lại nụ cười nhẹ nhõm đậu trên khuôn mặt nhẹ nhõm, vô tư lự như những ngày dì Thấm mới mười tám, hai mươi.
Cả đời, ông chỉ mong người trong nhà hiểu mình chứ trông gì người thiên hạ. Với cái tánh lầm lì, lạnh lùng, ít nói, có nói cũng chậm rãi, huỡn đãi, thật khó để bộc bạch mình trước người. Về Mỹ Hưng với dì Thấm từ sau giải phóng, ông chưa cãi cọ, mếch lòng ai, suốt ngày chăm chút cho mảnh ruộng miếng vườn, cho bốn đứa con vừa chung vừa riêng nhưng đất quê vợ mãi mãi không yêu ông như một đứa con ruột thịt. Vì ông lấy người yêu duy nhất của Nguyễn Thọ làm vợ (đáng lẽ phải để dành), rồi sau đó không cho vợ đi dự những cuộc họp mặt, hội thảo về Nguyễn Thọ (làm vậy không phải là quay lưng với quá khứ sao ?) và cũng vì cách ông dạy thằng Thảo (đáng lẽ con của Nguyễn Thọ phải được nâng niu, chiều chuộng). Mặt mày thì đen sì, không biết vui hay buồn, già đầu rồi chưa nói câu nào nghe ngọt ngào với vợ. Ông Mười nghe, buồn quá mà cười.
Ngay bữa đầu Hưng đến, vừa bảo làm phim về Nguyễn Thọ ông Mười đã chụp cái nón lá lên đầu, bảo phải đi cưa củi. Hưng nấn ná lại với dì Thấm, hỏi dì có ngại không khi kể một chút về Nguyễn Thọ, đoạn56